Του Διογένη Λόππα
Η απόφαση των Αμερικανών να εκτελέσουν εν ψυχρώ τον περιβόητο Ιρανό στρατηγό ήταν σαφώς αμφιλεγόμενη και δικαίως προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις ακόμα και στο εσωτερικό του πενταγώνου. Η πιο προφανής αστοχία που προκάλεσε η ενέργεια αυτή είναι οι αγιογραφίες του Soleimani σε αρκετά δυτικά μέσα ενημέρωσης, παρότι η προσωπικότητα αυτή υπήρξε ο εκτελεστικός βραχίονας του μεσαιωνικού καθεστώτος των μουλάδων της Τεχεράνης και παρότι ο ίδιος ευθύνεται για τις δολοφονίες χιλιάδων ανθρώπων που έτυχε να βρεθούν απέναντι στα συμφέροντα του αιμοσταγούς καθεστώτος που υπηρέτησε.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με σειρά και πρωτίστως με νηφαλιότητα:
- Καταρχήν φαντάζει εντελώς απίθανο η απόφαση να ήταν προσωπική απόφαση του κ. Trump. Αναλογιζόμενος τις γνώσεις και το προφίλ του προέδρου των ΗΠΑ νομίζω ότι πέντε λεπτά πριν δώσει το ΟΚ δεν γνώριζε καν την ύπαρξη του συγκεκριμένου προσώπου. Την πληροφορήθηκε στο σύντομο briefing που προηγήθηκε. Άρα ήταν ψυχρή απόφαση των επιτελών.
- Η απόφαση δολοφονίας ενός επιφανούς αξιωματούχου τρίτης χώρας, με την οποία μάλιστα δεν υφίσταται σύρραξη, ενέχει ασφαλώς κάποια ηθικά ζητήματα. Τεχνικά όμως, η οργάνωση της οποίας ηγείτο ο στρατηγός, είχε σε ανύποπτο χρόνο χαρακτηρισθεί από το πεντάγωνο ως τρομοκρατική οργάνωση. Συνεπώς, σύμφωνα με την αμερικανική νομοθεσία, ο ηγέτης της θεωρείτο νόμιμος στόχος. Σύμφωνα με τον αντιτρομοκρατικό νόμο των ΗΠΑ, ο πρόεδρος της χώρας έχει το δικαίωμα να διατάξει την εξόντωση υψηλόβαθμων τρομοκρατών, εφόσον κάτι τέτοιο αιτιολογηθεί επαρκώς από τις αρμόδιες υπηρεσίες ασφαλείας και εφόσον αποδεδειγμένα κινδυνεύουν οι ζωές Αμερικανών πολιτών. Η δολοφονία ενός ανθρώπου και μάλιστα χωρίς δίκη δεν μπορεί βέβαια να γίνει κατανοητή στον πολιτισμένο κόσμο, ωστόσο η παραπάνω ερμηνεία προσφέρει ένα πέπλο νομιμότητας.
- Η αφορμή δόθηκε από τη στιγμή που οι παραστρατιωτικές οργανώσεις που οργάνωνε ο Soleimani στο Ιράν στράφηκαν ευθέως κατά Αμερικανικών στόχων, σκοτώνοντας μάλιστα (μάλλον κατά λάθος) Αμερικανό πολίτη. Η απάντηση τότε ήταν η διενέργεια αεροπορικών πληγμάτων κατά των οργανώσεων αυτών (λελογισμένη απάντηση). Η ανταπάντηση στα θύματα των αμερικανικών βομβαρδισμών ήταν η εισβολή του πλήθους στην πρεσβεία των ΗΠΑ στη Βαγδάτη. Η κίνηση αυτή έφερε σε δυσχερή θέση το πεντάγωνο, καθώς απειλήθηκε η ακεραιότητα υψηλόβαθμων διπλωματών, προσωπικού και στρατιωτών, οπότε κρίθηκε σκόπιμο να σταλεί ένα ηχηρό μήνυμα στους μουλάδες που κρύβονται πίσω από όλη αυτή την έκρηξη βίας. Τώρα αν το μήνυμα ήταν το ενδεδειγμένο ή όχι, αυτό θα το κρίνει η ιστορία.
- Η απειλή βίας εναντίον διπλωματικής αποστολής αποτελεί την απόλυτη ντροπή για αυτόν που τη διαπράττει. Η ασυλία του κτιρίου και του προσωπικού μια; πρεσβείας είναι πανανθρώπινη αξία. Η διαδήλωση εναντίον της όποιας πρεσβείας είναι βεβαίως θεμιτή και αρκετές φορές επιθυμητή, καθώς περνάει το μήνυμα που πρέπει να περάσει. Και είναι βέβαιο ότι η πρεσβεία το έχει λάβει. Κράτος που δεν είναι σε θέση να προστατεύσει τις διπλωματικές αποστολές ή ακόμα χειρότερα υποθάλπει επιθέσεις εναντίον τους, δεν πρέπει να λογίζεται ως κράτος, αλλά ως καθεστώς τριτοκοσμικών κανιβάλων.
Επί της ουσίας τώρα, καθώς όλα τα παραπάνω είναι απλά τα αυτονόητα που διδάσκονται πρωτοετείς φοιτητές της νομικής και των πολιτικών επιστημών, η κατάσταση στο Ιράκ είχε φορτιστεί πολύ και οι δύο βασικοί δρώντες, ΗΠΑ και Ιράν θα ερχόταν αναπόφευκτα σε κάποιας μορφής σύγκρουση, από τη στιγμή μάλιστα που οι διπλωματικοί τους δίαυλοι είναι ανύπαρκτοι.
Η ίδια η ταυτόχρονη παρουσία ένοπλων Ιρανικών οργανώσεων και η συνεχής ροή εξελιγμένων οπλικών συστημάτων σε Συρία, Ιράκ, Λίβανο και Υεμένη πρέπει να προβληματίσουν τον κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο, πριν αυτός στραφεί με συμπάθεια απέναντι στη θεοκρατική δικτατορία και πολύ περισσότερο όταν αυτή η δικτατορία συμπεριφέρεται στις γύρω χώρες όπως η Τουρκία του καθεστώτος Erdogan και όταν επίσης συνεργάζεται στενά με τους Τούρκους, πράγμα που αυτόματα την κατατάσσει στους εχθρούς της Ελλάδας. Ας το καταλάβουμε επιτέλους ότι κάθε υποστήριξη ή εκδήλωση συμπάθειας προς το Ιράν αποτελεί δωρεάν (ελπίζω να είναι πράγματι δωρεάν) εκδούλευση προς τους Τούρκους.
Δυστυχώς στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στην αριστερά, αλλά και στην εκκλησιαστική ακροδεξιά που συνήθως συνδέεται με τις ρωσικές χρηματοδοτήσεις, έχουμε μια έμφυτη τάση αντιαμερικανισμού και συνήθως τοποθετούμαστε αυτόματα απέναντι στις επιλογές της αμερικανικής διπλωματίας, χωρίς δεύτερες σκέψεις. Λειτουργούμε ακόμα με το θυμικό του εμφυλίου και της δικτατορίας ή με τις προφητείες του ξανθού γένους και του ορθόδοξου τόξου και δεν μπορούμε να δούμε πέρα από τη μύτη μας και να αναλύσουμε πραγματικά γεγονότα σε πραγματικό γεωπολιτικό χρόνο. Σε σημείο που να αμφιβάλουμε ακόμα για το αν πρέπει ή όχι να συνταχθούμε με το μοναδικό αξιόπιστο σύμμαχο που μας έχει απομείνει (μαζί με τη Γαλλία) την ώρα μάλιστα που δεχόμαστε ένα πρωτόγνωρο bullying από τους Τούρκους και απειλούμαστε ευθέως με απώλεια της κυριαρχίας μας στην ανατολική μεσόγειο και στο Αιγαίο (αν κάνετε τον κόπο και επεκτείνετε τους χάρτες της Τουρκο-Λιβυκής συμφωνίας προς βορράν, θα δείτε το Αιγαίο να κόβεται στη μέση, αφού προφανώς αν για τους Τουρκο-Λίβυους η Κρήτη δεν έχει ΑΟΖ, δεν έχει ούτε η Σάμος, ούτε η Εύβοια και ούτω καθ’ εξής, άρα το Αιγαίο μοιράζεται στη μέση μεταξύ της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας των δύο χωρών).
Ο ήρωας των Ιρανών δεν είναι αναντικατάστατος, άλλωστε τα νεκροταφεία ως γνωστόν είναι γεμάτα από αναντικατάστατους. Τα Ιρανικά όπλα, τα πετροδολλάρια και οι σιιτικές οργανώσεις είναι εκεί, έτοιμες να εξυπηρετήσουν τα σκοτεινά συμφέροντα της θεοκρατίας. Το χτύπημα ήταν καθαρά συμβολικό. Έδειξε στους μουλάδες αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο, εβδομάδες μόλις μετά την εκτέλεση του Al Baghdadi, ότι η υπερδύναμη είναι εκεί, έτοιμη να δράσει, ακόμα και μέσα στις σπηλιές ή μέρα μεσημέρι σε έναν πολυσύχναστο δρόμο. Ο κ. Trump επεσήμανε επίσης το αυτονόητο που γνωρίζουν όλοι, ότι η κατεδάφιση των υποδομών του Ιράν είναι θέμα μερικών ωρών, αν παρθεί μια τέτοια απόφαση.
Για έναν σωρό από λόγους που αναλύσαμε παλαιότερα, οι ΗΠΑ δεν επιθυμούν και δεν θα πάνε σε πόλεμο με το Ιράν, όσο και αν οι Ιρανοί ξύνονται στη γκλίτσα τους. Ούτε βέβαια και οι μουλάδες είναι τόσο παράφρονες ώστε να προκαλέσουν το χαμό τους μια ώρα αρχύτερα. Η δύναμη του Ιράν μπορεί να είναι υπολογίσιμη απέναντι στους αναιμικούς του γείτονες, πλην όμως είναι ασθενική απέναντι σε αυτή των Αμερικανών. Γι αυτό και η εκτόνωση της θιγομένης τριτοκοσμικής τους υπερηφάνειας εκδηλώνεται πάντοτε σε εύκολους πολιτικούς στόχους, όπως τα τάνκερ στον Κόλπο. Για τα πιο ουσιώδη, όπως η επίθεση στην Aramco, οι επιθέσεις σε Σαουδαραβικούς στόχους, το χάος σε Λίβανο, Συρία και Ιράκ, κρύβονται πίσω από θρησκευόμενους φουκαράδες που δέχονται έναντι τιμήματος να κάνουν τη δουλειά. Και βέβαια σκίζουν τα ιμάτιά τους όταν ο στρατιωτικός τους εγκέφαλος σκοτώνεται στο Ιράκ, δεν βρίσκουν όμως μια λέξη να πουν για το ότι πιάστηκαν με τη γίδα στην πλάτη, δηλαδή να μπουν στον κόπο να εξηγήσουν με ποια ιδιότητα ένοπλες Ιρανικές ομάδες δρουν στην επικράτεια τρίτων κρατών οργανώνοντας λαϊκές εξεγέρσεις και πραξικοπήματα.
Η δύναμη του Ιράν μπορεί να είναι υπολογίσιμη απέναντι στους αναιμικούς του γείτονες, πλην όμως είναι ασθενική απέναντι σε αυτή των Αμερικανών. Γι αυτό και η εκτόνωση της θιγομένης τριτοκοσμικής τους υπερηφάνειας εκδηλώνεται πάντοτε σε εύκολους πολιτικούς στόχους, όπως τα τάνκερ στον Κόλπο. Για τα πιο ουσιώδη, όπως η επίθεση στην Aramco, οι επιθέσεις σε Σαουδαραβικούς στόχους, το χάος σε Λίβανο, Συρία και Ιράκ, κρύβονται πίσω από θρησκευόμενους φουκαράδες που δέχονται έναντι τιμήματος να κάνουν τη δουλειά. Και βέβαια σκίζουν τα ιμάτιά τους όταν ο στρατιωτικός τους εγκέφαλος σκοτώνεται στο Ιράκ, δεν βρίσκουν όμως μια λέξη να πουν για το ότι πιάστηκαν με τη γίδα στην πλάτη, δηλαδή να μπουν στον κόπο να εξηγήσουν με ποια ιδιότητα ένοπλες Ιρανικές ομάδες δρουν στην επικράτεια τρίτων κρατών οργανώνοντας λαϊκές εξεγέρσεις και πραξικοπήματα.
Όσο για τους Αμερικανούς, ελπίζω πραγματικά να ξέρουν τι κάνουν ή να έχουν κάποιο σχέδιο απεμπλοκής, γιατί οι κινήσεις τους μοιάζουν όλο και περισσότερο με κινήσεις πανικού απέναντι σε μια κατάσταση που αδυνατούν να ελέγξουν. Γιατί, αν θα είχαν μια έστω ελπίδα να συνεχίσουν να ελέγχουν τα πράγματα στο Ιράκ (και στο Αφγανιστάν επίσης) αυτή θα ήταν να μπορέσουν να συνεννοηθούν με το σιιτικό στοιχείο. Και δολοφονώντας τον θρυλικότερο των σιιτών, το τελευταίο πράγμα που θα μπορούσαν να περιμένουν είναι η συνεννόηση.
Και εδώ βέβαια έρχεται στην επιφάνεια το μεγαλύτερο ελάττωμα της εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής όχι μόνο των Αμερικανών, αλλά όλων των δυτικών: Η αδυναμία κατανόησης της οργάνωσης και της κουλτούρας των μουσουλμανικών κοινωνιών.
Πολλές φορές εδώ στη δύση έχουμε την τάση να κρίνουμε εξ ιδίων τα αλλότρια. Έτσι φαντασιωνόμαστε τις κοινωνίες αυτές σαν μικρογραφίες των δικών μας κοινωνιών οι οποίες απλά μας φαίνονται ελαφρώς καθυστερημένες κοινωνικά ή απλά αυταρχικές. Η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική. Για εμάς η θρησκεία είναι μια προσωπική επιλογή ενώ για αυτούς είναι ταυτολογικό στοιχείο. Για εμάς η οικογένεια είναι συνήθως μια δυσάρεστη υποχρέωση. Για αυτούς είναι η ιεράρχηση του ”Είναι” τους και η μοναδική δίοδος της προσωπικής ή επαγγελματικής τους εξέλιξης. Ανάμεσα στα χρήματα και την οικογένεια, εμείς θα επιλέγαμε τα χρήματα. Αυτοί θα επιλέξουν την οικογένεια. Ανάμεσα στη θρησκεία και την επαγγελματική μας εξέλιξη, εμείς θα επιλέξουμε την επαγγελματικής μας εξέλιξη. Αυτοί, τη θρησκεία. Παράδειγμα από προσωπική εμπειρία: Ένας αστυνομικός διοικητής σε μουσουλμανική κοινωνία, λαμβάνει μια ξεκάθαρη εντολή από τους ανωτέρους του, να διαλύσει μια διαδήλωση. Την ίδια ώρα λαμβάνει επιθυμία από τον αρχηγό της οικογένειας να μην επέμβει στη διαδήλωση. Δεν επεμβαίνει στη διαδήλωση.
Η φοβερή ντροπή να μην υπακούσει στο θέλημα της φαμίλιας υπερτερεί των όρκων αφοσίωσης προς την υπηρεσία, τους ανωτέρους του, τους χρηματοδότες του, το κράτος του.
Αν αυτή η απλή παραδοχή αρχίσει να γίνεται δόγμα στα δυτικά κέντρα λήψης των αποφάσεων, ίσως ο κόσμος γίνει ασφαλέστερος. Το συγκεκριμένο λάθος έχουν πληρώσει δεκάδες φορές οι ΗΠΑ στην επαφή τους με τις χώρες αυτές. Ίσως η λεγόμενη Αραβική Άνοιξη υπήρξε η μεγαλύτερη αυταπάτη της σύγχρονης ιστορίας. Γιατί αν ο κάθε Soleimani εκπροσωπεί την κανονικότητα της θρησκείας και τη βούληση των Οικογενειών, τότε στο τέλος θα επικρατήσει, ζωντανός ή νεκρός.
Ο Διογένης Λόππας χρειάστηκε να ξεκινήσει τριάντα δύο εξεγέρσεις, να παραβιάσει όλες τις συνθήκες του με τη Φύση, να κυλιστεί σαν το γουρούνι στα σκατά της χλιδής και της δόξας, πριν κατορθώσει, με περίπου σαράντα χρόνια καθυστέρηση, να αντιληφθεί την καθολικότητα της Απλότητας.
