Η αναβίωση του ΠΑΣΟΚ, η αμνησία των νοσταλγών, ο Ανδρέας Παπανδρέου και η σοσιαλδημοκρατία

Του Νίκου Λακόπουλου

Mε το Κίνημα Αλλαγής να ανεβάζει στις δημοσκοπήσεις σε ένα διάστημα που δεν έχει αρχηγό, το ερ΄ώτημα δεν είναι τι θα συμβεί στις εκλογές, αλ΄λά τι θα συμβεί μετά από αυτές. Ίσως και την επόμενη μέρα.

Αν εκλεγεί ο ¨Λοβέρδος την επόμενη μέρα θάχουμε πρόεδρο του… ΠΑΣΟΚ -και 18% σε πρώτη φάση. Αν εκλεγεί ο Γιώργος Παπανδρέου ξανά μια μεγάλη δημοκρατική παράταξη -που θα προσπεράσει τον ΣΥΡΙΖΑ προφανώς και θα οδηγηθο΄΄ύμε σε μια νέα αναμέτρηση Μητσοτάκη- Παπανδρέου -σα να τρελάθηκε η Ιστορία.

Μάλλον πρόκειται για ονειρ΄ώξεις ανιστόρητες αν μάλιστα ο ένας από τους δύο αντιπάλους έρθει… τρίτος. Ο Ανδρουλάκης φαίνεται να τους κερδίζει και τους δύο, αν περ΄άσει στο δεύτερο γύρο και το ερώτημα δεν είναι τελικά ποιος θα είναι αρχηγός του Κι΄νάλ ή του ΠΑΣΟΚ, αλλά πόσα κόμματα θα βγουν από την κάλπη.

Αν ο Λοβέρδος επικρατήσει για να επαναφέρει ένα δεξιό ΠΑΣΟΚ η αποχώρηση ίσως όλων των ΄άλλων υποψήφιων θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Αν χάσει θα είναι αδύνατο να παραμείνει σε ένα κόμμα με το οποίο ήδη διαφωνεί σε βασικές πολιτικές θέσεις.

Το ΠΑΣΟΚ ήταν ένα κίνημα πολυσυλλεκτικό που ο όρος σοσιαλδημοκρατία -στην οποία ορκίζονται σχεδόν όλοι οι υποψήφιοι- εκφράζει ένα μέρος του. Ένα κόμμα που ενώ έχανε από τα αριστερά στράφηκε προς τα δεξιά σε μια αυτοκτονική πορεία.

Το όνειρο της αναβίωσης του ΠΑΣΟΚ θα πρέπει να απαντήσει στο ερώτημα σε ποιο από όλα τα ΠΑΣΟΚ θα επιστρέψουμε: στο αριστερό, αντιιμπεριαλιστικό της πρώτης εποχ΄ής; To σοσιαλδημοκρατικό του Σημ΄ίτη ΄ή το απολίτικο κόμμα του Γιώργου Παπανδρέου που δεν είχε καμία αναφορά στον όρο “σοσιαλισμός”;

¨Ένα κόμμα αμνησίας

Mοιραία ένα κόμμα που δεν έχει ταυτότητα δεν έχει και μέλλον. Η νοσταλγία του ΠΑΣΟΚ θα μπορούσε να αφορά την μνήμη ενός ισχυρού κόμματος, αλλά οι σημερινοί του νοσταλγοί πάσχουν από αμνησία. Το ΠΑΣΟΚ θέλει να επιστρέψει, αλλά δεν θυμάται τι κόμμα ήταν.

Οι νοσταλγοί θυμούνται τον ήλιο, αλλά ξεχνούν τον Ανδρέα Παπανδρέου. Θέλουν να είναι σοσιαλδημοκράτες εκ των υστέρων και τοποθετούνται κάπου στο “κέντρο”.

Τα κόμματα όμως μπορεί να είναι δεξιά ή αριστερά, κεντροδεξιά ή κεντροαριστερά, σοσιαλιστικά, χριστιανοδημοκρατικά, φιλελέυθερα΄ ή κομμουνιστικά, αλλά δεν μπορούν να είναι “κεντρώα”.

Η λέξη είναι κεν΄ή περιεχομένου και παραπέμπει σε μια άχρωμη και ουδέτερη ιδεολογία, άγευστα κόμματα και άχρηστα τελικά για την Ιστορία.

΄Έτσι δεν είναι τυχαίο ότι το Κινάλ είναι σήμερα χρ΄ησιμο -για να συγκυβερνήσει- ως δεκανίκι χωρίς σαφή ιδεολογική ταυτότητα και χωρίς να μπορεί να πάρει καθαρές πολιτικές θέσεις.

Το χρονοντούλαπο της Ιστορ΄ίας

Η μόνη θέση που έχει είναι στο ¨”χρονοντούλαπο της Ιστορίας” -όπου θα έμπαινε η Δεξιά κατά την έκφραση του Ανδρέα Παπανδρέου. Και η διάλυσή του -ή η εξαέρωσή του- μπορεί να είναι χρήσιμη για να υπάρξει στη θέση του ένα ή περισσότερα κόμματα που να γνωρίζουν αν μη τι΄ άλλο τι θέλουν.

Όχι, δεν ήταν “σοσιαλδημοκράτης” ο Ανδρέας Παπανδρέου που κατάφερνε να ενώνει τον σοσιαλισμό με τον πατριωτισμό σε ένα κόμμα που στα πρώτα του βήματα είχε ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά -όπως θα πρέπει να έχει και ένα κόμμα που λείπει σήμερα από την Ελλάδα.

Το κόμμα αυτό δεν μπορεί να είναι του Λοβέρδου, του Γιώργου Παπανδρέου και του Ανδρουλάκη -που ΄όποιος κι αν εκλεγεί θα είναι ο τελευταίος που θα κλείσει την πόρτα.

Το ΠΑΣΟΚ, αφού πρώτα συμβιβάστηκε κι ύστερα εκφυλίστηκε, πέθανε πολύ καιρό πριν καταστραφεί στις εκλογές. Πάμε για άλλα.