Η απλή αναλογική κι ένα «φάντασμα που δεν υπάρχει»

Tης Νικόλ Λειβαδάρη

Το σενάριο δεν είναι νέο και αναζωπυρώνεται μετά την κατάτμηση της Β’ περιφέρειας της Αθήνας. Η κυβέρνηση, κατά τις πληροφορίες – και κατά τα δημόσια μηνύματα των τελευταίων ημερών – φέρεται διατεθειμένη να ξανασυζητήσει το θέμα του εκλογικού νόμου, έτσι ώστε να ισχύσει η απλή αναλογική από τις επόμενες εκλογές, υπό την προϋπόθεση ότι τα υπόλοιπα κόμματα έχουν αναθεωρήσει την στάση τους.

Το ζήτημα κίνησε πρώτος ο υπουργός Επικρατείας Χριστόφορος Βερναρδάκης καλώντας, από τη Βουλή το Κίνημα Αλλαγής να επανατοποθετηθεί, καθ’ ότι ο βασικός λόγος για τον οποίον είχε απορρίψει το 2016 την απλή αναλογική ήταν πως τότε δεν συνοδεύθηκε από το «σπάσιμο» της Β’ Αθήνας. Ακολούθησε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος, ο οποίος άφησε όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά δηλώνοντας πως «εφόσον προκύψουν δυνατότητες για την ισχύ της απλής αναλογικής από τις επόμενες εκλογές, είμαστε έτοιμοι να το συζητήσουμε».

Κατά τους πλέον καχύποπτους, πρόκειται για μια ακόμη «τακτική εφεδρεία» του ΣΥΡΙΖΑ με στόχο την κλιμάκωση της πίεσης προς το Κίνημα Αλλαγής. Κατά τους απλώς ρεαλιστές πρόκειται για το πολιτικά αυτονόητο, τουλάχιστον σε ένα πολιτικό φάσμα που θέλει να αυτοπροσδιορίζεται ως προοδευτικό. Μετά την τριχοτόμηση της Β’ Αθήνας, άλλωστε, το μόνο ουσιώδες στοιχείο που χωρίζει την απλή αναλογική που ψήφισε η πλειοψηφία από την πρόταση που είχε καταθέσει η Δημοκρατική Συμπαράταξη το 2016 είναι το πλαφόν του 3% για την είσοδο στη Βουλή.

Η… μη προοδευτική ασάφεια

Στο Κίνημα Αλλαγής ωστόσο, τα «αυτονόητα» τελούν ακόμη υπό υπαρξιακή διερεύνηση. Την ώρα που το Κίνημα, μετά το διαζύγιο με το Ποτάμι, επιχειρεί στρατηγική επανατοποθέτηση και διακηρύσσει ότι κομίζει διακριτική και εναλλακτική «προοδευτική πρόταση», η άμεση ισχύς της απλής αναλογικής απορρίπτεται εν μέσω… μη δημιουργικής ασάφειας. Ο Κώστας Σκανδαλίδης δηλώνει, αορίστως, ότι το κόμμα του θα ψήφιζε μια «συνολική αλλαγή του εκλογικού συστήματος» αλλά όχι του εκλογικού νόμου, ο εκπρόσωπος του Κινήματος Παύλος Χρηστίδης διαμηνύει ότι «ισχύει μόνον η πρόταση που έχουμε διατυπώσει και τίποτα άλλο», και ο Μανώλης ‘Οθωνας λέει πως η συζήτηση «δεν μας αφορά», για να προσθέσει πάντως πως το Κίνημα θα συζητούσε συμμαχίας μόνον σε «προγραμματική» και «προοδευτική» βάση.

Πολιτικό νόημα μάλλον δύσκολα βγαίνει, κι ακόμη πιο δύσκολα διακρίνονται η «προγραμματική βάση» και η «προοδευτική πρόταση». Στον βαθμό τουλάχιστον που θα έδιναν ρεαλιστική υπόσταση στις φιλοδοξίες Γεννηματά να γίνει το ΚΙΝΑΛ ο τρίτος πόλος και ο ρυθμιστής των μετεκλογικών εξελίξεων, έξω από τα πεπερασμένα όρια της αφοριστικής σύμπραξης στο αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπο.

O Ηλίας Νικολακόπουλος, σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνέντευξή του στην «Εποχή», διερωτήθηκε πώς θα καταφέρει να επιβιώσει και να πολιτευτεί το ΚΙΝΑΛ μετά την στροφή στο αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο. «Η λογική», είπε, «της σκληρής στάσης για να επαναπατρίσουν από τον ΣΥΡΙΖΑ το πατριωτικό ΠΑΣΟΚ, είναι ένα φάντασμα που δεν υπάρχει. Δεν πρόκειται κανείς να γυρίσει στο ΠΑΣΟΚ λόγω μακεδονικού, αυτά είναι φαντασιώσεις».

Ο Χριστόφορος Βερναρδάκης επίσης, επανήλθε χθες κάνοντας λόγο για «μόρφωμα» που τα τελευταία χρόνια ταυτίζεται με την Νέα Δημοκρατία. Και χαρακτήρισε «πρωτοφανές» το γεγονός ότι το ΠΑΣΟΚ, με τα ποσοστά που έχει σήμερα, ζητά ένα εκλογικό σύστημα δυσαναλογικό – ένα εκλογικό σύστημα, δηλαδή, που εξυπηρετεί μόνον τον διπολισμό και τα μεγάλα κόμματα.

Ο προβληματισμός εντός ΚΙΝΑΛ

Πέραν της οξύτητας των πολιτικών τόνων, αντίστοιχοι προβληματισμοί υπάρχουν – και ενισχύονται – και εντός ΚΙΝΑΛ. Οι ιδεολογικοί μετεωρισμοί, η προσχώρηση στο άρμα των «μακεδονομάχων», η ιλιγγιώδης στροφή από την πρόταση Γεννηματά για συναινετική συνταγματική αναθεώρηση στο αίτημα για «εκλογές εδώ και τώρα»,  καταγράφονται ως στοιχεία στρατηγικού αποπροσανατολισμού από στελέχη που επιμένουν στο στοίχημα ανασύνθεσης της κεντροαριστεράς αλλά δεν βλέπουν ότι αυτή μπορεί να έρθει δια της… νεκρανάστασης του «παλαιού ΠΑΣΟΚ».

Τα ίδια στελέχη – σε αντίθεση με την ηγεσία του ΚΙΝΑΛ – δείχνουν με νόημα την πορεία και την τύχη των ευρωπαίων σοσιαλδημοκρατών. Και επισημαίνουν ότι τα μόνα σοσιαλιστικά και σοσιαλδημοκρατικά κόμματα στην Ευρώπη που δείχνουν δυναμική ανάνηψης είναι εκείνα που υιοθέτησαν καθαρή αντιδεξιά και αντινεοφιλελεύθερη ατζέντα. Οι Εργατικοί του Κόρμπιν στην Βρετανία, ο Αντόνιο Κόστα στην Πορτογαλία, ο Πέδρο Σάντσεθ στην Ισπανία. Στον αντίποδα στη Γερμανία το ιστορικό SPD, μετά από δύο κύκλους συγκυβέρνησης με τους Χριστιανοδημοκράτες, απειλείται με το δικό του «pasokification»: Στην τελευταία δημοσκόπηση που δημοσίευσε την περασμένη εβδομάδα η Bild βρέθηκε, για πρώτη φορά, πίσω και από την ακραία εθνικιστική «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD). Είναι ένα έργο το σίκουελ του οποίου– λογικά – δεν θα ήθελε να (ξανα)ζήσει το ΚΙΝΑΛ, αλλά ουδείς εγγυάται την αποτροπή του…

ΑΠΟ ΤΟ TVXS