Η προκλητική ακινησία της Ευρώπης

Του Μελέτη Ρεντούμη

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ως γνωστόν είναι μια ένωση πολλών και πολλές φορές ετερόκλητων κρατών μελών στηριζόμενη κυρίως σε μια οικονομική και νομισματική ένωση, παρά σε μια πολιτική και γεωπολιτική δύναμη με επιρροή.

Αυτό το γεγονός βέβαια, προκαλεί καθυστερήσεις τριγμούς και αντιθέσεις στο εσωτερικό της, καθώς οι αποφάσεις που λαμβάνονται είναι συνήθως προϊόν επώδυνων συμβιβασμών και όχι μιας ευρύτερης γεωπολιτικής στρατηγικής.

Ενώ λοιπόν βρισκόμαστε ακόμη εν μέσω ενός δεύτερου και ισχυρότερου κύματος της πανδημίας, που έχει καθηλώσει την παγκόσμια ανάπτυξη και το διεθνές εμπόριο, θα περίμενε κανείς από την ΕΕ γρήγορες και άμεσες αποφάσεις σε όλα τα επίπεδα, οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά, με στόχο την ενίσχυση της συνοχής, την προστασία της κοινής αγοράς, αλλά και την βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών.

Παρόλη την ισχύ και την οικονομική δύναμη των 27 κρατών μελών, οι καθυστερήσεις είναι σημαντικές, αν όχι προκλητικές, κυρίως το τρέχον έτος με κίνδυνο μάλιστα να εκτροχιαστεί η σύμπνοια και η συνοχή των μελών, αλλά και ο ρόλος της ΕΕ στην παγκόσμια οικονομία.

Πιο συγκεκριμένα, η καθυστέρηση της έγκρισης εμβολίου για τον Covid19, εν όψει και των εορτών δημιουργεί σίγουρα ερωτηματικά για τις ευρωπαϊκές αρχές και τους αντίστοιχους εγκριτικούς οργανισμούς, όταν η Βρετανία έχει ξεκινήσει ήδη εμβολιασμούς και οι ΗΠΑ ξεκινούν άμεσα με την έγκριση του FDA.

Εκτός αυτού και στο οικονομικό πεδίο, ενώ η Ένωση είχε συμφωνήσει πριν μήνες σε ένα μεγάλο πακέτο για το Ταμείο Ανάκαμψης, για βοήθεια προς τα κράτη μέλη, τελικά δεν έχει εκταμιευθεί απολύτως κανένα κονδύλι, αφενός λόγω αρχικής διαφωνίας στο ύψος των δανείων και στην συνέχεια λόγω του veto της Πολωνίας και της Ουγγαρίας, εξαιτίας της σύνδεσης της χρηματοδότησης, με το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Επιπρόσθετα, το άλλο κομβικό ζήτημα του Brexit, συνεχίζει να ταλαιπωρεί την Ένωση με ατέρμονες διαπραγματεύσεις, οι οποίες προσκρούουν όπως όλα δείχνουν, όχι μόνο στην πρόσβαση της Βρετανίας στην κοινή αγορά, αλλά και στα δικαιώματα της αλιείας.

Τέλος, η αδυναμία της Ένωσης να δείξει αλληλεγγύη σε κράτη μέλη όπως η Ελλάδα και η Κύπρος, όταν απειλούνται από εξωτερικούς εχθρούς όπως η Τουρκία, είναι χαρακτηριστική, χωρίς εμφανή σημάδια βελτίωσης ή ανταπόκρισης.

Τρανό παράδειγμα, η πρόσφατη απόφαση της συνόδου κορυφής, που παρά τις συνεχείς προκλήσεις της Τουρκίας, δεν δέχθηκε να της επιβάλλει σαφείς κυρώσεις αλλά να δώσει έναν οδικό χάρτη για επόμενη σύνοδο, που σημαίνει στην πράξη μη επιβολή, αλλά και άρνηση να συνταχθεί με το διεθνές δίκαιο καθώς και με το δόγμα συμπαράστασης και αλληλεγγύης των κρατών μελών.

Εν κατακλείδι, αν θέλει η ΕΕ να παίξει καταλυτικό ρόλο στις διεθνείς εξελίξεις στην μετά την πανδημία εποχή, αλλά και να προασπίσει το μεγάλο ευρωπαϊκό εγχείρημα, τότε οφείλει άμεσα να αλλάξει στρατηγική, να ταυτιστεί με τις αξίες της, να στηρίξει τα κράτη μέλη της από εξωτερικές απειλές και να δώσει ένα σαφές γεωπολιτικό στίγμα, ότι είναι παρούσα στο διεθνές γίγνεσθαι.

Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός.