Του Νίκου Λακόπουλου
Τελικά η θεία κοινωνία δεν μεταδίδει ασθένειες -οριστικό. Το αποφάσισε η Ιερά Σύνοδος κι αντί για Πάσχα φέτος θάχουμε Αναστάσιμη Παννυχίδα. Κατά την Απόδοση της Μεγάλης Εορτής του Πάσχα, δηλαδή κατά το μεσονύκτιο μεταξύ Τρίτης 26 προς Τετάρτης 27 Μαΐου 2020.
Το ερώτημα είναι θάχουμε τελειώσει ως τότε; H απάντηση είναι ότι “δεν πρόκειται για μεταφορά της εορτής του Πάσχα, αλλά για τον εορτασμό Απόδοσης της Μεγάλης Εορτής της Χριστιανοσύνης, που η Θεία Λειτουργία είναι ακριβώς ίδια με αυτήν της Αναστάσεως”.
Δεν είναι λάθος απάντηση. Η ερώτηση είναι λάθος -καθώς όπως γράφει ένας τοίχος στην …Κωνσταντινούπολη -και αλιεύει ο Γιώργος Μαρκάκης: “Περιμέναμε Θρησκευτικά και έπεσε Βιολογία!”.
Στο μεταξύ οι οικονομολόγοι συναγωνίζονται αν η επερχόμενη ύφεση -που είναι πια το θέμα- θα είναι αντίστοιχη αυτής του 2008, ή του 1929 -δηλαδή παγκόσμια κραχ- ή η μεγαλύτερη των τελευταίων 150 ετών.
Σε κάθε περίπτωση βγαίνοντας από το σπίτι -μάλλον όχι στις 26 Μαϊου, εκτός αν η Ιερά Σύνοδος γνωρίζει κάτι από Οικονομία- θα βρούμε έναν άλλο κόσμο, διαφορετικό και πολύ πιο φτωχό.
Για την ακρίβεια οι φτωχοί θα βγουν φτωχότεροι- κατά την Παγκόσμια Τράπεζα- και στην Ελλάδα οι άνεργοι θα είναι εκατοντάδες χιλιάδες, πολλές επιχειρήσεις δεν θα ξανανοίξουν και η “βαριά βομηχανία” του τουρισμού θα πληγεί περισσότερο από άλλες φορές.
Η τελευταία έκθεση του ΟΟΣΑ εκτιμά ότι το ελληνικό ΑΕΠ θα υποστεί μείωση έως και 35%- δηλαδή πάνω από το 25% της προηγούμενης κρίσης. Η Ελλάδα, όμως φαίνεται πάει καλά με την πανδημία.
Παρότι καθυστέρησε να πάρει μέτρα, αφού η χώρα -κατά τον υπουργό Υγείας- ήταν “θωρακισμένη” και αντιμετώπισε ως τον Φεβρουάριο τον ιό ως γρίπη- όπως έλεγε ο Βασίλης Κικίλιας.
Παρότι ο ίδιος ο πρωθυπουργός μας παρότρυνε με διάγγελμα να ακούμε μουσική, να βγαίνουμε για κάνα “τρεξιματάκι” και βόλτες με τον σκύλο. Ο Χαρδαλιάς τώρα με αιμοβόρικο ύφος: «Περίπατοι και βόλτες επιβαρύνουν τα δεδομένα και εξυπηρετούν τον ιό».
Το παγκόσμιο οικονομικό σοκ
Στο μεταξύ γίνεται συζήτηση για μείωση των συντάξεων και των μισθών του δημοσίου, η Παγκόσμια Τράπεζα προειδοποιεί πως το πλήγμα θα είναι βαρύ. Θα αφορά όλες τις χώρες, αλλά ιδιαίτερα τις πιο ευάλωτες κι εκείνες των οποίων οι οικονομίες στηρίζονται σε συγκεκριμένους κλάδους, όπως ο τουρισμός ή η βιομηχανία της ένδυσης.
“Το εύρος του σοκ δεν θα έχει προηγούμενο καθώς θα πληγούν τόσο η ζήτηση όσο και οι αλυσίδες εφοδιασμού, ενώ η γενικότερη αναταραχή θα κλονίσει τις αγορές”. Αλλά βέβαια τι μας νοιάζει εμάς -όπως και με τον ιό- το θα γίνει με τον τουρισμό της Ταυλάνδης και την υφαντουργία στο Βιετνάμ;
Δεν είναι πως είμαστε μόνο θωρακισμένοι, όπως με τον ιό. Ο Έλληνας Πρωθυπουργός χθες είπε στο CNN πως εύχεται η Ελλάδα “να γίνει μέλος του G20 πολύ σύντομα, δεν το έχουμε καταφέρει ακόμη»! Φαίνεται πως -καθώς ο ίδιος νίκησε τον λαϊκισμό- μετά την κακή δεκαετία, ένα λαμπρό μέλλον μας περιμένει- με την προϋπόθεση να είναι αυτός πρωθυπουργός.
Ο Γ. Κύρτσος, ευρωβουλευτής της ΝΔ βέβαια προβλέπει πως “τα λεφτά φτάνουν μέχρι τον Μάιο, το πολύ μέχρι τον Ιούνιο» Η οικονομική ύφεση που προμηνύεται για τη χώρα θα είναι τεράστια και χρειάζεται «εθνική συνεννόηση» από τα πολιτικά κόμματα προκειμένου να ξεπεραστεί η επερχόμενη καταστροφή.
Ο υπουργός Ανάπτυξης όμως -που βρήκε ευκαιρία για μαθήματα από απόσταση -πέντε ευρώ μόνο!- υπόσχεται “σοκ ρευστότητας” την αγορά -ίσως όταν οι επιχειρήσεις καταρρεύσουν. Που σημαίνει ότι λεφτά υπάρχουν, αλλά δεν θα τα πάρουν αυτοί που είναι ευκαιρία να καταρρεύσουν, αλλά νέες δυνάμεις της αγοράς – οι δυνάμεις ενός νέου καθεστώτος.
Η κυβέρνηση βιάστηκε να πανηγυρίσει που πήρε μέτρα νωρίτερα από άλλες χώρες, αλλά το θέμα δεν είναι πια τα θύματα από τον κορονοϊό. Είναι τα θύματα από την οικονομική κρίση, οι παράπλευρες απώλειες του “πολέμου” που δεν θα καταγραφούν στις λίστες του Σωτήρη Τσιόδρα -που ως λοιμωξιολόγος δεν μπορεί να εγγυηθεί θεραπεία και για την οικονομία.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ενδιαφέρεται περισσότερο για την εικόνα του και η πολιτική του απέναντι στην λαίλαπα που έρχεται είναι επικοινωνιακή. Η δήλωση πως τώρα σώζουμε ζωές δεν μας ενδιαφέρει το οικονομικό κόστος -μπορεί να είναι καλή ατάκα για πρωταγωνιστή του παλιού ελληνικού κινηματογράφου, αλλά μάλλον δείχνει λαϊκισμό και άγνοια ή απόκρυψη κινδύνου.
Δυστυχώς ο ‘νέος Βενιζέλος” που υποσχέθηκε μια “φωτεινή Ελλάδα” με ανάπτυξη 4%, αλλά τώρα θα είναι ευχαριστημένος όχι με μηδενική ανάπτυξη αλλά και με μικρή ύφεση εξακολουθεί να υπόσχεται παραδείσους, αλλά όχι για όλους.
Τα νέα τζάκια και ο Μητσοτάκης
Η ευχή του πως σύντομα η Ελλάδα θα είναι στους G20 δείχνει πως είναι μάλλον αιθεροβάμων και δεν αντιλαμβάνεται πως η αυξημένη δημοφιλία του -με ένα λαό τρομαγμένο που συσπειρώνεται γύρω από την ηγεσία του- δεν μπορεί να σώσει την ελληνική Οικονομία: θα είναι ο πρώτος πρωθυπουργός που γίνεται δημοφιλής, ενώ η καταστροφή πλησιάζει.
Μάλλον αφού ακούει τους ειδικούς -όπως είπε, θα πρέπει να ακούσει τους οικονομολόγους κι όχι τους επικοινωνιολόγους. Δεν είναι ώρα για λογύδρια, ούτε για αντιπολίτευση στην αντιπολίτευση και πολύ περισσότερο για δημοσκοπήσεις.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι να ανησυχούμε, αλλά οι αγιογράφοι ενός πολιτικού που έφερε στην ηγεσία όχι δική του ακτινοβολία, όσο η εκλογική αποτυχία του αντιπάλου του θα πρέπει να περιμένουν τα γεγονότα, πριν προεξοφλήσουν πως γεννήθηκε ένας μεγάλος ηγέτης -που θα πάει σε εκλογές τον Οκτώβριο και θα …σαρώσει και μάλιστα με απλή αναλογική -όπως γράφεται.
Η Ιστορία γράφεται μετά τα γεγονότα και οι μεγάλοι ηγέτες συνήθως αποτιμώνται αργότερα κι όχι στις δημοσκοπήσεις ή ακόμα και τις εκλογές. Γιατί -ιδιαίτερα στην Ελλάδα- όλοι οι μεγάλοι ηγέτες που βρέθηκαν σε ιστορικές στιγμές στο τιμόνι αποδείχτηκαν εκτός υστέρων μεγάλοι μάλλον γιατί την κρίσιμη στιγμή δεν ήταν δημοφιλείς.
Κατά τα άλλα, η Ελλάδα αυτές τις στιγμές δίνει …μαθήματα στην Γερμανία, ο Μητσοτάκης είναι ο νέος …Τσόρτσιλ και την χώρα την έσωσε ο Άδωνις Γεωργιάδης και ο Χαρδαλιάς. Ή θα πρέπει να αναζητήσουμε ηγέτες πριν την καταστροφή, γιατί μετά θα το κάνουμε οπωσδήποτε.
Η πανδημία που μεταλλάσσεται σε οικονομικό ιό -με άγνωστες συνέπειες-προφανώς θα οδηγήσει σε πολιτική κρίση. Κι όπως συμβαίνει μετά από κάθε πόλεμο οι εμπλεκόμενοι αλληλοεξουδετερώνονται και περιθωριοποιούνται. Νέες δυνάμεις μπαίνουν στο προσκήνιο μαζί με νέα στρώματα και νέες τάξεις που μας επιφυλάσσει το τέλος αυτής της ιστορίας που μόλις αρχίζει.
Το βέβαιο είναι πως ζούμε -πάλι- ιστορικές στιγμές, αλλά η ζωή προχωρά. Με μόνο βέβαιο πως το μέλλον θα είναι χειρότερο από το παρόν. Κι ό,τι κάποιοι θα πρέπει να πληρώσουν -και θάναι πάλι οι φτωχοί και όχι τα νέα τζάκια – που θα γεννηθούν με το “σοκ ρευστότητας”- κι όσοι πράγματι θα δουν την καταστροφή ως ευκαιρία.
Το επίσης βέβαιο είναι πως ένας νέος οικονομικός, πολιτικός, ψηφιακός κόσμος γεννιέται, καθώς εμείς μένουμε σπίτι. Από τους επιζώντες.