Του Νίκου Ξυδάκη
Θα ήθελα να αραδιάσω λογικά και πολιτικά επιχειρήματα για να πείσω τους συμπολίτες μου να μου αναθέσουν εντολή αντιπροσώπευσης. Να περιγράψω τα πεπραγμένα της παράταξής μου, τα πεπραγμένα εμού του ιδίου, να πείσω για το ρεαλισμό του πολιτικού μας σχεδίου, για τη στήριξη της κοινωνικής συνοχής και της δικαιοσύνης, για το όραμα ανόρθωσης της χώρας, για τη νέα εθνική αυτοπεποίθηση, ενόψει μάλιστα της 200ετηρίδος από τον Αγώνα της Απελευθέρωσης.
Πόσο θα ήθελα. Πόσο θέλω. Να μιλήσω προγραμματικά και οραματικά, να δεσμευτώ, να πείσω. Αλλά πρέπει να βρω ευήκοα ώτα, συμπολίτες διατεθειμένους ν΄ακούσουν και να κρίνουν. Υπάρχουν; Ευτυχώς ναι. Υπάρχουν ακόμη πολλοί συμπολίτες μας που επιθυμούν να ακούσουν,να σκεφτούν,να συγκρίνουν, να κρίνουν. Μπορούν να συζητήσουν.
Και δυστυχώς όχι. Πολλοί συμπολίτες δεν θέλουν ν’ ακούσουν τίποτε, ούτε να δουν, για να κρίνουν. Έχουν πάρει θέση, απέναντι ή εκτός. Ο καθείς για δικούς του λόγους ―επειδή η ατομική στρατηγική του επιβίωσης διαψεύσθηκε ή δυσκολεύεται, συχνά επειδή διαψεύσθηκαν κάποιες προσδοκίες και αισθάνεται προδομένος, επειδή αισθάνεται ματαιωμένος και αναζητεί εις μάτην έναν ορατό εχθρό.
Ο διχασμός συνεχούς χαμηλής έντασης, που σιγοβράζει απ’ την αρχή της κρίσης, με κορυφώσεις και υφέσεις, τώρα πια μας χωρίζει όχι σε αγανακτισμένους και πειθήνιους, μα σε επιφυλακτικούς-δύσπιστους και έξαλλους, σε παγωμένους και εξαγριωμένους ―ούτε καν σε «(συρι)ζαίους» και «φιλελέδες», ούτε καν σε δεξιούς και αριστερούς. Βουβός τυφλός θυμός και δίψα για μαγεία.
Πάνω σε αυτό το υπέδαφος έπεσε η σπορά της εχθροπάθειας και της αρνητικότητας, και βλάστησε η απόρριψη των πάντων, ακόμη και των προφανέστερων, ακόμη και της πραγματικότητας. Δεν είναι ασφαλώς ελληνικό το φαινόμενο ούτε νέο· παντού στον κόσμο, μικρομεσαίοι άνθρωποι κουρασμένοι από ήττες και δυσοίωνες προοπτικές, αναζητούν μεσσίες, εξωτερικούς ή εσωτερικούς εχθρούς, συνωμοσίες. Συχνά, οι μεσσίες και οι προφήτες δείχνουν τους κακούς: αριστερούς, σοσιαλιστές και σοσιαλδημοκράτες, προοδευτικούς φιλελεύθερους, εθνομηδενιστές. Τι κακιά και έξω από το δίκαιο του ισχυρού είναι η δημοκρατία με τα ιδανικά και τους κανόνες της…
Συχνά, τα θύματα επιλέγουν τους θύτες τους, βαυκαλιζόμενοι ότι ο κοινωνικός αυτοματισμός που τους υπόσχονται δεν θα αγγίζει τους ίδιους, δεν θα τους περιλαμβάνει, αντιθέτως οι ίδιοι θα είναι μεταξύ των νικητών, των άριστων, των προνομιούχων, θα είναι οι θηρευτές της upper class, αυτοί που θα πατήσουν στα μούτρα τον διπλανό ή τον αποκάτω, για να κρατηθούν έξω από τον κουβά της επισφάλειας. Όσοι στην αρχή της κρίσης λοιδορούσαν την κακομαθημένη μεσαία τάξη με το «μαζί τα φάγαμε», οι ίδιοι τώρα την κανακεύουν και την ταϊζουν μίσος εναντίον των «φτωχών», για να μη τους μοιάσουν, οι ίδιοι που διαπόμπευαν τον τυροπιτά που δεν έκοψε απόδειξη, τώρα υπόσχονται να μη στείλουν ποτέ το ΣΔΟΕ. Ουαί Φαρισαίοι…
Κάπως έτσι διεξάγεται ο κοινωνικός ανταγωνισμός στις ΗΠΑ και τη Δυτική Ευρώπη, στη Λατινική Αμερική. Στη θέση των οραμάτων απελευθέρωσης και χειραφέτησης, στη θέση των φλογισμένων ιερών εννοιών Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφοσύνη, στη θέση των νεότερων ευρω-εννοιών κοινωνική συνοχή και σύγκλιση, κοινωνική κινητικότητα, η νεοδεξιά δημαγωγία προτάσσει τον Ανταγωνισμό, τις Φυσικές Ανισότητες, την Ευελιξία, την Ολιγαρχία και την Κληρονομοκρατία, την Επιτήρηση και τον Αυτοματισμό. Και βέβαια δεν είναι αφηρημένες έννοιες, είναι έννοιες που αλλάζουν τις ζωές, τις υψώνουν ή τις τσαλαπατάνε.
Μετά την πρωτοφανή σε διάρκεια και ένταση κρίση, τέτοια θα έπρεπε να είναι η πολιτική συζήτηση στην Ελλάδα: Τι κοινωνία λαχταράμε; Τι οικονομία και τι κράτος μας χρειάζεται; Ποιοι είναι οι ορατοί και οι κρυμμένοι κίνδυνοι; Με ποια μέσα και ποια σχέδια θα προχωρήσουμε; Ας κάνουμε αυτοκριτική με βάθος και με ειλικρίνεια. Ας μοιράσουμε δίκαια τις ευθύνες και τα βάρη. Αυτή τη συζήτηση επιθυμώ να κάνω με τους συμπολίτες μου.
ΑΠΟ ΤΟ ΕΘΝΟΣ