Του Θάνου Αθανασίου
Ο ελληνικός προϋπολογισμός του 2019 είναι ευθυγραμμισμένος με τους δημοσιονομικούς στόχους της χώρας και τους κανόνες του ευρωπαϊκού εξαμήνου, η Ελλάδα πρέπει να φτιάξει ένα φιλικό περιβάλλον για τις επενδύσεις, αυτό είναι το μέλλον της, υποστηρίζει ο Επίτροπος Πιέρ Μοσκοβισί, μιλώντας αποκλειστικά στο Capital.gr. Όσο για τις συντάξεις δηλώνει ότι δεν θα κοπούν το 2019 και τα κοινωνικά μέτρα θα συμβάλλουν στην αύξηση του ΑΕΠ, ενώ αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο και για κατάργηση του μέτρου της μείωσης του αφορολόγητου το 2020 αν υπάρχει ο δημοσιονομικός χώρος.
Ο Π. Μοσκοβισί, σε αποκλειστική συνέντευξη προς το Capital.gr λίγες ώρες πριν την επίσημη παρουσίαση της γνωμάτευσης της Κομισιόν για τον ελληνικό και τους άλλους προϋπολογισμούς, αλλά και την πρώτη έκθεση της ενισχυμένης εποπτείας, δηλώνει ότι η κυβέρνηση είναι πλέον ο αρχιτέκτονας των οικονομικών πολιτικών στη χώρα, οι πολίτες πρέπει να δουν επιτέλους ανταμοιβή για τις θυσίες των οκτώ τελευταίων ετών. Ο Επίτροπος εμφανίζεται να συνιστά διακομματική στήριξη στον προϋπολογισμό και κάνει έκκληση να βάλουν όλοι το γενικό συμφέρον πάνω από το κομματικό. Όπως υποστηρίζει οι συντάξεις δεν είναι προεκλογικό μπόνους και η Κομισιόν δεν είναι με καμία κυβέρνηση.
Το Capital.gr συνάντησε τον Επίτροπο στο γραφείο του λίγες ώρες πριν τις επίσημες ανακοινώσεις και συζήτησε μαζί του και για την υπόθεση της Ιταλίας, αλλά και το πολιτικό του μέλλον.
– Θα αρχίσω με το βασικό ερώτημα που βασανίζει τους Έλληνες συνταξιούχους μέχρι σήμερα. Τι θα συμβεί με τις συντάξεις τους το 2019;
Για να απαντήσω στην ερώτηση, θα πρέπει να ξεκινήσω από κάτι πιο γενικό: είναι η πρώτη φορά που η Ελλάδα είναι πλήρως ενταγμένη στο ευρωπαϊκό εξάμηνο. Προηγουμένως όπως ξέρετε η παρακολούθηση γινόταν από το πρόγραμμα. Αυτό καταδεικνύει μια εξαιρετικά σημαντική στιγμή. Έχω μιλήσει ξανά για αυτό, ήταν πάντα η ελπίδα μου, η Ελλάδα να γίνει μια κανονική χώρα της ευρωζώνης ξανά.
Και σήμερα έχουμε ένα ακόμα ορόσημο, καθώς παρουσιάζουμε τη γνωμάτευση για το πρώτο από καταβολής θεσμού, προσχέδιο προϋπολογισμού που καταθέτει η Ελλάδα σε αυτό το πλαίσιο του ευρωπαϊκού εξαμήνου – όπως κάθε άλλη χώρα της ευρωζώνης.
– Είναι ο προϋπολογισμός ευθυγραμμισμένος με τους δημοσιονομικούς κανόνες του ευρωπαϊκού εξαμήνου;
Το προσχέδιο είναι σύμφωνο με τις κατευθυντήριες γραμμές του ευρωπαϊκού δημοσιονομικού πλαισίου και παρέχει μια ισορροπημένη προσέγγιση ανάμεσα στους οικονομικούς και δημοσιονομικούς στόχους που έχουν συμφωνηθεί με την Ελλάδα στο Εurogroup τον περασμένο Ιούνιο και την ίδια στιγμή είναι κοινωνικά περιεκτικός.
Πρέπει να πω ότι αυτή είναι μια πολύ καλή αρχή. Όπως ξέρετε έχουμε πολλές κατηγορίες αξιολόγησης. Και ο ελληνικός προϋπολογισμός είναι στην πρώτη κατηγορία “σύμφωνος – compliant”. Αυτό είναι μια πολύ καλή επίδοση, για αρχή. Κάποιες άλλες χώρες, όπως η Ιταλία, και η χώρα που ξέρω καλύτερα δεν έχουν προσχέδια “πλήρως σύμφωνα” με το πλαίσιο. Ως εκ τούτου αυτό είναι και μια ανταμοιβή για τον ελληνικό λαό. Αλλά και μια απόδειξη ότι μπορείς να έχεις την ίδια στιγμή και μεταρρυθμίσεις που να σε οδηγούν σε βιώσιμα δημόσια οικονομικά και μετά να έχεις κοινωνικό πρόγραμμα και να επιστρέφεις στην ανάπτυξη. Με αυτόν τον προϋπολογισμό η εκτίμησή μας για την ανάπτυξη ανέρχεται στο 2,3%.Μπορείς ταυτόχρονα να δημιουργείς θέσεις απασχόλησης και να μειώνεις τις ανισότητες.
Τα καλά νέα σε αυτό το προσχέδιο είναι ότι η Ελλάδα αποδίδει σε σχέση με τους δημοσιονομικούς στόχους – ακόμα και αν παραμένει να εκπληρώσει και κάποιες άλλες υποχρεώσεις της, αν και αυτό είναι θέμα της ενισχυμένης επιτήρησης που διενεργούμε.
Η Ελλάδα έχει παρουσιάσει ένα πακέτο μέτρων που οδηγεί σε πρωτογενές πλεόνασμα 3,5%, κάτι που μεταφράζεται ως πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης της τάξης του 0,25% του ΑΕΠ. Το πακέτο αυτό έχει και κοινωνική ευαισθησία, κάτι που σημαίνει ότι περιέχει και ένα πακέτο για τη στέγαση, που θα κοστίσει 400 εκατ. ευρώ και για το οποίο πιστεύουμε ότι θα μειώσει τον κίνδυνο της φτώχειας μεταξύ των νέων και τις χαμηλές εισοδηματικές ομάδες.
Ταυτόχρονα θα περιέχει μέτρα που μειώνουν τη φορολογία της εργασίας και αυτό είναι ευεργετικό για την ανάπτυξη – παρά το γεγονός ότι το μέτρο είναι περιορισμένης κλίμακας.
Συνεπώς θέλω να πω, γιατί αυτή είναι μια σημαντική στιγμή, που δείχνει ότι όλος ο δρόμος που περάσαμε μαζί, όλες οι προσπάθειες που κάναμε τώρα καρποφορούν. Αυτό οφείλεται στην ευφυΐα, τις θυσίες και το κουράγιο των ίδιων των Ελλήνων κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης. Και φυσικά η προσπάθεια ήταν απολύτως απαραίτητη γιατί η οικονομική κατάσταση, οι οικονομικές και κοινωνικές δομές έπρεπε να προσαρμοστούν σε ό,τι αρμόζει σε μια χώρα της ευρωζώνης. Τώρα είμαστε εκεί.
– Συνεπώς τι θα συμβεί με τις συντάξεις;
Τώρα σε σχέση με το πολύ σημαντικό ερώτημα που αναμένουν οι Έλληνες πολίτες: έχω πει ξανά και ξανά και μου έχει ασκηθεί κριτική για αυτό – άδικα – ότι αν ο δημοσιονομικός χώρος υπάρχει και οι δημοσιονομικοί στόχοι γίνονται σεβαστοί, τότε αυτό θα ανοίξει το δρόμο για να αποφύγουμε τις προ-νομοθετημένες μειώσεις στις συντάξεις που συμφωνήθηκαν πριν από δύο χρόνια.
Αυτό δεν ήταν δημαγωγία από μέρους μου. Ήταν μια απαιτητική διαδικασία. Δεν ήταν δεδομένο. Έπρεπε να κλείσουμε το κενό. Και τα καταφέραμε. Και από τότε που το πετύχαμε, και εφόσον τελικά υπάρχει δημοσιονομικός χώρος – που ξαναλέω δεν ήταν δεδομένο – θεωρώ ότι το συνολικό πακέτο ανοίγει τον δρόμο για να αποφύγουμε την προ-νομοθετημένη μείωση.
Δεν ήμουν ποτέ υπέρ της μείωσης, δεν είναι μυστικό αυτό. Όχι για λόγους πολιτικής δέσμευσης, αλλά γιατί πιστεύω θα είχε τεράστια κοινωνική επίπτωση για τους ίδιους τους Έλληνες συνταξιούχους. Το γνωρίζω αυτό. Θα οδηγούσε σε μείωση 14% κατά μέσο όρο για 1,4 εκατομμύρια συνταξιούχους και τεράστια αύξηση των συνταξιούχων στα όρια της φτώχειας.
Ποτέ δεν κατανόησα αυτούς που άσκησαν κριτική στη βούληση της Κομισιόν και στη δική μου προσωπική θέση να τις αποφύγουμε.
– Δεν έχει διαρθρωτική χροιά το συγκεκριμένο μέτρο;
Η μη εφαρμογή των προ- νομοθετημένων περικοπών δεν επηρεάζει τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος.
Τώρα με αυτόν τον δημοσιονομικό χώρο, με αυτό τον προϋπολογισμό να είναι “πλήρως σύμφωνος” με τους όρους, υπάρχει χώρος για να γίνει αυτό.
– Πότε θα ληφθεί η τελική απόφαση;
Ελπίζω και είμαι βέβαιος ότι το Eurogroup της 3ης Δεκεμβρίου θα αποδεχθεί το προτεινόμενο πακέτο για αυτούς τους πολύ συγκεκριμένους λόγους: η δημοσιονομική βιωσιμότητα και η ισχυρή κοινωνική πρόνοια μπορούν να πηγαίνουν χέρι χέρι.
– Εκτιμάτε ότι οι πιστωτές θα το εγκρίνουν;
Δεν είναι προς το συμφέρον των πιστωτών, πέντε μήνες μετά το τέλος του προγράμματος να επιμένουν σε περικοπές συντάξεων που θα συμβάλουν στην αποσταθεροποίηση. Ποτέ δεν τις θεωρούσα απαραίτητες αυτές τις περικοπές, αν φυσικά υπήρχε ο χώρος. Τώρα οι στόχοι τηρούνται και αποδεικνύεται ότι δεν ήταν απαραίτητες, δεν είναι απαραίτητες. Ως εκ τούτου συμφωνούμε με το πακέτο του να αποφευχθούν αυτές οι περικοπές και είμαι πολύ ικανοποιημένος με αυτό. Όχι για πολιτικούς λόγους, αλλά για ανθρωπιστικούς λόγους, αναλογιζόμενος την κατάσταση των Ελλήνων πολιτών.
Οι Έλληνες έκαναν πολλές προσπάθειες που τώρα καρποφορούν. Πρέπει να δουν την ανταμοιβή των προσπαθειών τους. Πάντα είχα στο μυαλό μου αυτούς που έχασαν τις δουλειές τους και τις οικογένειες που είδαν τα παιδιά τους να φεύγουν στο εξωτερικό γιατί δεν υπήρχαν δουλειές στην Ελλάδα, αλλά και τους συνταξιούχους που έκαναν θυσίες. Τώρα είναι η σειρά τους και πρέπει να δούνε ότι όλες αυτές οι προσπάθειες ήταν σωστές.
– Υπάρχουν όμως και αντίθετες εκτιμήσεις που υποστηρίζουν ότι ο χώρος βρέθηκε με υπο- εκτέλεση (underexecution) των άλλων παραγόντων του προϋπολογισμού, των αναπτυξιακών. Τι λέτε γι’ αυτό;
Δεν θέλω να μπω σε εσωτερικές πολιτικές συζητήσεις της ελληνικής πολιτικής σκηνής ή των ειδικών, γιατί τα στοιχεία μας δεν επιδέχονται αμφισβήτησης. Έχουν συλλεγεί και ελεγχθεί με τον πλέον αντικειμενικό τρόπο. Είχαμε πολλές ανταλλαγές με τις ελληνικές αρχές, όπως πάντα αυτές δεν ήταν πάντα συστημικά εύκολες. Ζητήσαμε να γίνουν προσπάθειες. Προσεγγίσαμε στα στοιχεία μας, και αυτό ήταν συμφωνημένο με το Euro Working Group και ελέγχθηκε από το Euro Working Group.
Κάθε φορά που ένα μέτρο δεν είναι αναγκαίο, και υπάρχει δημοσιονομικό περιθώριο που να σου δίνει το χώρο να μη το εφαρμόσεις, τότε ναι αυτό είναι κάτι θεμιτό για μια χώρα που έχει ανακτήσει την κυριαρχία στην οικονομική της πολιτική.
Ας αλλάξουμε επίπεδο στον ελληνικό εσωτερικό πολιτικό διάλογο. Ας πάμε στο γενικό συμφέρον. Θα μου άρεσε αυτό.
– Ποιος τελικώς έχει τον λόγο για την επιλογή των μέτρων στο φετινό προϋπολογισμό; Ποιος ήταν ο αρχιτέκτονας όλων των επιλογών;
H κυβέρνηση είναι ο αρχιτέκτονας του προϋπολογισμού της. Καθώς έχουμε όμως ένα στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% ήταν λογικό να έχουμε συνομιλίες για να κλείσουμε κάθε πιθανό κενό. Ως εκ τούτου είχαμε συζητήσεις και τελικώς, η κυβέρνηση η ίδια έδειξε τα μέτρα που χρειαζόντουσαν για να κλείσει αυτό το κενό.
– Υπάρχει άραγε χώρος για να καταργηθεί και το δεύτερο μέτρο του ΔΝΤ, αυτό της μείωσης του αφορολόγητου το 2020;
Είναι πολύ νωρίς να μιλήσουμε για το 2020. Το 2020 είναι πολύ μακριά. είναι ένας άλλος κόσμος, με μια άλλη Κομισιόν, ένα άλλο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, θα έχουν γίνει εκλογές στην Ελλάδα και πρέπει να δούμε ποια θα είναι τα ως τότε αποτελέσματα αυτού του προϋπολογισμού, η εκτέλεσή του κτλ. Το μόνο που μπορώ να πω είναι πως κάθε φορά που ένα μέτρο δεν είναι αναγκαίο, και υπάρχει δημοσιονομικό περιθώριο που να σου δίνει το χώρο να μη το εφαρμόσεις, τότε ναι αυτό είναι κάτι θεμιτό για μια χώρα που έχει ανακτήσει την κυριαρχία στην οικονομική της πολιτική.
– Η απόφαση για τις συντάξεις είναι για κατάργηση ή για αναβολή του μέτρου;
Μιλάμε για κατάργηση, όχι για αναβολή. Για κατάργηση.
– Συνεπώς τι θα πρέπει να περιέχει στο μέλλον το ελληνικό μείγμα οικονομικής πολιτικής για να μην ξαναγυρίσουμε στα ίδια;
Δεν εναπόκειται πια σε εμένα να προσδιορίσω τι πρέπει να περιέχει το ελληνικό μείγμα οικονομικής πολιτικής, καθώς η χώρα δεν είναι πλέον σε πρόγραμμα και καθώς έχει πλέον την κυριαρχία της στην οικονομική πολιτική. Το μόνο που μπορώ να πω είναι πως ό,τι έχει συμφωνηθεί στο πρόγραμμα πρέπει να εφαρμοστεί. Η ενισχυμένη εποπτεία έχει αυτό το αντικείμενο και θα την εξασκήσουμε με ακρίβεια. Θα πρέπει να δούμε αν υπάρχει πρόοδος επί των μεταρρυθμίσεων και θα δείτε ότι υπάρχουν σημεία προόδου και σημεία με ανάμικτα αποτελέσματα.
Το δεύτερο σημείο στο οποίο μπορώ να παρέμβω είναι το ευρωπαϊκό εξάμηνο και η ικανότητα της χώρας να πετυχαίνει τους στόχους της. Αν μπορώ να έχω μια προσωπική άποψη αυτή θα ήταν πως για να δημιουργηθούν θέσεις απασχόλησης πρέπει να υπάρχουν επενδύσεις και η Ελλάδα πρέπει να φτιάξει ένα περιβάλλον φιλικό στις επενδύσεις. Αυτό είναι κλειδί για το μέλλον της Ελλάδας.
– Τι σταματά τις επενδύσεις στην Ελλάδα σήμερα;
Εναπόκειται στον ελληνικό λαό και την ελληνική κυβέρνηση, αυτή και την επόμενη να το αποφασίσουν αυτό.
– Πότε υπολογίζετε πως η Ελλάδα θα ξαναβγεί στις αγορές;
Ο στόχος είναι η πρόσβαση στις αγορές. Αυτή είναι η οδός και πρέπει να κινηθούμε βήμα βήμα. Και το σημερινό βήμα είναι ένα καλό βήμα.
– Ποιο είναι το πρόβλημα σήμερα με τον ιταλικό προϋπολογισμό;
Το πρόβλημα με την Ιταλία είναι ότι έχεις μια χώρα με πολύ υψηλό δημόσιο χρέος και πολύ διαρθρωτικό έλλειμμα και ταυτόχρονα ανεπαρκή ανάπτυξη. Εκτιμούμε ότι ο προϋπολογισμός που μας υπεβλήθη δεν πληροί τα κριτήρια και δεν έχει τη δυνατότητα να παράξει ανάπτυξη και να μειώσει το χρέος και αυτό είναι γιατί θα προχωρήσουμε προς την κατεύθυνση – καθώς η Ιταλική κυβέρνηση δεν απάντησε στα ερωτήματα που τους θέσαμε. Διατηρούμε την ανάλυσή μας, την οποία επιβεβαιώνουν και όλοι οι διεθνείς οργανισμοί και προχωράμε με τη διαδικασία μας, όσον αφορά τη γνωμάτευση για τον προϋπολογισμό και για την ανάλυση του ιταλικού χρέους. Δεν θα υπάρχει καμία έκπληξη εκεί. Όπως δεν θα υπάρξει και για την Ελλάδα.
– Η ιταλική πλευρά μιλάει συνεχώς για το επιπλέον κομμάτι του ελλείμματος που δημιουργεί και ισχυρίζεται πως αφιερώνει στην ανάπτυξη και την κοινωνική πολιτική, αλλά δεν μας λέει ότι θα μπορούσε απλά να κόψει από κάπου αλλού και να τα φροντίσει όλα. Δεν μας λέει ότι αυτό είναι δική τους επιλογή; Γιατί συμβαίνει αυτό;
Η ερώτησή σας εμπεριέχει και την απάντηση. Πράγματι δεν θέλω να σχολιάζω την ιταλική πολιτική σκηνή, όπως δεν θέλω να σχολιάσω την ελληνική πολιτική σκηνή και δεν είναι η δουλειά μου να λέω από αυτή τη θέση σε καμία κυβέρνηση στην ΕΕ τι μείγμα πολιτικής πρέπει να ακολουθούν. Αυτό είναι η δημοκρατία. Αυτό που ξέρω είναι ότι οι στόχοι της Ιταλικής κυβέρνησης δεν πρέπει να αμφισβητούνται. Η μάχη κατά της φτώχειας, η ανάπτυξη υποδομών. Αλλά, θεωρώ ότι η προτεραιότητα πρέπει να είναι ταυτόχρονα και αύξηση της παραγωγικότητας, η αύξηση των επενδύσεων και δεύτερον οι στόχοι των Ιταλών πρέπει να είναι συμβατοί με τους κοινούς μας κανόνες. Κυρίως γιατί οι στόχοι είναι να μειωθεί το δημόσιο χρέος, 131% που είναι πάρα πολύ. Αυτοί οι κανόνες δεν είναι προσωποποιημένοι μεν, αλλά δεν είναι και “ένα μέγεθος για όλους”.
Είναι έξυπνοι και ευέλικτοι. Είναι για όλους. Το να είσαι μέλος της ευρωζώνης σημαίνει αλληλεξάρτηση. Είστε Έλληνας δημοσιογράφος. Πως θα το εκλάβουν αυτό οι Έλληνες; Έκαναν ένα σωρό προσπάθειες να μείνουν στην ευρωζώνη, όντας μικρότερη χώρα, ενώ μια άλλη χώρα, επειδή είναι μεγάλη δεν χρειάζεται να προσπαθήσει; Γιατί; Επειδή είναι μεγάλη; Το να ανήκεις στην ευρωζώνη σημαίνει να σέβεσαι τους κανόνες. Οι κανόνες δεν είναι χαζοί. Είναι ευέλικτοι. Ήμουν πάντα υπέρ της ευελιξίας. Και υπέρ των κινήτρων και της μάχης κατά των κυρώσεων. Δεν άλλαξα γιατί άλλαξε η ιταλική κυβέρνηση. Αλλά όταν κάποιος δεν είναι εντός τροχιάς, πρέπει να δρούμε αποφασιστικά. Χρησιμοποιώ συχνά μια μεταφορική έκφραση: όταν παίζει τένις, αν η μπάλα σου έστω και οριακά ακουμπά τη γραμμή, τότε ο διαιτητής μπορεί να σου δώσει τον πόντο. Αν είναι δίπλα στη γραμμή, τότε αυτό είναι πιο δύσκολο. Αν είναι εκτός γηπέδου τότε, αυτό απλά αδύνατο. Η ιταλική μπάλα δεν είναι καν στο γήπεδο. Δεν μπορούμε να το μετρήσουμε για πόντο.
– Τι πραγματικά συμβαίνει και ο κόσμος στρέφεται στους λαϊκιστές τύπου Σαλβίνι;
Ο κόσμος αρέσκεται να έχει την ΕΕ και ειδικά την Κομισιόν ως αποδιοπομπαίο τράγο. Και πρέπει να σας πω ότι αισθάνομαι ήρεμος όταν το αντιλαμβάνομαι. Έχω φαρδιούς ώμους και ξέρω ακριβώς που πηγαίνω. Στην Ελλάδα κάποιοι πιστεύουν ότι είμαι πολύ σκληρός με τη χώρα, κάποιοι πιστεύουν ότι είμαι πολύ ελαστικός. Ξέρω ότι πάντα ενήργησα ως φίλος της Ελλάδας και ξέρω ότι κάποιοι στην Ελλάδα το κατανοούν. Και το ίδιο ισχύει και για την Ιταλία. Το πρόβλημα είναι πιο γενικό. Δεν έχει να κάνει με την ΕΕ. Έχει να κάνει με την κρίση και την κληρονομία της. Είμαστε έξω από την κρίση, αλλά τα τραύματα είναι ακόμα εδώ και λέγονται ανεργία – που είναι πολύ υψηλή – και ανισότητα. Και για αυτό πρέπει να αλλάξουμε πορεία στην Ευρώπη. Όχι να αλλάξουμε τους θεσμούς, όχι τους κανόνες, αλλά να αλλάξουμε πολιτική και να επικεντρωθούμε στο να πατάξουμε την ανισότητα και για αυτό είμαι τόσο πολύ υπέρ τους προϋπολογισμού της ευρωζώνης, ο οποίος θα είναι αφιερωμένος στο να μειώνει τις ανισότητες στην Ευρώπη. Δεν έχει να κάνει με τον κενσυανισμό, ή το να κάνεις περισσότερες δαπάνες. Αλλά έχει να κάνει με το να έχεις καλύτερες προτεραιότητες και οι προτεραιότητες πρέπει να είναι για το λαό και ειδικά για αυτούς που υπέφεραν από την κρίση.
Θεωρώ ότι αυτή η Ευρώπη και αυτοί οι θεσμοί έχουν τη δυνατότητα να το καταφέρουν. Είναι απλά θέμα πολιτικών. Και για αυτό οι ευρωεκλογές είναι τόσο κρίσιμες.
– Τι συνέβη τελικά με την υποψηφιότητά σας στον κόμμα των σοσιαλιστών, γιατί αποσυρθήκατε και τι σκοπεύετε να κάνετε στο μέλλον;
Δεν ήθελα ποτέ και πάρα πολύ να είμαι προσωπικά υποψήφιος. Ήμουν μέλος του ΕΚ δυο φορές, πρώτη φορά πριν από 25 χρόνια. Ήμουν μέλος του Συμβουλίου για 7 χρόνια και είμαι Επίτροπος για 5 χρόνια. Δεν έχω πλάνο για κάποια καριέρα. Γιατί αυτό το έχω κάνει.
Ήμουν διαθέσιμος να εκπροσωπήσω, όχι την παραδοσιακή σοσιαλδημοκρατία, αλλά την νέα προοδευτική αριστερά, που είναι πολύ φιλοευρωπαϊκή και προσανατολισμένη κατά των ανισοτήτων. Το πρόβλημά μου ήταν ότι το κόμμα μου στη Γαλλία δεν ήταν αρκετά φίλοευρωπαϊκό. Θα μπορούσα να τους βοηθήσω αλλά, έπρεπε πρώτα να βοηθήσουν τον εαυτό τους. Με χρειάζονται περισσότερο από ό,τι τους χρειάζομαι. Το ότι δεν κατεβαίνω σε εκλογές δεν σημαίνει ότι αποσύρομαι, ότι άλλαξα τις πολιτικές μου δεσμεύσεις. Είμαι ακόμα αφοσιωμένος, μετριοπαθής, φίλοευρωπαίος κεντροαριστερός πολιτικός και δεν ξέρω τι θα γίνει στην υπόλοιπη ζωή μου, αλλά αυτές οι δεσμεύσεις θα με ακολουθούν πάντα και για το τι θα κάνω του χρόνου. Δεν ξέρω ακόμα, αλλά θα υπάρξουν ευκαιρίες.
ΑΠΟ ΤΟ CAPITAL.GR
