Του Γ. Λακόπουλου
Στις αρχές του 2004 συνέβη ένα από τα μεγαλύτερα ανοσιουργήματα στην πολιτική: ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και Πρωθυπουργός Κ. Σημίτης κάλεσε στο διαμέρισμά του στην οδό Αναγνωστοπούλου τον Γ. Παπανδρέου και του …παρέδωσε το κόμμα. Σε συσκευασία δώρου.
«Επειδή πήγαινε καλά στις δημοσκοπήσεις», είπε ανερυθρίαστα αργότερα. Επειδή δεν είχε το θάρρος να απολογηθεί στους πολίτες για τη χρήση της εντολής που πήρε το 2000 και έψαχνε κάποιον να χάσει στη θέση του, κατάλαβαν οι μυημένοι.
Ήταν η αρχή του τέλους για το ΠΑΣΟΚ, το οποίο μετά την αυτονόητη παντοκρατορία του Ανδρέα Παπανδρέου, είχε αρχίσει να γίνεται κανονικό κόμμα, με κανονικά συνέδρια και κανονικές διαδικασίες ανάδειξης αρχηγού. Αυτό που συνέβη το 1996 για πρώτη φορά, και απέληξε στην ανάδειξη του Κ. Σημίτη ως προέδρου, κατεδαφίστηκε από τον ίδιο τον Σημίτη οκτώ χρόνια αργότερα.
Είτε προϋπήρχε μυστική συμφωνία του με την οικογένεια Παπανδρέου το 1996- όπως είναι η κρατούσα εντύπωση- είτε όχι, η ουσία είναι ότι η κατάργηση του Καταστατικού του ΠΑΣΟΚ και η φεουδαρχική πρακτική της διαδοχής σημάδεψε αρνητικά το Κίνημα.
Καθώς κανείς δεν όρθωσε το ανάστημά του σ’ αυτό που έγινε- μια δήλωση που έκανε ο Βενιζέλος την κατάπιε στη συνέχεια – με τη θεωρία «άστον να ασκήσει το κληρονομικό του δικαίωμα να τελειώνουμε»– το τουρλουμπούκι που επακολούθησε ήταν ο ευτελισμός ενός μεγάλου κόμματος.
Ο Γ. Παπανδρέου, χωρίς να έχει εκλεγεί από κανένα κομματικό σώμα οργάνωσε ως πρόεδρος …πορεία προς το Καλέντζι, το χωριό των προγόνων του. Στους ενδιάμεσους σταθμούς οπαδοί του ΠΑΣΟΚ τον περίμεναν με σύνθημα «Σήκω Γέρο για να δεις το παιδί της αλλαγής» και .. εικονίσματα του Γεωργίου και του Ανδρέα Παπανδρέου.
Δρούσε ως πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, ακόμη και πριν το ραντεβού στην Αναγνωστοπούλου με τον Σημίτη- τον οποίο θα διέγραφε ταπεινωτικά μερικά χρόνια αργότερα. Παραβιάζοντας κάθε κανόνα της πολιτικής, κάθε όρο του καταστατικού και κάθε συνταγματική αρχή, έπαιρνε αποφάσεις όπως η …απομάκρυνση δέκα βουλευτών του ΠΑΣΟΚ από τα ψηφοδέλτια -για μια ερώτηση που συνυπέγραψαν για το «Πόρτο Καράς».
Ακολούθησε η εκλογή του αναγορευθέντος προέδρου «από τη βάση» και στήθηκε μια παρωδία ψηφοφορίας, με έναν μόνο υποψήφιο, στην οποία συμμετείχαν… «ένα εκατομμύριο πολίτες». Αυτός ο αριθμός δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ από κανέναν. Σύμφωνα με όσους ήξεραν τα πράγματα από μέσα, ήταν συντριπτικά μικρότερος.
Εν πάση περιπτώσει πέρασε ως θρίαμβος που απέληξε σε .. τρεις διαδοχικές ήττες του θριαμβευτή στην κάλπη, από τον Κ. Καραμανλή. Μέχρι να αναλάβουν οι «νταβατζήδες» την υπόθεση. Τη συνεχεια πάντως από αυτού του είδους την αντίληψη της πολιτικής την ξέρουμε…
Αν είχε γίνει ένα κανονικό συνέδριο, με συνέδρους και έγκυρες ψηφοφορίες και πέραν του ενός υποψήφιου, τα πράγματα θα είχαν εξελιχθεί διαφορετικά και για το ΠΑΣΟΚ και για τη χώρα.
Πολιτική χωρίς πολίτες…
Το ανοσιούργημα του 2004 θα δείχνει πταίσμα μπροστά σ’ αυτό που πάει να γίνει τώρα, υπό την μεθόδευση της περιβόητης επιτροπής Αλιβιζάτου: εκλογής επικεφαλής του «νέου φορέα» -και- με …ηλεκτρονική ψηφοφορία.
Ας μην κοροϊδευόμαστε: συμμετοχή με ηλεκτρονική μορφή στη συγκεκριμένη εκλογή σημαίνει κυρίως συμμετοχή με ηλεκτρονική μορφή. Και για να μην ξανακρυβόμαστε αυτός ο τρόπος ψηφοφορίας δημιουργεί ανισότητες ανάμεσα τους υποψήφιους. Χώρια ότι υπονομεύει την επόμενη μέρα όποιου θα εκλεγεί.
Το επιχείρημα ότι έτσι θα υπάρχει διεύρυνση της συμμετοχής είναι αφελές και απολιτικό: ένα κόμμα και ένας πολιτικός κρίνεται από τους πολίτες με τις θέσεις την ιδεολογία του και την πολιτική του, όχι με τις … τεχνικές διευκολύνσεις που τους παρέχει.
Παρότι η Φώφη Γεννηματά αντιστέκεται – παραδόξως και ο Γ. Παπανδρέου -με πρωταγωνιστή τον Σταύρο Θεοδωράκη και ακολούθως τον Καμίνη, τον Ραγκούση κ.λ.π. ασκούνται πιέσεις να ψηφίσουν οι ενδιαφερόμενοι από … απόσταση. Από τον υπολογιστή τους, το κινητό τους τηλέφωνο -ενδεχομένως και με τηλεπάθεια.
Όποιος θέλει να μπαίνει σε μια εφαρμογή και με ένα «κλικ» θα ψηφίζει τον εκλεκτό του. Απρόσωπα, ανέξοδα και ενδεχομένως θα κανει και την πλάκα του. Και μετά θα το ξεχνάει.
Πρόκειται για εγκληματική ιδέα που οδηγεί σε κατάργηση της πολιτικής. Προφανώς όσοι θέλουν τη διάλυση του ΠΑΣΟΚ βρίσκουν ευκαιρία να διαλύσουν και την έννοια της συμμετοχής στην πολιτική και στις κομματικές δραστηριότητές.
Ο Νίκος Μπίστης έθεσε το κρίσιμο ερώτημα: «Θέλουμε πολίτες ψηφοφόρους ή τηλεψηφοφόρους μιας ημέρας;».
Θέλουν σοβαρές αρχαιρεσίες με εγγυήσεις πολιτικής αξιοπιστίας και με πολιτική ουσία, ή ένα παιχνίδι με προεξοφλημένο τέλος; Για να μην κάνουμε συνειρμούς, με όσα συνέβησαν τον Νοέμβριο του 2015 στις αρχαιρεσίες της ΝΔ με θύμα τον Βαγγέλη Μεϊμαράκη.
Δεν είναι θέμα αδιάβλητου της εκλογής το οποίο έτσι κι αλλιώς δεν μπορεί να διασφαλιστεί. Αυτός φυσικά είναι ο λόγος για τον οποίο πουθενά στον κόσμο δεν έχουν υιοθετηθεί τέτοιου είδους πρακτικές. Η περίπτωση της Εσθονίας είναι διαφορετική γιατί πρόκειται για ένα νέο κράτος, κατ’ ουσίαν, με εξ αρχής ηλεκτρονική δομή. Αλλά και εκεί δεν ισχύει …μπάτε φίλοι ψηφίστε και λογαριασμό μη δίνετε. Υπάρχουν προϋποθέσεις- και ο Μπίστης τις αναφέρει…
Σε κανένα κόμμα του δυτικού κόσμου δεν κρίνονται κρίσιμες ψηφοφορίες ηλεκτρονικά σε μια στιγμή από την πλευρά του εκλέκτορα.. Όχι μόνο γιατί δεν μπορούν να διασφαλίσουν ότι όλα θα γίνουν χωρίς αλλοιώσεις, αλλά γιατί αυτό δεν είναι πολιτική και γιατί αυτά δεν μπορούν να συμβαίνουν σε κόμματα, γιατί καταργούν το λόγο ύπαρξής τους.
Κατά τον πιο δόκιμο ορισμό, το κόμμα είναι «ανώτερη μορφή οργάνωσης του λαού». Αυτή η οργάνωση για να έχει περιεχόμενο -πέρα από το ιδεολογικό πλαίσιο που θα κινητοποιήσει τον πλειοψηφία να ενταχθεί στο ένα η το άλλο κόμμα ,- προϋποθέτει την προσωπική του κινητοποίηση, τη συμμετοχή, τη φυσική δράση, την αντιπαράθεση, ακομη και τη σύγκρουση, για αυτό που πιστεύει.
Ας επικαλούμαστε τη δήθεν προσαρμογή στη «νέα εποχή». Η πολιτική είναι η επιδίωξη ενός στόχου σε ανταγωνιστικό περιβάλλον με άλλους που επιδιώκουν το ίδιο ή κάτι ανάλογο. Αυτό δεν μπορεί να πάρει ηλεκτρονική μορφή. Είναι σαν να επιλέγουμε ως διατροφή τα χάπια επειδή τεχνικά μπορούν να συντηρήσουν έναν οργανισμό.
Μήπως βάλουμε και τα ρομπότ να πάρουνε μέρος στην ψηφοφορία; Ή μήπως να κάνουμε και ηλεκτρονικές διαδηλώσεις, ηλεκτρονικές απεργίες και να υπάρχουν στο δημόσιο χώρο μόνο με το ψηφιακό μας αποτύπωμα; Η χαρά των εξουσιαστών…
Δεν μπορούν να αντιλαμβάνονται τι ακριβώς σημαίνει η επιστράτευση ψηφοφόρων μιας χρήσης ο Σταύρος, ο Καμίνης, ο Ραγκούσης και όποιος άλλος συναινεί στην καταστροφή της πολιτικής δι’ αυτού του τρόπου. Γιατί επιμένουν σε κάτι που θα αφυδατώσει την έννοια της συμμετοχής του πολίτη και την απομάκρυνσή του από το δημόσιο χώρο με το πρόσχημα ότι μετέχει τεχνικά;
Τι ειδους «νέος φορέας» θα είναι αυτός που ξεκινάει ωθώντας τους πολίτες σε … αποχή κατ’ ουσίαν; Τι είδους πειραματισμοί είναι αυτοί που οδηγούν σε εξαφάνιση την πολιτική δράση, καταργώντας τη φυσική συμμετοχή στην άσκηση της; Πού μπορεί να οδηγήσει το δημόσιο βίο μια διαδικασία που αφορά ένα μικρό κομμα, -που δεν υπάρχει καν ακόμη- αλλά δείχνει σαν το «μεγάλο κόλπο του φθινοπώρου»;
