Του Μελέτη Ρεντούμη
Η παγκόσμια κοινή γνώμη, παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα την συγκέντρωση στρατιωτικών δυνάμεων από την Ρωσία στα σύνορα με την Ουκρανία και τις πολεμικές προετοιμασίες για μία πιθανή ρωσική εισβολή.
Από την άλλη πλευρά, τόσο οι ΗΠΑ και η Βρετανία, όσο και το ίδιο το ΝΑΤΟ έχουν συγκεντρώσει δυνάμεις και οπλικά συστήματα στην Πολωνία, αλλά και την Εσθονία, σε μία προσπάθεια να αντιμετωπιστεί η ρωσική επιθετικότητα.
Παρά τις συνεχείς πληροφορίες που έρχονται από την Ουάσιγκτον για επικείμενη ρωσική εισβολή και μάλιστα αμέσως μετά το τέλος των χειμερινών ολυμπιακών αγώνων, η ίδια η Ρωσία αρνείται τις κατηγορίες και δεν επιβεβαιώνει τις πληροφορίες, προσπαθώντας να περάσει το μήνυμα, ότι απλά θέλει να διασφαλίσει τα δικά της σύνορα, από την διαρκή επεκτατική στρατηγική του ΝΑΤΟ και των δυτικών.
Παρά τις συνεχείς διπλωματικές πρωτοβουλίες των τελευταίων ημερών, τόσο από τον Αμερικανό Πρόεδρο Μπάϊντεν όσο και από τον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν για την μείωση της έντασης και της αποφυγή μίας στρατιωτικής σύγκρουσης, δεν έχει καταστεί ακόμη εφικτό, να απομακρυνθούν τα ρωσικά στρατεύματα από τα σύνορα της Ουκρανίας που συνιστούν μία μόνιμη απειλή για την ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή.
Αν όμως τελικά αποφασίσει ο Πρόεδρος Πούτιν και η Ρωσία να εισβάλει στην Ουκρανία, τότε οι συνέπειες ενδέχεται να είναι ανυπολόγιστες σε όλα τα επίπεδα.
Το βέβαιο και το μόνο παρήγορο είναι ότι οι ΗΠΑ και εν τέλει το ΝΑΤΟ, δεν πρόκειται να εμπλακούν σε μία γενικευμένη στρατιωτική σύγκρουση, είτε για απεγκλωβισμό δυτικών στρατιωτών, είτε για την υπεράσπιση του εδάφους της Ουκρανίας, κάτι που θα σήμαινε χωρίς άλλο μία παγκόσμια σύρραξη ή ένα 3ο παγκόσμιο πόλεμο όπως πολλοί αναλυτές θεωρούν.
Σε κάθε περίπτωση, οι συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία, το διεθνές εμπόριο αλλά και την ειρηνευτική διαδικασία θα είναι απογοητευτικές, αν όχι κρίσιμες και καταιγιστικές, που μπορεί να προκαλέσουν μία σημαντική παγκόσμια ύφεση ή επιβράδυνση, καθώς η ενεργειακή κρίση θα επιταχυνθεί και οι τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου θα εκτοξευθούν.
Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους, θα επιχειρήσουν μία συνολική αποξένωση της Ρωσίας από το ενεργειακό παιχνίδι, καθώς και το πάγωμα περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας στο εξωτερικό αλλά και την απαγόρευση διατραπεζικών πληρωμών σε επιχειρήσεις ρωσικών συμφερόντων.
Δεδομένου, ότι η Ρωσία αν εξαιρέσει κανείς την ενέργεια, είναι άμεσα εξαρτημένη από την Ευρωπαϊκή και από την διεθνή οικονομία, τόσο σε εισαγωγές όσο και σε ρωσικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό, το πλήγμα στην ρωσική οικονομία, θα είναι καίριο και θα διαρκέσει για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα με την επιβολή συγκεκριμένων κυρώσεων.
Από την άλλη, η Ευρώπη που εξαρτάται σχεδόν στις μισές εισαγωγές της σε φυσικό αέριο από την Ρωσία, θα δυσκολευτεί να βρει εναλλακτικές πηγές από άλλους αγωγούς, γεγονός όμως που ίσως επιταχύνει και την ενεργειακή μετάβαση της ΕΕ στην λεγόμενη πράσινη και καθαρή ενέργεια τα επόμενα χρόνια με την αρωγή και των ΗΠΑ.
Σε κάθε περίπτωση, μία ρωσική εισβολή, που αν πραγματοποιηθεί, δεν γνωρίζουμε το μέγεθός της τόσο σε επίπεδο συμβολισμού, όσο και σε κατάκτηση ξένου εδάφους, θα πυροδοτήσει ένα κύμα αντιρωσικών αισθημάτων ακόμη και σε χώρες που έχουν αρκετά ισχυρές διπλωματικές σχέσεις, καθώς δεν θα θελήσουν να αποτελέσουν μέρος των κυρώσεων και του οικονομικού embargo που θα ακολουθήσει.
Συμπερασματικά θα λέγαμε, πως το καλύτερο δυνατό σενάριο, δεν είναι ο αποκλεισμός της Ρωσίας από τις διεθνείς εξελίξεις και την παγκόσμια οικονομία, αλλά η διαδικασία εξεύρεσης ενός modus vivendi της Ρωσίας στην Ευρώπη με την σύμφωνη γνώμη και των ΗΠΑ, ώστε να συνεχιστεί απρόσκοπτα το διεθνές εμπόριο και η τροφοδοσία τόσο των ενεργειακών αποθεμάτων, όσο και των εισαγωγών των χωρών που το έχουν ανάγκη.
Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός.