Του Σπύρου Δανέλλη
Είναι αλήθεια πως από την ένταξή μας στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα, μας διέκρινε η άρνηση ή η αδυναμία υιοθέτησης στοιχείων, που θα μας ενέτασσαν στην ευρωπαϊκή κανονικότητα. Από πολύ νωρίς καταφέραμε να επιβάλουμε ένα καθεστώς ιδιότυπης ανοχής στην ιδιαιτερότητά μας. Μας βοηθούσε πολύ σε αυτό, η λευκή επιταγή που μας κληροδότησαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι και η αναμφισβήτητη συνεισφορά του πολιτισμού της κλασσικής Ελλάδας στην ευρωπαϊκή ιδέα.
Αν και υπήρξαμε το 10ο μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας από το μακρινό 1981, αποδειχθήκαμε ανίκανοι να αποκτήσουμε σύγχρονη και αποτελεσματική διοικητική μηχανή, να αξιοποιήσουμε τον πακτωλό των ευρωπαϊκών πόρων, δημιουργώντας συνθήκες βιώσιμης ανάπτυξης, να συμμετάσχουμε ως ισότιμος εταίρος στην επώδυνη αναζήτηση της πορείας της Ένωσης προς το πεπρωμένο της.
Όταν ο ΣΥΡΙΖΑ ανέλαβε την εξουσία, η αναξιοπιστία που έτρεφαν οι εταίροι μας προς τις ελληνικές κυβερνήσεις ήταν δεδομένη. Η αλλοπρόσαλλη όμως στάση των νέων κυβερνώντων έφερε πολλές φορές σε ακραία δοκιμασία τις σχέσεις μας με την Ένωση. Ο ΣΥΡΙΖΑ ως ένα ευρωσκεπτικιστό κόμμα, ιδεοληπτικά αρνούνταν να παρακολουθήσει και να συμμετάσχει στις ευρωπαϊκές αναζητήσεις, ήδη από την εποχή της μετάλλαξης του «ανανεωτικού» Συνασπισμού στον «κινηματικό – ριζοσπαστικό» ΣΥΡΙΖΑ. Η συμμετοχή του στα ευρωπαϊκά πράγματα περιορίστηκε και καθορίστηκε από την ένταξή του στην περιθωριακή αντισυστημική πολιτική ομάδα της «Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς».
Οι κ.κ. Τσίπρας και Τσακαλώτος επανειλημμένα επαίρονται ότι με την περήφανη αντίστασή τους, άνοιξαν ρήγμα στην ανάλγητη, νεοφιλελεύθερη Ευρώπη. Αντιθέτως, η στάση του ΣΥΡΙΖΑ για το τι συμβαίνει στην Ευρώπη επέτρεψε στον κ. Σόιμπλε να αξιοποιήσει στο έπακρο την ελληνική κρίση, για την προώθηση της ιδέας της Ευρώπης «των προθύμων και ικανών». Ο ΣΥΡΙΖΑ ταύτιζε Σόιμπλε με Γιουνκέρ και Ντράγκι, μιας και οι τρεις τους είναι μέλη της πολιτικής οικογένειας των Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Δεν μπόρεσε να αντιληφθεί την επανάσταση Ντράγκι με την «ποσοτική χαλάρωση» ή την στρατηγικού χαρακτήρα αντίθεση Σόιμπλε – Γιουνκέρ για το ρόλο και τις δικαιοδοσίες της Κομισιόν.
Έτσι κατόρθωσε ως κυβέρνηση να βάλει και τα 18 κράτη – μέλη της Ευρωζώνης (της Κύπρου συμπεριλαμβανομένης) απέναντί μας, αντί να αξιοποιήσει τους φύσει και δυνάμει συμμάχους μας.
Παρότι αποφύγαμε το Grexit υπό τις γνωστές συνθήκες, όταν το «όχι αποκοιμήθηκε στην αγκαλιά του ναι», δια της διολισθήσεως μέρα με τη μέρα, εσκεμμένα ή από αφελή άγνοια απομακρυνόμαστε από την Ευρώπη. Από την «επανάσταση» της γραβάτας και τα «πουκάμισα έξω», μέχρι τα φλερτ με Μόσχα και Πεκίνο, από την «οκτωβριανής» αισθητικής ιδέα για ντου στο Νομισματοκοπείο, μέχρι τις απειλές για αποστολή τζιχαντιστών στο Βερολίνο, στήναμε την ένδοξη απομόνωσή μας, περιχαρακωνόμενοι στο «γαλατικό» μας χωριό.
Σήμερα με μια καθημαγμένη οικονομία, με μια κοινωνία δίχως αυτοπεποίθηση και κυρίως με κομμένα τα φτερά, λόγω της άκριτης ελπίδας που εντέχνως καλλιεργήθηκε, απειλούμαστε με απομόνωση. Επικρέμεται ευθέως ο κίνδυνος να τεθούμε σε καραντίνα και να οδηγηθούμε σε έξοδο από την Ένωση με τη ρετσινιά του failed state.
Η άρνηση και ολιγωρία μας να υλοποιήσουμε τα συμφωνηθέντα με τους εταίρους για τη διαχείριση του μεταναστευτικού – προσφυγικού προβλήματος, το οποίο παίρνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, φαίνεται να μας οδηγεί σε σχέδιο ειδικού καθεστώτος και αναστολής συμμετοχής της Ελλάδας στη Ζώνη Σένγκεν.
Σήμερα, στην κρίση του μεγάλου, έστω ημιτελούς επιτεύγματος της Νομισματικής Ένωσης και του ευρώ, προστίθεται η αμφισβήτηση της ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου. Δεν αναλογιζόμαστε πως η πιθανή αναβίωση των εσωτερικών συνόρων θα δυναμιτίσει το πιο μεγαλεπήβολο πολιτικό εγχείρημα της σύγχρονης ιστορίας, την εθελοντική συμμετοχή κυρίαρχων κρατών σε ένα στενά συνδεδεμένο υπερεθνικό σύνολο.
Όμως αν η Ελλάδα για οποιονδήποτε λόγο, αποδεικνύεται ανίκανη να περιφρουρήσει τα σύνορά της, που αποτελούν και εξωτερικά σύνορα της Ένωσης, η Ένωση θα πάρει μέτρα περιφρούρησης των συνόρων της με την Ελλάδα. Αυτό θα σημάνει εγκλωβισμό εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων στη χώρα μας και επιβολή διασυνοριακών ελέγχων των Ελλήνων πολιτών στις μετακινήσεις τους, όπως και μεγάλη επιβάρυνση των Ευρωπαίων επισκεπτών της χώρας μας. Ένα σκηνικό εφιαλτικό που δεν θέλουμε να σκεπτόμαστε ότι μπορεί να μας συμβεί.
Η εμμονή σε ιδεοληψίες, η άρνηση της πραγματικότητας, ο ερασιτεχνισμός και ανεπάρκεια συνιστούν ένα εκρηκτικό μίγμα. Ζούμε ιστορικές στιγμές, όπως ιστορικές είναι οι ευθύνες αυτών που τις διαχειρίζονται…
