Ο καλός στρατιώτης Γιάννης Στουρνάρας

Toυ Γ. Λακόπουλου

Ως κεντρικός τραπεζίτης ο Γιάννης Στουρνάρας είναι ανεξάρτητος. Όχι ασύδοτος- υπόκειται στον έλεγχο της Βουλής. Αλλά δεν υπάγεται στην αρμοδιότητα της ελληνικής κυβέρνησης. Αναφέρεται στην Ευρωπαϊκή  Κεντρική Τράπεζα.

Ο κεντρικός τραπεζίτης  μιας χώρας είναι οιονεί σύμβουλος της  κυβέρνησης της, για να μην πούμε του πολιτικού της συστήματος. Ο Στουρνάρας εμφανίζεται συνήθως ως πολιτικός αντίπαλος της κυβέρνησης.

Αντίθετα  δεν κρύβει τη φιλική του διάθεση για την αντιπολίτευση. Της συνάντησής του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη προηγήθηκαν δυο δημόσιες παρεμβάσεις τους που ανέδυαν τη συναντίληψη του με τη ΝΔ.

Το πρόσχημα ήταν η ανησυχία του για την αξιολόγηση που καθυστερεί, αλλά αυτή η ανησυχία του προφανώς δεν συμπεριλαμβάνει και τη στάση της αντιπολίτευσης , που αντιλαμβάνεται την αξιολόγηση ως προσθετο πολιτικό βάρος στην κυβέρνηση.

Οι  διαθέσεις του διοικητή τη Τράπεζας της Ελλάδας δεν ήταν πάντα αντικυβερνητικές. Π.χ. στα τέλη του 2014 οι παρεμβάσεις του ήταν υπέρ της κυβέρνησης και εναντίον της  αντιπολίτευσης. Απλώς τότε στην κυβέρνηση ήταν τότε το κόμμα το Σαμαρά που τον έκανε, από υπουργό Οικονομικών, διοικητή. Κατ’ ουσίαν του επέτρεψε να διορίσει τον εαυτό του, στερώντας το δικαίωμα της δεύτερης  θητείας από τον επιτυχημένο Γιώργο Προβόπουλο.

Για την πορεία των πραγμάτων ανησυχούσε και ο Προβόπουλος. Αλλά δεν το έκανε επιλεκτικά, ούτε το έκανε βούκινο. Ενημέρωνε  όσους όφειλαν να γνωρίζουν, αποτύπωνε τη ουσία εναργώς στις εκθέσεις του και ενημέρωνε την κοινή γνώμη με συνετό τρόπο. Ο Στουρνάρας  κινδυνολογεί. Τώρα εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ που είναι στην κυβέρνηση. Πριν εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ που ήταν στην αντιπολίτευση. Έτσι παίρνει μέρος στο πολιτικό παιχνίδι.

Κάποιοι λένε ότι   έχει επιθετικό τρόπο να κάνει γνωστές τις απόψεις του γιατί  αυτό που τον ενδιαφέρει κυρίως είναι να κάνει γνωστή την παρουσία του.  Πίσω από αυτή τη έφεση πολλοί διακρίνουν την ανοιχτή όρεξη του να πάρει παραπάνω από ό,τι πέτυχε ως τώρα: να γίνει πρωθυπουργός.

Δεν είναι κακό. Άλλωστε στη γνωστή σύναξη των παρηκμασμένων εκσυγχρονιστών στην οικία Κοντογιαννόπουλου ο Θ. Πάγκαλος του συνέστησε να εγκαταλείψει την υπαλληλία και να τεθεί επικεφαλής νέο εκσυγχρονιστικού  σχήματος. Σωστό ,για όποιον θέλει την εξουσία. Αλλά  ο Στουρνάρας δεν θέλει να εκλεγεί Πρωθυπουργός. Θέλει να διοριστεί. Κάτι σαν Παπαδήμος Νο 2, αλλά για καιρό.

Ο σημερινός  κεντρικός τραπεζίτης έχει μια ιδιαίτερη διαδρομή που συνδέει πάντα την παρασκηνιακή δράση με δημόσια αξιώματα. Για πολλά χρόνια λειτουργούσε ως “λοτζίστικς” του σημιτικού πυρήνα των “εκσυγχρονιστών” του ΠΑΣΟΚ. Δεν έχασε.

Κάποιους, μεταξύ τους και τον αυτοκόλλητο του Γιάννο Παπαντωνίου, τους πήρε το ποτάμι. Ο ίδιος όμως μένει στον αφρό και  από τη μια περίοδο στην άλλη, εναλλάσσει ρόλους και ιδιότητες. Υπήρξε ακόμη και  στέλεχος χρηματιστηριακής εταιρίας με ενεργό ρόλο στη χρηματιστηριακή έξαρση, όταν ο ίδιος διοικούσε τράπεζα με ρόλο στο χρηματιστήριο. Αλλά οι φίλοι του το ξεχνού.  Θυμούνται μόνό οτι ο πατέρας του ητα αριστερός.

Υπουργός οικονομικών προέκυψε από τύχη- επειδή  άφησε τη θέση ο Βασίλης Ράπανος- αν και ανέκαθεν ήταν εύκαιρος σε πρώτη ζήτηση, αν επρόκειτο για αξιώματα,  . Αλλά διοικητής έγινε με σχέδιο του τυπου Γιάννος κερνάει- όχι ο δικός του Γιάννος. Ως υπουργός Οικονομικών είχε τον πρώτο λόγο ποιος θα διοριστεί στην ΤτΕ. Και διορίσθηκε ο  ίδιος, ενώ η Τράπεζα είχε  ηδη δοκιμασμένο διοικητή- απέναντι στον οποίο ο ιδιος  αργότερα εκφράσθηκε απρεπώς: σχεδόν τον έβγαλε τρελλό.

Αν πράγματι τώρα θέλει να γίνει και πρωθυπουργός σημαίνει ότι προσβλέπει σε αποσταθεροποίηση του πολιτικού συστήματος. Να χάσει ο Τσίπρας, να μην μπορεί να κερδίσει ο Μητσοτάκης και να ψάχνουν κάποιον έξω από τη Βουλή να ηγηθεί κυβερνητικού σχήματος, ώστε να προσέλθει με συστάσεις από διάφορες πρεσβείες. Αλλιώς πως θα γινει. Τον Τσίπρα θα διαδεχθει ο Κυριάκος  και τον Κυριάκο κάποιος αλλος πολιτικός.

Αν τα διαβάσει κάνεις  όλα αυτά με προσοχή θα διαπιστώσει στην Ελλάδα η έννοια της καριέρας έχει πολύ ιδιαίτερο περιεχόμενο. Όποιος φροντίζει με προσοχή τον εαυτό του, έχει ανοιχτές γραμμές με συστήματα και παράγοντες, ιδιαίτερα στον μιντιακό χώρο, και ξέρει να μετακινείται από τον έναν συσχετισμό στον άλλο, πάει καλά.

Προφανώς χρειάζεται και να ξέρει να καλύπτει τις πλάτες του . Ο Στουρνάρας  δεν βρέθηκε ποτέ υπόλογος για τίποτε. Από τις ελάχιστες φορές που έσπευσε στον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα ήταν όταν οι δημόσιες αρχές  διενήργησαν έλεγχο στις επιχειρηματικές δραστηριότητες της συζύγου στο ΚΕΕΛΠΝΟ και αποφάνθηκε – προφανώς προκαταλαμβάνοντας τον έλεγχο- οτι <το πιο έντιμο άτομο στον πλανήτη>.  Μόνο που δεν κατηγορήθηκε απο κανένα για ατιμία η γυναίκα. Τις δουλειές της με έναν φορέα του δημοσίουι έψαχναν οι οικονομικές υπηρεσίες- οπως και των αλλων.

Αρκούν όλα αυτά για να πάρει κάνεις ένα αξίωμα κατ’ εξοχήν πολιτικό σαν την  πρωθυπουργια; Πρέπει να έχει και  θελκτική δημόσια παρουσία, κάτι που δεν εξασφαλίζει ο αντιεπικοινωνιακός  αρχιτραπεζίτης που κληροδότησε η εποχή Σαμαρά-αλλά όχι και Βενιζέλου, που δεν ήθελε να τον βλέπει μπροστά του. Αλλά ο καθένας δικαιούνται να ονειρεύεται.  Ειδικά όταν πλησιάζει καλοκαίρι και δεν ξέρει με ποιους γείτονες θα ξεκαλοκαιριάσει.

Από τα συμφραζόμενα της δημόσιας παρουσίας του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας το τελευταίο διάστημα προκύπτει κάτι περισσότερο από τον πολιτικό ανταγωνισμό με την κυβέρνηση και την σύμπλευση με την αξιωματική αντιπολίτευση.  Δεν προειδοποιεί. Αντιπολιτεύεται.  Δεν ενημερωνει την κοινή γνώμη.  Ρίχνει νερό στο μύλο της αξιωματικής  αντιπολιτευσης. Αμεροληψία στην άσκηση των καθηκόντων του αυτό δε το λες. Τεχνοκρατική συμπεριφορά δεν είναι.

Είτε στη Βουλή μιλάει, είτε στις εφημερίδες ειτε στο ευρυ δικτυο τω μιντιακών συνομιλητών του προκύπτει συστράτευση με τη ΝΔ στο κεντρικά θέματα  που αναδεικνύει το συστημα Κυριάκου. Πρώτον, ότι η Αριστερά δεν έχει ηθικό πλεονέκτημα. Δεύτερον οτι χρειάζονται  εκλογές. Για το πρώτο μιλάει και  το ενδιαφέρον του για την Τράπεζα Αττικής , όταν άρχισε να καίει τη σημερινή κυβέρνηση. Για το δεύτερο όταν  βγαίνει στα κεραμίδια για την αξιολόγηση.

Πρακτικά ζητώντας να κλείσει άμεσα η αξιολόγηση -για την οποία την ευθύνη φέρει η κυβέρνηση- ο Στουρνάρας στηρίζει το αίτημα του Κυριάκου για εκλογές που είναι το ένα σκέλος στου διλήμματος στο οποίο προσπαθεί να εγκλωβίσει τον Τσίπρα. Αλλιώς γιατί να το λέει δημόσια; Ως καλός στρατιώτης σπεύδει εκεί που είναι η φωτιά της μάχης…