Ο κόσμος φλέγεται, ο πόλεμος πλησιάζει την γειτονιά μας και μεις συζητάμε για τον εκλογικό νόμο -με “ψυχραιμία και νηφαλιότητα”

Του Νίκου Λακόπουλου

Την ώρα που όλα ήταν έτοιμα για τις υπογραφές της ιστορικής συμφωνίας ανάμεσα στην Ελλάδα,την Κύπρο και το Ισραήλ για τον ενεργειακό αγωγό «East Med», το τηλέφωνο του Ισραηλινού Πρωθυπουργού χτύπησε κι έφυγε εσπευσμένα για την πατρίδα του.

Οι υπογραφές μπήκαν με παγωμένα χαμόγελα και ανησυχία για την αιματηρή εκδίκηση για τη δολοφονία του Κασέμ Σουλεϊμανί που υπόσχεται ο νέος επικεφαλής της Δύναμης Κουντς των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν. «Λέμε σε όλους να κάνουν υπομονή και θα δουν πολλά πτώματα Αμερικανών στη Μέση Ανατολή». Η Τεχεράνη θα εκδικηθεί τον θάνατο του στρατηγού Κασέμ Σουλεϊμανί «τη σωστή στιγμή και στο σωστό μέρος».

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός ήταν ιδιαίτερα εύχαρις όταν επισκέφτηκε το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και είδε τις εκθέσεις για την μυκηναϊκή και την κυκλαδική εποχή και τους θησαυρούς του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Πρότεινε μάλιστα συνεργασία Ελλάδας -Κύπρου- Ισραήλ στον τομέα της πυρόσβεσης.

Με τον Έλληνα πρωθυπουργό μάλλον συζήτησαν περισσότερο θέματα όπως η αμυντική βιομηχανία, οι επενδυτικές ροές και ο τουρισμός καθώς περιηγήθηκαν στις αίθουσες με τα αγάλματα κούρων και στον χώρο όπου εκτίθενται τοιχογραφίες από το Ακρωτήρι της Θήρας. Άλλωστε το πρώτο θέμα για τον αγωγό East Med -που κάνει το Ισραήλ ενεργειακό κόσμο, όπως είπε ο Νετανιάχου- ήταν η ασφάλειά του.

Περιμένοντας ένα “θερμό” επεισόδιο

Όλα αυτά καθώς η πιθανότητα η Άγκυρα να επιχειρήσει οποιασδήποτε μορφής προβοκάτσια μέσω εντάσεων σε μια ακόμη επιχείρηση εκβιασμού για τα πεπραχθέντα στην ανατολική Μεσόγειο είναι το θέμα συζήτησης στα παρασκήνια. Οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις ήταν ήδη σε επιφυλακή καθώς εντάθηκαν οι τουρκικές υπερπτήσεις σε ελληνικά νησιά με σκληρές αερομαχίες.

Μόνο σε μια ημέρα καταγράφηκαν 98 παραβιάσεις την ώρα που οι διασυμμαχικές ασκήσεις της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ έχουν να κάνουν με σενάρια ασύμμετρων απειλών οι οποίες έχουν στόχο την δολιοφθορά των ενεργειακών προσπαθειών τους και Έλληνες αξιωματικοί στο Τελ Αβίδ επισκέφτηκαν τις εγκαταστάσεις της εταιρίας Israel Aerospace Industries που κατασκευάζει τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη «HERON» που το Ισραήλ μπορεί να διαθέσει στην Ελλάδα με χρονομίσθωση.

Μετά την συμφωνία ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης πάει την Κυριακή στις ΗΠΑ για τέσσερις ολόκληρες μέρες και μεταξύ των άλλων θα συναντηθεί με τη γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, στην στην Ουάσινγκτον. Φυσικά η μεγάλη συνάντηση είναι στον Λευκό Οίκο όπου θα συναντηθεί με τον πρόεδρο Τραμπ και κουβαλάει μαζί του εκτός από τους υπουργούς Άμυνας, Εξωτερικών κι Ανάπτυξης, τους υπουργούς Προστασίας του Πολίτη, αλλά και την υπουργό Παιδείας.

Ορισμένες φήμες λένε πως θα συζητηθεί μεταξύ των άλλων και η μεταφορά μιας βάσης από την Γερμανία στην Ελλάδα, φυσικά ο αγωγός είναι επιλογή των ΗΠΑ και μπορεί ο Τραμπ να εκφράσει την ενόχλησή του για τις ελληνοκινεζικές σχέσεις. Το θέμα της ΑΟΖ μάλλον θα τεθεί, αλλά είναι βέβαιο ότι ο Τραμπ ή κάποιος πιο αρμόδιος θα πει όπως πάντα πως “είναι σημαντικό να αποφεύγονται μονομερή βήματα. Θα ήταν καλό να τα βρείτε με την Τουρκία”.

Φυσικά ο απρόβλεπτος Τραμπ που αντιμετώπισε τον Αλέξη Τσίπρα ως έμπορος όπλων μπορεί να κάνει χειρότερο ή μπορεί να εκφράσει την απορία του που η Ελλάδα δεν έχει ανακηρύξει ΑΟΖ ακόμα και με την Κύπρο- που έχει. Το βέβαιο είναι πως θα πει πόσο πολύ συμπαθεί τους Έλληνες -όπως και τους Τούρκους.

Παίρνει φωτιά η γειτονιά μας

Για πολλούς πιο μεγάλη σημασία από τον αγωγό -που θα αργήσει ή μπορεί να μη γίνει και ποτέ- είναι το πολιτικό μήνυμα που περνάει με τη συνεργασία Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ και σε άλλους τομείς την ώρα που ο πόλεμος μπορεί να μεταφέρεται στην Ανατολική Μεσόγειο -γύρω από τα κοιτάσματα και τον αγωγό που βάζει φωτιά στην περιοχή πριν δημιουργηθεί.

Το μνημόνιο Τουρκίας – Λιβύης αγορά αυτόν τον αγωγό, είναι μια προσπάθεια να μην δημιουργηθεί -αφού αφήνει την Τουρκία απέξω και ήδη έχουμε μπει στη ζώνη του πολέμου: η απόφαση της τουρκικής εθνοσυνέλευσης για την αποστολή στρατευμάτων στη Λιβύη -εν είδει αποικίας- έχει στόχο μάλλον την Κρήτη και λίγο έξω από αυτήν. Και οι αμερικάνικες βάσεις μπορεί κάλλιστα να είναι για το Ιράν ένας “σωστός στόχος, τη σωστή στιγμή”.

‘Το Ισραήλ, η Ελλάδα, οι Ελληνοκύπριοι και η Αίγυπτος συγκεντρώθηκαν κι άρχισαν να μιλούν για τον EastMed’ είπε πρόσφατα ο Ερντογάν. ” Μιλούν για αγωγούς, εμφανίζουν χάρτες. Όταν συμβαίνουν αυτά, εμείς δεν μπορούμε να καθόμαστε με δεμένα τα χέρια». Και για μην υπάρχει καμιά παρανόηση η τουρκική ηγεσία δηλώνει καθαρά πως «τα παιχνίδια που στόχο έχουν να μην μπορούμε να βάλουμε τα πόδια μας στο νερό, να μην μπορούμε να ρίξουμε παραγάδι θα είμαστε εκεί για να τα καταστρέψουμε».

Από την Ελλάδα εμφανίζεται η άποψη ότι η συμφωνία για τον East Med είναι στην πράξη ανακήρυξη της ΑΟΖ την ίδια στιγμή που εκφράζεται δειλά η άποψη πως η υπογραφή συμφωνίας για τον Αγωγό EastMed θα δημιουργήσει πιο πολλά προβλήματα από αυτά που επιδιώκει να λύσει.

Αν και τα μεγαλύτερα κόμματα εμφανίζονται ενωμένα ο Σύριζα ως αντιπολίτευση πλέον εκφράζει ανησυχίες για την αναβάθμιση της στρατιωτικής συνεργασίας ΗΠΑ – Ελλάδας σε τέσσερις εγκαταστάσεις, το οποίο κατατέθηκε στις 24/12/2019 που “δεν μπορεί παρά να εξαρτάται από τον βαθμό σύγκλισης των συμφερόντων μας με τις ΗΠΑ” και την απουσίας της Ιταλίας από την υπογραφή της συμφωνίας για τον East Med.

H κυβέρνηση πρέπει να επιδιώξει την ενεργή συμμετοχή της Ιταλίας στο έργο, χωρίς την οποία δεν μπορεί να έχει μέλλον… Η υπογραφή της Συμφωνίας σε τριμερές σχήμα μπορούσε να είχε λάβει χώρα από τον Φεβρουάριο του 2019, ωστόσο στόχος της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν απλά η υπογραφή αλλά η συμμετοχή της Ιταλίας στου υπογράφοντες. Η πρόσφατη επιστολή του υπουργού Οικονομικής Ανάπτυξης της Ιταλίας στην οποία αναφέρει γενικόλογα ότι η Ιταλία συνεχίζει να στηρίζει τον αγωγό «στα πλαίσια των Ευρωπαϊκών Σχεδίων Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI)» είναι σαφές ότι δεν αρκεί.

 Η αξιωματική αντιπολίτευση υπενθυμίζει ότι Τούρκοι αξιωματούχοι έχουν δηλώσει ανοιχτά, ότι ένας από τους στόχους της παράνομης Συμφωνίας είναι η παρεμπόδιση της κατασκευής του αγωγού εξ ου και εκτείνεται σε περιοχές από τις οποίες ο αγωγός αναμένεται να περάσει. ¨”Η παρεμπόδιση έργου στηριζόμενο από την Ε.Ε., είναι σαφές ότι πρέπει να οδηγεί σε ευρωπαϊκά μέτρα και κυρώσεις” λέει.

Tι μου τον χάρισες αυτόν τον αγωγό

Σε μια επίδειξη θάρρους ο Κυριάκος Μητσοτάκης ζήτησε να συμμετέχει και η Ελλάδα στην Διάσκεψη του Βερολίνου όπου θα συζητηθεί το “λιβυκό” υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. “Θέλουμε λόγο στις εξελίξεις στην Λιβύη. Θέλουμε να είμαστε μέρος της λύσης στη Λιβύη γιατί αφορά και εμάς ».

Μάλλον δεν τον άκουσε κανείς. Στη Διάσκεψη -με πρωτοβουλία της Γερμανίας- συμμετέχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Βρετανία, η Αίγυπτος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Τουρκία, αλλά όχι η Ελλάδα την οποία αφορά το μνημόνιο Τουρκίας -Λιβύης.

Το σημερινό μήνυμα του Προέδρου της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου στην τηλεφωνική του επικοινωνία με τον Νετανιάχου έχει ιδιαίτερη σημασία, αφού δηλώνει πως η συμφωνία “όχι μόνο δεν αποκλείει άλλα Κράτη να συμπράξουν εν προκειμένω αλλά, όλως αντιθέτως, τα καλεί να προσέλθουν προς την ίδια κατεύθυνση, βεβαίως υπό τον απαράβατο όρο του πλήρους σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου, άρα και του Δικαίου της Θάλασσας”.

Και για να μην υπάρξει παρανόηση: “Αυτό το μήνυμα απευθύνεται κατ’ εξοχήν προς την Τουρκία, αφού Ελλάδα, Κύπρος και Ισραήλ όχι μόνο δεν αποκλείουν την Τουρκία από την συνεργασία μας αυτή αλλά την προκαλούν να συμπράξει ενεργώς. Υπ’ αυτό το πνεύμα, και εφόσον βεβαίως σέβεται, στο ακέραιο, το Διεθνές Δίκαιο και ιδίως το Δίκαιο της Θάλασσας, η Τουρκία είναι πάντα ευπρόσδεκτη“.

Το μήνυμα έρχεται καθώς ορισμένες φωνές που ακούγονται λένε λίγο πολύ πως ο αγωγός αυτός θα μας βγει ξυνός και μάλιστα πριν -αν ποτέ γίνει. “Δεν μπορεί να αποκλειστεί η Τουρκία από τα όποια κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου¨θα πει ο καθηγητής Α. Λιάκος. ‘Είναι έωλη και τυχοδιωκτική η συμμαχία Ελλάδας-Κύπρου (που έχει ιδιαίτερες ευθύνες)-Ισραήλ και Αιγύπτου, και ότι μπλέκουμε σε διαμάχες που η Ελλάδα, δεν μπορεί να ελέγξει. Επιτρέψτε μου, αλλά τη θεωρώ πολιτική αυτοχειριασμού”.

Όπως πάντα η Ελλάδα ακολουθεί τα γεγονότα με στερεότυπες δηλώσεις όπως αυτή της κυβέρνησης για την δολοφονία του Σουλεϊμανί ότι “παρακολουθεί με ιδιαίτερη ανησυχία τις εξελίξεις” ότι προέχει “η αποφυγή περαιτέρω κλιμάκωσης” κι ότι “απαιτείται ψυχραιμία και νηφαλιότητα.»

 Πιθανόν να σημαίνει κάτι ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης μετά τις ΗΠΑ θεωρεί απαραίτητο να ενημερώσει όλους τους πολιτικούς αρχηγούς -χωριστά έναν- έναν για να μπορέσει μετά άνετα να ασχοληθεί με το βασικό θέμα των ελληνικών κυβερνήσεων ακόμα κι όταν ο κόσμος καίγεται: τον εκλογικό νόμο.

Ίσως να αντιλαμβάνεται ο Κυριάκος Μητσοτάκης την κρισιμότητα της κατάστασης -που μπορεί να οδηγεί και σε εθνική κρίση- και πως δεν μπορεί να την αντιμετωπίσει μόνος του και μάλιστα χωρίς σαφή και ενιαία εξωτερική πολιτική. Μάλλον η ψυχραιμία και η νηφαλιότητα δεν φτάνει.