Του Μελέτη Ρεντούμη
Ο πόλεμος στην Ουκρανία, που συνεχίζεται με αμείωτη ένταση και με φοβερές απώλειες αμάχων μετά την ρωσική εισβολή, είχε ως συνέπεια την άμεση αντίδραση της ΕΕ και το ξύπνημα από τον λήθαργο συνολικά της Ένωσης, όχι τόσο ως οικονομικής ένωσης, αλλά ως ένας σημαντικός γεωπολιτικός πόλος στην παγκόσμια κοινότητα.
Η συμμαχία της ΕΕ με τις ΗΠΑ, η άμεση συμφωνία μέσα από συνόδους κορυφής για σημαντικό πακέτο κυρώσεων ενάντια στη Ρωσία και κυρίως η αντιμετώπιση με ένα συνολικό και ενιαίο τρόπο της ενεργειακής κρίσης που έχει προκύψει με τις κυρώσεις και την μείωση της προσφοράς ορυκτών καυσίμων, έχει αναδείξει με απόλυτο τρόπο την σημαντικότητα της ΕΕ παγκοσμίως και την πιθανή ανάδειξή της τα επόμενα χρόνια ως μία νέα μεγάλη υπερδύναμη ταυτόχρονα οικονομικά και γεωστρατηγικά.
Είναι γεγονός, ότι η πολιτική ένωση της ΕΕ, είχε μείνει πίσω αρκετά χρόνια, τόσο λόγω της μεγάλης οικονομικής κρίσης την προηγούμενη δεκαετία και των προγραμμάτων στήριξης σε συγκεκριμένες χώρες της Ευρωζώνης, όσο και λόγω της απροθυμίας αρκετών χωρών του σκληρού πυρήνα της ένωσης, όπως της Γερμανίας, που δεν ήθελαν να εκχωρήσουν μέρος της κυριαρχίας τους πέραν της δικής τους οικονομικής επιβολής μέσω των υπερβολικών δημοσιονομικών πλεονασμάτων που είχαν πετύχει.
Πλέον το λεγόμενο συστημικό σοκ, επήλθε με την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, για να μπορέσει η Ευρώπη να κατανοήσει , ότι η αρχιτεκτονική ασφάλειας που υπεράσπιζε όλο το προηγούμενο διάστημα αναζητώντας ένα modus vivendi με την Ρωσία, αλλά και κάνοντας συνεχείς παραχωρήσεις λόγω των εισαγωγών φυσικού αερίου από συγκεκριμένους αγωγούς όπως τον Nord Stream 2, δεν έχει αποτέλεσμα.
Η μόνη τελικά αποτελεσματική μέθοδος ανταπόκρισης στις νέες προκλήσεις περνά μέσα από τρεις συγκεκριμένους πυλώνες :
- Εμβάθυνση της οικονομικής στήριξης προς τα κράτη μέλη με θέσπιση νέων θεματικών και τομεακών ταμείων ανάκαμψης.
- Ενεργειακή απεξάρτηση από το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο και κυρίως από την Ρωσία ως βασικό προμηθευτή, με επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας νωρίτερα από τον στόχο του 2030.
- Δημιουργία νέας αρχιτεκτονικής ασφάλειας στην Ευρώπη μέσα από τον λεγόμενο ευρωστρατό ή με την δημιουργία μονάδων ταχείας επέμβασης σε καθεστώς μεγάλων κρίσεων ή πολεμικών συγκρούσεων, που θα μπορούσε να λειτουργεί συμπληρωματικά και ενισχυτικά και όχι ανταγωνιστικά προς το ΝΑΤΟ.
Συμπερασματικά, θα λέγαμε πως αν μπορεί κάποιος να διακρίνει μία και μόνη θετική πτυχή από την ατυχή και εγκληματική επιλογή του Προέδρου Πούτιν και της Ρωσίας στο να επιτεθεί εναντίον ενός ανεξάρτητου κράτους όπως η Ουκρανία, είναι η αφύπνιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνολικά, από τον σκληρό της πυρήνα μέχρι τη Νότια Ευρώπη και τις χώρες της Βαλτικής, ώστε να διαδραματίσει το επόμενο διάστημα τον αναβαθμισμένο ρόλο που της αξίζει στο παγκόσμιο γίγνεσθαι, απαντώντας αποτελεσματικά σε όλες τις νέες προκλήσεις που έχουν ανακύψει, από την προάσπιση του διεθνούς εμπορίου, μέχρι την υπεράσπιση των διεθνών συνθηκών και την διασφάλιση των συνόρων όλων των ανεξάρτητων κυρίαρχων κρατών.
Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός