Tης Κατερίνα Μαμώλη
Αν η πραγματικότητα του πολιτικού μηνύματος των εκλογών δε συμφωνεί με τις προσδοκίες μας, τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα.
Από προχθές τους δημοκράτες και προοδευτικούς πολίτες αυτής της χώρας προβληματίζει η αξιολογική φράση για τη σημαντική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ «το αποτέλεσμα δεν ήταν αντάξιο των προσδοκιών μας», που έμεινε πολιτικά μετέωρη.
Ποια είναι όμως, τα αίτια της πολιτικής και κοινωνικής δυσαρέσκειας που εκφράστηκε από ένα μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος κατά της Κυβέρνησης του Α. Τσίπρα;
Ποιοι είναι οι παράγοντες της ήττας;
Ηττήθηκαν πολιτικές επιλογές και επαναλαμβανόμενες μειοψηφικές πρακτικές η όχι;
Ηττήθηκαν κοινωνικά αρνητικές συμπεριφορές η όχι;
Τι προτίθεται να κάνει η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ για να αποδείξει εμπράκτως ότι έλαβε το μήνυμα της κοινωνίας και προχωρά σε διορθωτική πορεία;
Οι αξίες ασκούνται έμπρακτα, όχι μόνο με λόγια, δηλαδή με την παραδοσιακή κριτική και αυτοκριτική.
Οι διορθωτικές πολιτικές είναι η βάση αλλά δεν αρκούν. Συνδέονται με πρόσωπα. Ποιοί/ποιές που στελέχωσαν κυβερνητικές θέσεις θα πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να παραιτηθούν γιατί εμπράκτως απέτυχαν;
Η μήπως φταίνε οι «μικροαστοί νεοέλληνες» που τελικά είναι ραγιάδες, -σφαξε με Αγα μου να αγιάσω- και όχι αυτοί που δε το «βάζουν ποτέ κάτω», όπως μας έλεγε κεντρικό προεκλογικό spot;
Εντέλει, η «Κόλαση είναι και πάλι οι Άλλοι»;
Το ανήκουστο σύνθημα Υπουργού, ως αν να είμαστε σε ρωμαϊκή αρένα «Αλέξη, ριχ’ το» δεν είναι φυγή προς τα μπρος. Είναι έξω από την πολιτική, αγνοώντας το εκλογικό σώμα, την ετυμηγορία και τη βούληση του.
Δεν ήταν στρατηγική ήττα των προοδευτικών δυνάμεων της χώρας το εκλογικό αποτέλεσμα, δεν ήταν επικύρωση της επιδιωκόμενης ρεβάνς των δυνάμεων που με τις πολιτικές επιλογές τους οδήγησαν σε οικονομική και κοινωνική διάλυση τη χώρα και σε στρατηγικό αδιέξοδο τον προοδευτικό χώρο συνολικά.
Ο ΣΥΡΙΖΑ πέτυχε σημαντική εδραίωση των δυνάμεων του στον προοδευτικό χώρο. Η Κυβέρνηση δεν έχασε την εμπιστοσύνη της Βουλής για να είναι μονόδρομος η προσφυγή στις εθνικές κάλπες.
Όσον αφορά την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, το προχθεσινό εκλογικό αποτέλεσμα ήταν σαφής εντολή του εκλογικού σώματος για αυτοκριτική, επανόρθωση σε επίπεδο πολιτικών επιλόγων και προσώπων καθώς και ανασύνταξη των προοδευτικών δυνάμεων της χώρας με ένα ειλικρινές προσκλητήριο σε όλους τους δημοκρατικούς και προοδευτικούς πολίτες.
Η Προοδευτική Συμμαχία πρέπει να σημάνει αξιόπιστη συμπόρευση στη βάση κοινών αρχών, αξιών, πολιτικού σχεδίου, με αμοιβαιότητα και ισοτιμία και αυτό είναι κρίσιμο να σηματοδοτηθεί τόσο σε ουσιαστικό επίπεδο όσο και σε συμβολικό επίπεδο, από αξιόπιστα και ακέραια πρόσωπα με ήθος και διαδρομή, όπως ο Στέφανος Τζουμάκας.
Αν τα πρόσωπα και οι συλλογικές κινήσεις πολιτικά αλλά και ταυτοτικά, δεν σηματοδοτούν τίποτε για κατηγορίες στελεχών και μελών του προοδευτικού χώρου και αποτελούν απλώς άθροισμα ονομάτων, το αποτέλεσμα είναι μηδενικό, αν όχι αρνητικό.
Επομένως, είτε η Προοδευτική Συμμαχία θα σημάνει την από κοινού συνδιαμόρφωση ένα μαζικού, πλειοψηφικού κόμματος κοινωνίας ή θα αποτύχει με κρότο.
Ειδικά για τους πολίτες που προερχόμαστε από το ΠΑΣΟΚ και αποτελούμε και τη συντριπτική πλειοψηφία των κομματικά “άστεγων” προοδευτικών ψηφοφόρων είναι πλέον κρίσιμο να ειπωθούν κάποιες προφανείς αλήθειες.
Η συνάντηση κομματικής βάσης ΣΥΡΙΖΑ και κοινωνικής βάσης ΠΑΣΟΚ δεν είναι μια ανώδυνη διαδικασία, αν ήταν θα είχε ήδη γίνει. Θέλει σοβαρότητα, ισοτιμία και ειλικρίνεια.
Το «κόμμα ΣΥΡΙΖΑ» προφανώς και αποτελεί στην παρούσα φάση τον βασικό φορέα στον προοδευτικό χώρο, εντούτοις, δεν αποτελεί ένα ανοιχτό μαζικό κόμμα κοινωνίας αλλά ένα κλειστό και φοβικό μόρφωμα.
Προφανώς, και πρέπει να υπάρξει σεβασμός απέναντι στο 4% της ελληνικής κοινωνίας που αποτελεί το «κόμμα ΣΥΡΙΖΑ», όμως και το 4% πρέπει να σεβαστεί το 30% της ελληνικής κοινωνίας που είναι η κοινωνική βάση του ΠΑΣΟΚ και η οποία οδήγησε το ΣΥΡΙΖΑ σε εκλογικές νίκες και στη διακυβέρνηση της χώρας.
Δε γίνεται να διεκδικείς τη ψήφο του συμπολίτη σου αλλά να κρατάς απαξιωτικά στο περιθώριο της εσωτερικής πολιτικής ζωής του χώρου, τον άνθρωπο.
Δεν είναι αντικείμενα προς χρήση και κλακαδόροι, οι προοδευτικοί πολίτες της ελληνικής κοινωνίας. Αυτά πρέπει πλέον να ειπωθούν ανοιχτά.
Διότι όλη αυτή την περίοδο σε όλη την πυραμίδα και απέναντι σε μέλη και στελέχη με γνώσεις, εμπειρία, πορεία και συνέπεια στον προοδευτικό χώρο, συντελέστηκαν πολλά θλιβερά ευτράπελα που οδήγησαν στη μη συμμετοχή και στην αδυναμία μπολιάσματος του ΣΥΡΙΖΑ από την πλειοψηφία των προοδευτικών πολιτών.
Ακόμη και σήμερα, οι αντιστάσεις στην ουσιαστική πολιτική διεύρυνση είναι πολύ σημαντικές. Αν δεν σπάσουν αυγά όμως, ομελέτα δε θα γίνει, όπως απέδειξε περίτρανα και η πρόσφατη εκλογική ετυμηγορία των Ελλήνων πολιτών.
Την περίοδο 2010-2015 εμείς που αποτελούσαμε την πλειοψηφική κοινωνική βάση του ΠΑΣΟΚ επιλέξαμε τη σωστή όχθη της Ιστορίας και στείλαμε την ηγετική μας ομάδα στην εκλογική συντριβή και στην κοινωνική απομόνωση. Κρατήσαμε αρχές και άξιες.
Οι πολίτικες επιλογές των ηγεσιών μας τότε είναι οι πρωταίτιοι της καταστροφικής κοινωνικά και οικονομικά, εισόδου της χωράς μας στο ΔΝΤ, της εφαρμογής των νεοφιλελεύθερων πολίτικων του μνημονίου και της πλήρους κατάπτωσης και παρακμής του κομματικού μας φορέα.
Επομένως, πολύ καλά κάναμε και οδηγήσαμε τον ΣΥΡΙΖΑ στην Κυβέρνηση το 2015.
Ωστόσο, δεν ερχόμαστε ως μετανοημένοι πολιτικοί επισκέπτες και απολογητές. Δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός ότι μέχρι το 2010 το ΠΑΣΟΚ ήταν το ηγεμονικό κόμμα στον προοδευτικό χώρο και ο ΣΥΡΙΖΑ -πρώην ΣΥΝ- πάλευε για να μπει κάθε φορά στη Βουλή.
Το 2006, όταν η νεολαία ΠΑΣΟΚ διαλύθηκε και επανασυστάθηκε, αριθμούσε μόνη της, άνω των 70.000 μελών. Ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα, -κόμμα και νεολαία- εδώ και σχεδόν 5 χρόνια πλέον κυρίαρχο κόμμα στον προοδευτικό χώρο, αριθμεί μόλις 35.000 μέλη.
Τίποτε δεν είναι τυχαίο. Και τίποτε δε θα αλλάξει, αν δεν ειπωθούν τα πράγματα με ειλικρίνεια.
Η διεύρυνση ή θα γίνει με πραγματικούς και πολιτικούς όρους αλλά και επί ίσοις όροις ή δε θα γίνει και αυτό θα είναι μια ιδιαιτέρως αρνητική εξέλιξη για όλους εμάς που τοποθετούμαστε στον προοδευτικό χώρο αλλά και για τη χώρα συνολικά.
Η Προοδευτική Συμμαχία, αν αποτελεί απλώς έναν εκλογικό βραχίονα, θα αποτύχει και θα οδηγήσει σε μια νέα στρατηγικής σημασίας ήττα για τον προοδευτικό χώρο.
To πολιτικό μήνυμα των πρόσφατων εκλογών ήταν απολύτως σαφές ως προς την κατεύθυνση που δίνει η ελληνική κοινωνία.
Προσωπικά, είμαι αισιόδοξη ότι μπορούμε να επιτύχουμε και να δράσουμε σε μια από κοινού δημιουργική κατεύθυνση με αφετηρία τις επερχόμενες εθνικές εκλογές.
Η σύνθεση σε κάθε περίπτωση ανθρώπων, συλλογικοτήτων, πραγμάτων πάντα οδηγεί σε μια νέα ποιότητα διαφορετική από αυτή των μερών της. Τίποτε δε θα είναι ίδιο για κανέναν μας.
*Ψυχολόγος-Πολιτική Επιστήμονας, Μ.Α. Political Communication, City University of London.