Του Νίκου Ξυδάκη
Όσο η Αριστερά ζυμώνεται, ανακατανέμει οφίκια και μπουσουλάει αντιπολιτευτικά, η Δεξιά εγκαθιδρύει την ηγεμονία της σε μακρά προοπτική, πολλαπλώς: ψηφίζοντας νόμους υπέρ της ολιγαρχικής πελατείας της, προωθώντας μπίζνες πρότζεκτ, και κυρίως επενδύοντας στην ιδεολογική κατίσχυσή της επί του συμβολικού πεδίου. Αφού έπεισε τον τηλελαό για την περιβόητη ιδεολογική ηγεμονία της Αριστεράς, τώρα η Δεξιά, απενοχοποιημένη και σχεδόν ανενόχλητη, εφαρμόζει τη δική της kitsch ηγεμονία, αναπαράγοντας οικεία κατάδικά της πατρόν: κηρύγματα εθνικοφροσύνης και ελληνοχριστιανισμού, πασπαλισμένα με ολίγη ερζάτς αριστεία. Δηλαδή ό,τι επικράτησε ασφυκτικά στο μετεμφυλιακό κράτος και στη δικτατορία, αυτό που ο ομήλικος φίλος μου Γιώργος αποκαλεί συνοπτικά «πνεύμα χουντικού γυμνασιάρχη».
Απενεχοποιημένη: αυτή είναι η λέξη-κλειδί. Και με ελάχιστες αντιστάσεις. Αλλα λέγαμε, άλλα λέμε, άλλα κάνουμε, άλλοι θα γίνουμε. Η πολιτική ασυνέπεια της Δεξιάς στα μεγάλα ζητήματα είναι καταφανής. Λόγου χάριν, η Συμφωνία των Πρεσπών και το πρσφυγικό: άλλα έλεγαν προ των εκλογών, άλλα λένε και άλλα πράττουν αφού κέρδισαν τις εκλογές. Σίγουρα όμως πράττουν όπως ξέρουν και όπως πράγματι αυτοί είναι στα οικονομικά και το κράτος, διαμορφώνοντας οικονομία στα μέτρα των ολίγων και διοίκηση στα μέτρα των ημετέρων.
Τι μένει για τους πληβείους που την ψήφισαν, για να επανέλθουν στην κανονικότητα και να διώξουν τους σοσιαλφιλελεύθερους και τους αστεφάνωτους; Για τους πληβείους ―έτσι ακριβώς μάς βλέπουν τα καλά βιογραφικά και οι δυναστικοί γόνοι― μένει η μαζική προπαγάνδα και το θεσμισμένο kitsch. Μένουν οι επέτειοι, η κατασκευή ιδεότυπων, η χειραγώγηση της συλλογικής μνήμης.
Τόποι της μνήμης, λέει ο Πιερ Νορά, είναι τα μουσεία, οι βιβλιοθήκες, τα αρχεία, είναι οι αδριάντες, τα μνημεία, τα νεκροταφεία, τα αριχτεκτονήματα, είναι οι επέτειοι, οι γιορτές, τα προσκυνήματα, τα εμβλήματα, είναι τα σχολικά βιβλία, τα λεξικά, τα απομνημονεύματα, οι σύλλογοι. Ολα φέρουν και κυρίως παράγουν συλλογική μνήμη, που συνέχει και εννοηματώνει και εμψυχώνει την κοινότητα ― μάλιστα μια μνήμη που μπορεί να ξαναπλάθεται και να προσαρμόζεται από τις ανάγκες του παρόντος και από τη βούληση του ισχυρού, αυτού που μπορεί να επηρεάζει αποφασιστικά το εθνικό αφήγημα. Είναι αυτή η μνήμη, καθ΄ υποβολήν και καταναγκαστικά, που μυθολόγησε τον ανάδελφο και υπερουράνιο ελληνισμό με τις αρραγείς συνέχειες αίματος, αυτή η δημόσια μνήμη που επιβλήθηκε κατά τον Ψυχρό Πόλεμο και κάμφθηκε μόνο μετά την ξεφτίλα της δικατατορίας και με την άνθηση της ιστορικής επιστήμης. Διότι βέβαια άλλο πράγμα η συλλογική μνήμη και άλλο η ιστορία· η ιστορία συνδέεται με γεγονότα, η μνήμη με τα συναισθήματα και τους τόπους που προείπαμε.
Κατασκευή μνήμης «δεξά», λοιπόν. Πρώτη πρωθυπουργική εξαγγελία ήταν η εθνική επιτροπή για τα 200 χρόνια του Αγώνα, με επικεφαλής την εθνική κομισάριο του ολυμπιακού 2004. Δεύτερη εξαγγελία, η επέτειος για τα 2500 χρόνια από τη μάχη των Θερμοπυλών και τη ναυμαχία της Σαλαμίνος, με εθνική επίτροπο την πρέσβη της Ουνέσκο.
Ας προσπεράσουμε τον συμβολισμό των προσώπων: ο πλούτος πλάθει τη συλλογική μνήμη, όχι η επιστήμη ή η λογιοσύνη. Ας μείνουμε στις πράξεις. Η Δεξιά όπως τσαλαπάτησε στο Μακεδονικό το γεωπολιτικό εθνικό συμφέρον, ακόμη και τη δική της ειδική παράδοση, έτσι είναι πανέτοιμη να τσαλαπατήσει την ιστορία για να κατασκευάσει υπεραναπλήρωση, αυταρέσκεια, αναδελφοσύνη, γραμμές αίματος και αφόρητης νοσταλγίας μεγαλείου. Στον κάθε πτωχευμένο, κουρασμένο, ανάδελφο Ελληνα, θα δώσει την ευκαιρία να προβληθεί πάνω στον Θεμιστοκλή, στον Λεωνίδα, ίσως και στον Εφιάλτη, με λόγια παχιά βεγγαλικά, απευθείας συνδέσεις, αρμάτες, μπουρλότα, λαμπαδηδρομίες, DJ set, σεγκούνια και χλαμύδες, αγιασμούς μητροπολίτες, μεγαλοκυρίες με κομμώσεις και μακιγιάζ Δαρείου. Δεν είναι το kitsch το γραφικό, το Κάτι το Ωραίον, είναι η νέα μας πραγματικότητα, το πρότυπον κρατίδιον των ελληνοπωλών.
Προς το παρόν, επελαύνουν.