Του Γ. Λακόπουλου
Πεπειραμένος δημοσιογράφος έλεγε ότι ο Τσίπρας είναι αξεπέραστος ως πρόεδρος στη δημιουργία ομάδας ικανής να πάρει το πρωτάθλημα, αλλά ως προπονητής τα χαλάει: ακόμη για να αντικαταστήσει ένα παίχτη πρέπει να συνεννοηθεί μαζί του, ενώ δεν μιλάει ποτέ “γαλλικά” σε κανέναν. Ίσως γιατί ξέρει ότι δεν έχει πάγκο. Το αποτέλεσμα το βλέπουμε διαρκώς. Εκεί που έχει τον αντίπαλο κλεισμένο στα καρέ του κάποιος δικός του θα ρίξει στραβοκλωτσιά ή θα …σφυρίξει σαν διαιτητής και η μπάλα θα χαθεί.Τα παραδείγματα αυτογκόλ από κυβερνητικούς είναι πολλά και συνήθως πρέπει να σπεύσει ο Πρωθυπουργός για να μαζέψει τα σπασμένα.
Ειδικά τα τελευταία περιστατικά θα έπρεπε να κάνουν και τον πιο υπομονετικό πρωθυπουργό να βγει από τα ρούχα του. Όχι με τους αντιπάλους του, αυτούς τους έχει στο τσεπάκι. Ειδικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι ο καλύτερος φίλος του . Το πρόβλημα του είναι οι δικοί του. Π.χ. στο θέμα της Novartis άρχισαν να φυτρώνουν εκεί που δεν τους σπέρνουν. Να αντιδρούν με απίστευτο ερασιτεχνισμό και να δίνουν πατήματα στην αντιπολίτευση να μιλήσει για “στημένη” υπόθεση. Όχι πως δεν θα τα έβρισκε διαφορετικά. Και στο θέμα του ενοικίου Αντωνοπούλου ξεπεράσθηκε η κοινή λογική.
Κάποιοι θα πουν: αυτούς έχει, με αυτούς κυβερνάει. Το ίδιο πρόβλημα είχε και ο Καραμανλής- με μια διαφορά: ο Τσίπρας δεν χρειάζεται να μαζεύει τους δικούς του από τις αυλές της διαπλοκής. Αλλά οι χοντράδες που κάνουν οι Συριζαίοι είναι απίστευτες. Ο Πρωθυπουργός κουβαλάει στην πλάτη πρόσωπα που αυτοπυροβολούνται και τα σκάγια παίρνουν και την κυβέρνηση.
Ο Πρωθυπουργός δεν διαπραγματεύεται
Καθώς οι πολιτικές εξελίξεις μπαινουν σε νέα φάση ο Αλέξης Τσίπρας πρέπει να καλυψει τα νώτα του. Το πρόβλημα βρίσκεται μέσα στον κυβερνητικό σχηματισμό, που έχει έτσι κι αλλιώς την επιβάρυνση Καμένου. Ειναι κυρίως προβλημα πολιτικής διευθυνσης .
Για να ξεπεραστεί αυτό το προβλημα ο ίδιος πρέπει να …διορίσει τον εαυτό του Πρωθυπουργό. Η πρωθυπουργία δεν είναι συλλογικός θεσμός, όπως έλεγε ο Ανδρέας Παπανδρέου. Διαφωνία υπουργού με Πρωθυπουργό δεν νοείται, ακόμη και αν ο υπουργός είναι αρχηγός συνεργαζόμενου κόμματος. Και για να μπει κάποιος στο υπουργικό συμβούλιο απαιτεί μόνο μια προϋπόθεση: η εμπιστοσύνη του Πρωθυπουργού- αν τη χάσει έφυγε.
Αυτά είναι θεσμικά εργαλεία ενός Πρωθυπουργού, ως φορέα της λαικής εντολής. Αλλά ο Αλέξης Τσίπρας συχνά λειτουργεί σαν υπουργός των υπουργών του. Σαν συνδικαλιστικός εκπρόσωπος της κυβέρνησής του. Ακόμη και η άμεση αντιδρασή του στην υποθεση Αντωνοπουλου απείχε απο τη μέθοδο Παπανδρέου: < πάρε τα μολυβια σου και φύγε τώρα>. Για να μην μιλήσουμε για τις μεθόδους του παλιού Καραμανλή.
Ωστόσο αυτός ο κύκλος “ήπιας” εσωτερικής λειτουργίας κλείνει, καθώς η κυβέρνηση άνοιξε θέματα που μετακινούν τη δράση του Πρωθυπουργού σε άλλο επίπεδο πολιτικής. Τα Σκόπια, τα ελληνοτουρκικά, η έξοδος από το Μνημόνιο, τον καθιστούν κατ’ εξοχήν “πολιτικό” πρωθυπουργό και διεθνή παίκτη με νέες υποχρεώσεις. Δεν μπορεί να ασχολείται με επιδόματα ενοικίων και τις πατάτες κάποιων υπουργών.
Π.χ. αν λυθεί το Σκοπιανό το κύρος διεθνώς θα εκτοξευθεί. Αν η ελληνική Δικαιοσύνη προχωρήσει την κάθαρση οι Ευρωπαίοι θα του βγάλουν το καπέλο, καθώς ξέρουν τι συμβαίνει -και συμβαίνει άλλωστε και με τα τα δικά τους λεφτά. Η κάθαρση είναι άτυπο μέρος του Μνημονίου και σ’ αυτό το μέτωπο ξεχωρίζει από τους προκάτοχους του έναντι της διεθνούς κοινότητας.
Αναδιάταξη
Όσο αλλάζουν οι προτεταιότητες του Πρωθυπουργού, αλλάζει και η αντιμετώπισή του από τους αντιπάλους του. Είναι προφανές ότι η στοχοποίηση Τσίπρα από τους ηγέτες της Δεξιάς παίρνει άλλα χαρακτηριστικά. Ακριβώς γιατί το πολιτικό παιχνίδι μετακινείται σε άλλο επίπεδο και η ΝΔ μένει πίσω επειδή είναι κολλημένη στις αντιφάσεις και τους σκελετούς της, προσπαθεί να αντιδράσει. Ο Μητσοτάκης δεν έχουν λαϊκή βάση για να κάνει σοβαρή πολιτική. Τι είναι η σημερινή η ΝΔ; Μια ομάδα στη κορυφή και ο …Σκάι.
Ετσι ο Σαμαράς μπαίνει μπροστά και παίρνει τα ηνία από τον Κυριάκο. Προκειμένου να συσπειρώσει την παραδοσιακή βάση της Δεξιάς, επιτίθεται στον Τσίπρα με τον τρόπο που είδαμε τη Βουλή. Ετσι θα συνεχίσει. Η Δεξιά έχει ιδιοκτησιακή αντίληψη της χώρας και η νέα πολιτική της οργανώνεται με σύνθημα “η Ελλάδα μας ανήκει και δεν θα την αφήσουμε στα μιάσματα”. Την πάτησαν μια φορά με τον Ανδρέα Παπανδρέου και είδαν και έπαθαν να τον γονατίσουν. Την ξαναπάτησαν με τον Τσίπρα. Για να τον σταματήσουν …δεν του αναγνωρίζουν το δικαίωμα να είναι πρωθυπουργός. Το είπε καθαρά ο Σαμαράς στη Βουλή: “Αρκετά σας ανεχθήκαμε”.
Το χαρτί του ανασχηματισμού
Ο συνδυασμός αναβάθμισης του Τσίπρα στη διεθνή σκηνή, με τα εθνικά θέματα και έντασης της πολιτικής πόλωσης στο εσωτερικό, με την αναβίωση της παλιάς Δεξιάς, απαιτεί από τον Τσίπρα νέα διάταξη δυνάμεων. Αρχίζοντας από την αλλαγή του μοντέλου διακυβέρνησης και μετακινούμενος στο πεδίο της “μεγάλης πολιτικής”. Τώρα είναι η ώρα να δράσει ως ηγέτης που χαράσσει τη πολιτική και δεν συντονιζει υπουργεία. Στον πυρήνα αυτής της αλλαγής βρίσκεται ο ανασχηματισμός που θα τη σηματοδοτήσει.
Ο Πρωθυπουργός χρειάζεται νέα κυβέρνηση που θα βγάλει τη χώρα από το Μνημόνιο, θα διαχειριστεί την πρώτη μεταμνημονιακή περίοδο και θα κάνει τις εκλογές απέναντι σε μια αφηνιασμένη Δεξιά. Άρα το σχήμα πρέπει να έχει αντίστοιχα χαρακτηριστικά που θα καθιστούν όχι μόνο αξιόμαχο, αλλά και ικανό να λειτουργήσει ως πολιτιστικό πρότυπο: πολιτική για τη χώρα, μακριά από διαφθορά και την επιστροφή στο παρελθόν, συμπεριλαμβανόμενης και της παλιάς νοοτροπίας της Αριστεράς.
Το πρώτο χαρακτηριστικό του ανασχηματισμού είναι η απομάκρυνση όσων δεν τραβάνε, έχουν εκτεθεί και λειτουργούν ως βαρίδια. Τουλάχιστον τα μισά μέλη του υπουργικού συμβουλίου πρέπει να αντικατασταθούν. Πολιτική δεν είναι μόνο τα υπουργεία. Υπάρχει το κόμμα και η Βουλή.Όποιος έχει αντίρρηση ας ρίξει την κυβέρνηση. Οι πρωθυπουργοί δεν διαπραγματεύονται ποιον θα βάλουν πού, ποιον θα κόψουν και ποιον θα μετακινήσουν. Όσοι διαφωνούν “ας πάρουν τις ομάδες τους και να έλθουν” έλεγε ο Ανδρέας Παπανδρέου.
Το δεύτερο χαρακτηριστικό του ανασχημαρισμού θα φέρει τη σφραγίδα του Τσίπρα . Ειναι η διεύρυνση της ομάδας νέων στελεχών που έβαλε στην κυβέρνηση το 2016 και του βγήκε: Τζανακόπουλος, Αχτσιόγλου, Πιτσιόρλας, Χαρίτσης, Χουλιαράκης, Φάμελος, Λιάκος, Βασιλειάδης. Κάποιοι πρέπει να αναβαθμιστούν και κάποιοι που ξεχώρισαν στη Βουλή πρέπει να ενταχθούν στην κυβέρνηση.Υπάρχουν βουλευτές ε σύγχρονες απόψεις που μπορούν να “φρεσκάρουν το σχήμα”. Οι εσωτερικές μετακινήσεις υπουργών με πολιτικό βάρος, θα ενισχύσουν την κυβερνητική αποδοση. Π.χ. γιατί να μην πάει ο Κοτζιάς σε παραγωγικό υπουργείο; Γιατί να μην πάρει περισσότερες αρμοδιότητες η Γεροβασίλη για να διενεργήσει αυτή τις δημοτικές εκλογές; Γιατι να μην α δημιουργηθεί νεο οικονομικό επιτελείο με προσανατολισμό στον ιδιωτικό τομέα και τη παραγωγή και όχι αποκλειστικά στη διανομή πλούτου- κάτι που δεν φαίνεται να απασχολεί τον Τσακαλώτο και τον Δραγασάκη και ξεπερνάει τον Σταθάκη και τον Αποστόλου.
Η πολιτική διεύρυνση
Το τρίτο στοιχείο, αλλά το πιο σημαντικό από πλευράς συμβολισμών αλλά και στρατηγικής είναι η διεύρυνση. Πρόσωπα από άλλους πολιτικούς χώρους, εντασσόμενα στο κυβερνητικό σχήμα θα αναδείξουν τη δυνατότητα του Τσίπρα να συνομιλεί με δυνάμεις εκτός ΣΥΡΙΖΑ και με αλλα κοινωνικά στρώματα. Να διορθώνει διαρκώς την πορεία του σε κεντροαριστερή κατεύθυνση -με έμφαση το <αριστερή> βέβαια. Να επιταχυνθεί η ένταξη του ΣΥΡΙΖΑ στο Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό κόμμα και νθα κατοχυρωθεί στην Ελλάδα ως κεντρικός φορέας της εγχώριας Κεντροαριστεράς και της ευρύτερης προοδευτικής παράταξης.
Ποιος θα από το κόμμα του θα μπει στην κυβέρνηση θα το αξιολογήσει ο ίδιος με κριτήρια, όπως π.χ. να είναι αποτελεσματικοί και να μην κουβαλούν χαρακτηριστικά που τον εκθέτουν κάθε τόσο. Οχι με βάση εσωτερικους συσχετισμούς. Ποιοι πρέπει να φύγουν επίσης είναι ορατό. Τα ονόματα είναι κρεμασμένα στα μανταλάκια.
Αλλά η πολιτική διεύρυνση είναι ένα γενικότερο θέμα. Έχει επιχειρησιακό και πολιτικό χαρακτήρα και προσθετική ισχύ.Υπάρχουν πρόσωπα που μπορούν να είναι χρήσιμα και την κυβέρνηση και στη χώρα, αλλά και στον ΣΥΡΙΖΑ από άλλους χώρους. Σ’ αυτή τη φάση τα κριτήρια είναι η αγωνιστική κουλτούρα και η ικανότητα να κερδίσουν μάχες, η πολιτική εμπειρία, αλλά και η προσωπική ακεραιότητα καθώς από εδώ και πέρα η πολιτική αναμέτρηση χρειάζεται έντιμους και αποφασισμένους..
Π.χ. γιατί δεν θα είναι καλός υπουργός Ανάπτυξης ο Νίκος Χριστοδουλάκης, ή υπουργός Παιδείας ο Γιάννης Πανούσης; Γιατί δεν μπορούν να αξιοποιηθούν αξιόμαχα πρόσωπα όπως οι: Νίκος Μουζέλης, Στέφανος Τζουμάκας, Δημ. Τσοβόλας, Σπύρος Δανέλης, Γ. Σωτηρέλης, άλλοι από το υγιές ΠΑΣΟΚ που βρίσκονται σε αγρανάπαυση, αλλα και κορυφαίοι επιστήμονες όπως ο Ηλίας Μόσιαλος; Ποιος μπορεί να γυρίσει τον κόσμο για να καλέσει επενδυτές αποτελεσματικότερα από τη Γιάννα Αγγελοπούλου;
Τα παραδείγματα είναι ενδεικτικά της ανάγκης να μοιράσει διαφορετικά την τράπουλα αυτήα τη φορά ο Πρωθυπουργος. Να κάνει υπερβάσεις και να διευρύνει την πολιτική βάση της κυβέρνησης.. Ανάμεσα σ’ αυτούς και άλλους πολλούς, μπορεί να βρει συνεργάτες που ο καθένας στον τομέα του μπορούν να κινήσουν τα πράγματα μπροστά, θα εμπλουτίσουν το κυβερνητικό στρατόπεδο -περιορίζοντας τη σημασία της παρουσίας Καμμένου. Αρκεί να δει τη μεγάλη εικόνα, να κινηθεί στο μεγάλο γήπεδο της πολιτικής και να πάρει μεγάλες αποφάσεις. Και κυρίως αρκεί να κόψει γόρδιους δεσμούς.
