Το δόγμα του φόβου και η μεσαία τάξη

Της Νικόλ Λειβαδάρη

Το νέο κύμα των δημοσκοπήσεων δείχνει παγωμένη κοινωνία και παγωμένο πολιτικό τοπίο. Οι μετρήσεις της MRB και της Pulse δίνουν σταθερό και μεγάλο προβάδισμα – 15% και 16% αντίστοιχα – της ΝΔ, δείχνουν αντοχή της κυβέρνησης στην διπλή, υγειονομική και οικονομική κρίση, χωρίς φθορά και χωρίς κανένα κέρδος για την αντιπολίτευση, όπως δείχνουν και «μπετοναρισμένη» την εκλογική της βάση με ποσοστά συσπείρωσης που ξεπερνούν το 80%.

Οι ίδιες δημοσκοπήσεις όμως δείχνουν και ρήγματα δυνάμει πολιτικής καμπής. Στα ποιοτικά τους στοιχεία δείχνουν έκρηξη απαισιοδοξίας, πλήρη επικράτηση του δόγματος του φόβου και στίγμα οργής.

Στις «Τάσεις» της MRB ως το τέσσερα σημαντικότερα προβλήματα της χώρας ιεραρχούνται η πανδημία (σε ποσοστό 47,9 %), η ανεργία ( 47 %), η υγεία/περίθαλψη ( 45, 4 %) και η οικονομική ανάπτυξη (29,3 %).

Ενώπιον αυτών των προβλημάτων η λέξη που εκφράζει περισσότερο τους πολίτες για το παρόν και το μέλλον της χώρας είναι η λέξη «Φόβος» (54%) και ακολουθούν η «Ελπίδα» με ποσοστό 37,9 %, η «Οργή» με 37,3 % και η «Ντροπή» με 28, 4 %.

Στους δείκτες αισιοδοξίας και στο ερώτημα «πώς πιστεύετε ότι πάνε τα πράγματα γενικά στη χώρα μας», το 63,8 % απαντά «Πολύ άσχημα-Αρκετά άσχημα», ενώ το 9,8 % απαντά «Πολύ καλά-Αρκετά καλά». Και στο ερώτημα, «πώς κρίνετε σε γενικές γραμμές σήμερα την οικονομική κατάσταση της Ελλάδας», το 69,8 % απαντά «Πολύ κακή – κακή» και το 7,5% απαντά «Πολύ καλή-καλή».

Στο αντίστοιχο ερώτημα της δημοσκόπησης της Pulse για τον Σκάι – «πώς θα πάνε τα πράγματα στην οικονομία την επόμενη χρονιά» – το 49% χειρότερα, το 22% καλύτερα και το 21% τα ίδια.

Στα κομματικά επιτελεία διαβάζουν τα στοιχεία αυτά περίπου σε αντεστραμμένο καθρέφτη. Στην κυβέρνηση βλέπουν να λειτουργεί η τακτική εναλλαγής «φόβου» και «ελπίδας», επενδύουν και ποντάρουν σ’ αυτήν και θα επιμείνουν στην ίδια γραμμή – της καλλιέργειεας του φόβου για την πανδημία και της προσδοκίας για το εμβόλιο και του ευρωπαϊκού ρευστού από το Ταμείο Ανάκαμψης. Βλέπουν επίσης με ικανοποίηση «αντοχές στο αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπο», γνωρίζουν όμως – και αναγνωρίζουν – ότι το παιχνίδι θα κριθεί την επόμενη χρονιά στο σκληρό τερέν της ανεργίας κα της οικονομίας.

Γνωρίζουν επίσης πως τα ευρωπαϊκά κονδύλια δεν θα έρθουν γρήγορα και (με κυβερνητική επιλογή ) δεν θα είναι για όλους. Κι εδώ ποντάρουν πια ανοιχτά στο χαρτί των πρόωρων εκλογών μόλις ανοίξει «πολιτικός διάδρομος», μόλις δηλαδή υποχωρήσει η πανδημία και πριν φανεί το βαρύ αποτύπωμά της σε όρους κοινωνικής κρίσης: Πριν εκδηλωθεί το κύμα της μαζικής ανεργίας μετά την λήξη των αναστολών συμβάσεων και πριν τα «λουκέτα» στις μικρές επιχειρήσεις αναδείξουν την βίαιη αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου.

Οι πιο αισιόδοξοι στο Μαξίμου προσδιορίζουν αυτόν τον διάδρομο κάπου μεταξύ καλοκαιριού και αρχών φθινοπώρου, οι πιο συγκρατημένοι τον βλέπουν προς το τέλος του 2021.

Στον ΣΥΡΙΖΑ βλέπουν τον κοινωνικό βρασμό να εκδηλώνεται νωρίτερα και τις κάλπες να έρχονται την ώρα που θα αναγκαστεί – και όχι θα επιλέξει – ο Κυριάκος Μητσοτάκης να αναζητήσει διέξοδο. Βλέπουν επίσης το ποσοστό του 10% που έχουν χάσει σε σχέση με την εκλογική δύναμη του Ιουλίου του 2019 να παραμένει αμετακίνητο κάπου μεταξύ αδιευκρίνιστης ψήφου, αποχής και γενικής πλιτικής δυσανεξίας. Το εντοπίζουν κυρίως στην μεσαία τάξη – για την ακρίβεια, στα μεσαια στρώματα -, εξ ου και η συνεχής στόχευση και προσπάθεια του ίδιου του Αλέξη Τσίπρα να ανοίξει γέφυρες με την συγκεκριμένη ομάδα ψηφοφόρων.

Είναι η ομάδα που πλήττεται περισσότερο και από την νέα κρίση, είναι όμως κι εκείνη η κοινωνική τάξη που είχε πληγεί και από την διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και δύσκολα θα τον εμπιστευτεί ξανά.

Στην ΝΔ υποστηρίζουν πως οι δικές τους ποιοτικές μετρήσεις τους δείχνουν ότι εξακολουθούν να έχουν μεγαλύτερη διείσδυση στον συγκεκριμένο χώρο – στην Κουμουνδούρου θεωρούν πως η μεσαία τάξη είναι ο «μεγάλο εξαπατημένος» της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Και προεξοφλούν ότι αυτό θα φανεί με σκληρό τρόπο τον επόμενο χρόνο, αίροντας και τις «τελευταίες αυταπάτες». Το ερώτημα είναι εάν έως τότε θα έχει χτιστεί και η πολιτική πρόταση που θα μπορούσε να κλείσει το παλιό, και βαθύ, ρήγμα…

ΑΠΟ ΤΟ TVXS