Του Νίκου Λακόπουλου
Με έξι υποψήφιους και περίπου διακόσιες χιλιάδες ψηφοφόρους το Κίνημα Αλλαγής φτάνει στις εκλογές για νέο αρχηγό με μια βεβαιότητα: κανείς δεν εκφράζει πάνω από το ένα τρίτο της βάσης του και άρα κανείς δεν μπορεί να το οδηγήσει σε ποσοστά μεγαλύτερα από αυτά που πέτυχε η Φώφη Γεννηματά.
Πρόκειται για έναν διαγωνισμό για το ποιος θα καταφέρει να μειώσει τις δυνάμεις του ή να το διασπάσει αφού πρέπει να απαντήσει σε ένα ερώτημα που οι υπο΄ψήφιοι αποφεύγουν: με ποιον θα συνεργασθεί το κόμμα μετά τις εκλογές;
Aν κλίνει προς τα αριστερά θα χάσει όσους προτιμούν μια συνεργασία με την Νέα Δημοκρατία και προσωπικά τον Μητσοτάκη. Αν επικρατήσει ο Λοβέρδος -που εν προκειμένω εκφράζει την άλωση του κόμματος για λογαριασμό του Μητσοτάκη- η αντιδεξιά πλευρά θα πρέπει να απαν΄τήσει.
Αν επικρατήσει η άποψη της συμπαράταξης με τον ΣΥΡΙΖΑ ο Λοβέρδος μάλλον δεν θα μπορέσει να το αντέξει. ¨Έχει υποσχεθεί πως θα το ξανακάνει ΠΑΣΟΚ και θα πάρει 18% -άγνωστο από πού θα πάρει …εφτακόσιες χιλιάδες ψήφους.
Φυσικά αυτό το σενάριο μάλλον δεν υπάρχει αν ο Λοβέρδος έρθει τρίτος -όπως δείχνει μια δημοσκόπηση- και το ερώτημα είναι με ποιον θα συμπαραταχθο΄ύν οι ψηφοφόροι σε μια αναμέτρηση Γιώργου Παπανδρέου και Νίκου Ανδρουλάκη με τον δεύτερο να προηγείται.
Ο τελευταίος φαίνεται να διασφαλίζει την ενότητα του κόμματος -καθώς ο Παπανδρέου και ο Λοβέρδος αλληλοεξουδετερώνονται και δεν έχουν διστάσει στο παρελθόν να φύγουν για να κάνουν δικό τους κόμμα.
Το άσπιλο κόμμα σαν μια παρθένα που είναι πολύφερνη ΄νύφη, αλλά δεν μπορεί να αποφασίσει, περιλαμβάνει τον κίνδυνο να μείνει γεροντοκόρη. ΄Άλλωστε οι ψηφοφόροι του είναι κάποιας ηλικίας και το τρένο της “Αλλαγής” έχει να περάσει από δω σαράντα χρόνια.
Στρατηγοί χωρίς στρατό
Το εντυπωσιακό με το Κίνημα Αλλαγής -δηλα΄δή με τα ερείπια του ΠΑΣΟΚ- δεν είναι οι στρατηγοί χωρίς στρατό, αλλά η επιμονή των ψηφοφόρων του να πηγαίνουν να ψηφίσουν στις εσωκομματικές εκλογές ενός κόμματος που κινδυνεύει με εξαφάνιση.
Πρόκειται για ένα κομματικό ακροατήριο που δεν ακολούθησε κατά πλειοψηφία τον Παπανδρέου στο ΚΙΔΗΣΟ, ούτε επηρεάστηκε από το γεγονός ότι ένας πρώην αρχηγός του δεν βρίσκεται στο κόμμα -γιατί έχει πολύ δουλειά στο πανεπιστήμιο.
Άρα είναι οι μόνοι που μπορούν να επιβάλλουν την ενότητα και να αποδοκιμάσουν όποιον επιχειρήσει να το διασπάσει -ξανά. Από αυτήν την άποψη δεν έχει ενδιαφέρον πώς θα ψηφίσουν, αλλά πόσοι θα ψηφίσουν.
Από το μέγεθος της συμμετοχής στις κάλπες εξαρτάται η επιβίωση ενός κόμματος που θα έχει έναν αρχηγό που δεν θα εκφράζει την πλειοψηφία της εκλογικής του βάσης.
Μέσα σε ένα σκηνικό ατελούς δικομματισμού -όπου η Νέα Δημοκρατία επανέκαμψε χω΄ρίς να πάρει τα παλιά της ποσοστά και ο ΣΥΡΙΖΑ αδυνατεί να εκφράσει το σ΄ύνολο της «δημοκρατικής παράταξης» το Κινάλ είναι το κόμμα ρυθμιστής της πολιτικής ζωής με ένα υπαρξιακό ερώτημα:
Μια συγκυβέρνηση με το ένα ή το άλλο μεγαλύτερο κόμμα θα το διασπάσει -εξ ου και στην ερώτηση “με ποιον θα συνεργασθείτε” οι υποψήφιοι πετάνε την μπάλα στην εξέδρα.
Ωστόσο αν συνεργασθεί με κάποιον αυτός είναι το πρώτο κόμμα. Η Νέα Δημοκρατία ακόμα και αν έπαιρνε το ίδιο ποσοστό δεν θα είχε αυτοδυναμία και βλέπει ήδη την προσάρτηση του Κινάλ -αφού όπως δήλωσε ο Μητσοτάκης το κόμμα του φτάνει ως την…Κεντροαριστερ΄ά.
Σενάρια από το μέλλον
Ο ΣΥΡΙΖΑ ακόμα κι αν έβγαινε πρώτο κόμμα με τα ποσοστά του 2015 δεν θα μπορούσε να σχηματίσει κυβέρνηση -εξ ου και η πρόταση για «προοδευτική διακυβέρνηση». Κι αν πάρει μεγαλ΄ύτερο ποσοστό -για να μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση με το Κινάλ -με απλή αναλογική, στις επαναληπτικές εκλογές ενδέχεται να μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση με αυτοδυναμία.
Προφανώς το τέλος του Κινάλ θα ωφελο΄ύσε και τα ΄δύο μεγάλα κόμματα, όσο η ύπαρξη του θα προσφέρει ένα πιθανό κυβερνητικό εταίρο -με τον ΣΥΡΙΖΑ να προσβλέπει περισσότερο σ΄΄ αυτό για τον σχηματισμό προοδευτικής κυβέρνησης -που όμως δεν μπορεί να σχηματισθεί αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αυξήσει τα ποσοστά του 2015.
Προφανώς αν το Κινάλ πάρει λιγότερους ψήφους στις εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ θα πρέπει να πάρει ακόμα περισσότερους και η εξίσωση γίνεται πιο δύσκολη αν το Κινάλ αυξήσει τα ποσοστά του σε βάρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Το σενάριο συνεργασίας ΝΔ-Κινάλ που μοιάζει πιθανό θα είναι και το τέλος του δεύτερου -που πλήρωσε μεταξ΄ύ των άλλων -ως ΠΑΣΟΚ- την συγκυβέρνηση με τον Σαμαρά και μία ολ΄έθρια στρατηγική: ενώ έχανε από τα αριστερά, μετακινήθηκε δεξιά.
Οι επόμενες εκλογές και κυρίως οι μεθεπόμενες θα έχουν χαρακτήρα ολικής ανακατάταξης για το πολιτικό σκηνικό, αφού θα σημαίνουν ραγδαίες εξελίξεις στη Νέα Δημοκρατία και τον ΣΥΡΙΖΑ αν χάσουν τις εκλογές.
Φαίνεται πως εκκρεμεί ένα νέο ή ένα πιο ισχυρό κόμμα στα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας κι ένα κόμμα που θα εκφράσει το κομμάτι που λείπει από την κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ.
Προς το παρόν οι έξι υποψήφιοι του Κινάλ -που ομνύουν στην σοσιαλδημοκρατία- αν και το ΠΑΣΟΚ δεν ήταν ένα κ΄όμμα σοσιαλδημοκρατικό- τριγυρίζουν -όπως θα έλεγε ο Μπρεχτ με ένα κεραμίδι για να δείξουν πώς ήταν κάποτε το σπίτι τους.
Παραβλέποντας το γεγονός ΄ότι για κάποιο λόγο δεν είχαμε ποτέ σοσιαλδημοκρατικό κόμμα στην Ελλάδα και πώς η σοσιαλδημοκρατία -που δήθεν επιστρέφει- είναι μια υπόθεση του προπερασμένου αιώνα.