Του Διογένη Λόππα
Πριν ο πολύς Μπόρις Τζόνσον τελικά παραιτηθεί μπροστά σε ένα τσουνάμι κοινωνικής δυσαρέσκειας, το Ηνωμένο Βασίλειο πρόλαβε να δει δύο υπουργούς οικονομικών να παραιτούνται σε τρεις μέρες. Μπορεί η αφορμή της παραίτησης να ήταν η άσκηση πίεσης για να φύγει ο ανεπιθύμητος πρωθυπουργός, όμως οι πληροφορίες επιμένουν διαφορετικά: Απλούστατα η υπάρχουσα οικονομική κατάσταση και κυρίως αυτά που έρχονται από εδώ και πέρα, κρίνονται μη βιώσιμα και μη διαχειρίσιμα.
Στη Γαλλία ο αλαζόνας Μακρόν κατόρθωσε να χάσει την πλειοψηφία στη Βουλή και πλέον εκλιπαρεί δεξιά και αριστερά (στην κυριολεξία) για να εξασφαλίσει εκ περιτροπής πλειοψηφίες, που κανένας δεν επιθυμεί να του δώσει. Στη Γερμανία ένας πολιτικά παράλυτος καγκελάριος στηρίζεται σε πράσινα και τοξικά νεοφιλελεύθερα δεκανίκια, που τον σέρνουν από λάθος σε λάθος, είτε επιμένοντας στην ουκρανική χίμαιρα (πράσινοι), είτε επιβάλλοντας τη λάθος οικονομική θεραπεία (τοξικοί φιλελεύθεροι). Στην Ιταλία, ο υπηρεσιακός τραπεζίτης πρωθυπουργός, ψάχνει αφορμή παραίτησης, μπροστά στην άρνηση της υπόλοιπης Ευρώπης που αντιμετωπίζει, όταν προσπαθεί να προτείνει ριζοσπαστικές αλλά βιώσιμες προτάσεις.
Η κατάρρευση της comme il faut πολιτικής ηγεσίας της Ευρώπης, ξεκίνησε από μια λάθος εκτίμηση, ωθήθηκε από μια λάθος παραδοχή και εξελίσσεται μέσα από μια άρνηση αποδοχής μιας πραγματικότητας που διαμορφώνεται σε ένα πεδίο, όπου ο αντίπαλος χρησιμοποιεί ωμή στρατιωτική βία και οι τιτάνιοι ηγέτες μας απαντάνε με αποκλεισμό από την Eurovision.
Λάθος εκτίμηση
Η Ευρώπη και ιδιαίτερα η αφανής ηγεσία της, η Γερμανία, μπήκαν στο φρενοκομείο του Ουκρανικού με μία ολότελα λανθασμένη εκτίμηση σχετικά με την αποτελεσματικότητα ενός πιθανού εμπάργκο στην ενέργεια. Μελετώντας επιφανειακά την οικονομία της Ρωσικής Ομοσπονδίας, συμπέραναν ότι αυτή είναι τόσο εξαρτημένη από τα ενεργειακά έσοδα, ώστε οι Ευρωπαίοι, ως Δον Κορλεόνε, θα κινούν τα νήματα και οι Ρώσοι θα χορεύουν, δηλαδή θα επιβάλουν ενεργειακό εμπάργκο τόσο, όσο χρειαστεί για να καταρρεύσει η ρωσική οικονομία, αλλά να μην επηρεαστεί η δική τους. Φευ, όπως απεδείχθη, μάλλον συνέβαινε το αντίθετο, δηλαδή τις χορδές της ενέργειας τις κρατούσαν οι Ρώσοι και τώρα η Ευρώπη προετοιμάζεται όψιμα για έναν κανονικό αρμαγεδδώνα.
Λάθος παραδοχή
‘Έπειτα από εσφαλμένες εκτιμήσεις των Αμερικανών νεοσυντηρητικών γερακιών, σύμφωνα με τις οποίες ούτε λίγο ούτε πολύ όπου να’ναι υψώνεται στο Κρεμλίνο η ουκρανική σημαία, οι ολίγιστοι Ευρωπαίοι ηγέτες προχώρησαν στην εσφαλμένη παραδοχή ότι αντί για διαπραγματεύσεις και πίεση για την επίτευξη μιας όποιας ειρηνευτικής συμφωνίας ή έστω κατάπαυσης του πυρός, είναι προς το συμφέρον τους να ενισχύουν τους Ουκρανούς με βαρύ οπλισμό και να περιμένουν στωικά τη ρωσική υποχώρηση. Δυστυχώς, για όλους μας, η πρόσφατη κατάρρευση της κύριας ουκρανικής αμυντικής οχύρωσης του Ντονμπάς στο Λισιτσάνσκ, όχι μόνο δεν προϊδεάζει την υποχώρηση των Ρώσων, αλλά αντίθετα αναβαθμίζει το εύρος των ρωσικών διεκδικήσεων. Τώρα οι δυνάμεις των Ρώσων έχουν να επιλέξουν αν θα προελάσουν δυτικά προς την Οδησσό ή βόρεια προς το Χάρκοβο.
Άρνηση
Η απότομη αυτή διάψευση των ευρωπαϊκών προσδοκιών, οδηγεί τους ηγέτες μας σε μια ιδιότυπη ‘άρνηση αποδοχής της πραγματικότητας, που με τη σειρά της οδηγεί σε μη ρεαλιστικές αποφάσεις. Πληροφορίες αναφέρουν ότι ακόμα και σήμερα, η βασική τριάδα των Ευρωπαίων ηγετών, πιστεύει ειλικρινά ότι αν άρει τις κυρώσεις, τα ρωσικά στρατεύματα θα αποσυρθούν ησύχως στα προ του εισβολής σύνορά, αλλά αρνούνται πεισματικά να πράξουν έτσι, για να μην εναντιωθούν στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, η οποία, κατά τη γνώμη τους πάντα, επιθυμεί την εξόντωση του Πούτιν και την ταπείνωση της Ρωσίας. Το βασίλειό μου για ένα άλογο.
Ωστόσο, πληροφορίες από (μη διαβαθμισμένες) αναλύσεις νατοϊκών μυστικών υπηρεσιών που είχα την ευκαιρία να δω με τα μάτια μου, αναφέρονται σε μια στρατηγική αναδίπλωση της ρωσικής ηγεσίας εν όψει της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ, που ναι μεν θεωρεί ακόμα ότι μπορεί να μπλοκαριστεί από την Τουρκία, αλλά βέβαια προετοιμάζεται για το χειρότερο. Καθώς λοιπόν η ένταξη, ιδιαίτερα της Φινλανδίας, θεωρείται act of war από τους Ρώσους, ετοιμάζονται πρωτοφανή αντίποινα σε τακτικό και πολιτικό επίπεδο.
Σε τακτικό επίπεδο, εκτός από τη μεταφορά πυρηνικών όπλων πλησίον των συνόρων (μάλλον συμβολικά), κινητοποιούνται πυρήνες αποσταθεροποίησης στα δυτικά Βαλκάνια, με αιχμή τη Βοσνία και τη Βόρειο Μακεδονία. Η ανάλυση κατατάσσει τις ενέργειες αυτές στο τακτικό και όχι στο πολιτικό επίπεδο, καθώς με τη λέξη ”κινητοποίηση” εννοεί εξοπλισμό και ένοπλη εξέγερση. Σε πολιτικό επίπεδο τώρα, υπάρχει έντονη φημολογία περί σκέψεων ανασύστασης της Σοβιετικής Ένωσης. Η κίνηση αυτή θα μας φέρει όλους σε ιδιαίτερα δυσχερή θέση, καθώς θα δημιουργήσει εντελώς νέα πολιτικά δεδομένα, με έναν εν δυνάμει σοβιετικό αλυτρωτισμό με νομικές βάσεις (ανάστροφη πορεία προς το 1990) που θα κάνει τον ψυχρό πόλεμο να μοιάζει με σχολική εκδρομή.
Οι όροι
Παράλληλα, η ανάλυση αναφέρεται και στο επίπεδο στο οποίο σήμερα (όχι αύριο, μετά από νέες προελάσεις) οι Ρώσοι θα αποδέχονταν κάποιον συμβιβασμό. Δεδομένου λοιπόν ότι τόσο το Χάρκοβο, όσο και η Οδησσός θεωρούνται σωστά ως τα επόμενα έπαθλα, οι Ρώσοι θα υπέγραφαν μια συμφωνία ειρήνευσης αν αυτή περιελάμβανε τα εξής:
- Την αναγνώριση των δύο ανεξάρτητων δημοκρατιών του Ντονμπάς στα διοικητικά τους σύνορα στα πρότυπα του Κοσόβου, δηλαδή όχι ως κανονικών κρατών μελών του ΟΗΕ, αλλά αναγνωρισμένων τουλάχιστον από δύο – τρεις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες και status quo πλήρους ανεξαρτησίας
- Την αναγνώριση και αποδοχή της προσάρτησης της Κριμαίας
- Την οριστική ουδετερότητα Ουκρανίας και Φινλανδίας με συνθήκη
- Την άρση όλων των δυτικών κυρώσεων
Ως αντάλλαγμα, ο ρωσικός στρατός θα αποσυρθεί στις βάσεις του, η εναπομείνασα Ουκρανία θα αφεθεί κυρίαρχη και ανεξάρτητη (αν και φινλανδοποιημένη) και οι ροές φυσικού αερίου, πετρελαίου, σιτηρών, λιπασμάτων και λοιπών κρίσιμων πρώτων υλών θα αποκατασταθούν.
Το πρόβλημα τώρα είναι ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες, αντί να αναζητούν ρεαλιστικές λύσεις, επιμένουν σε οράματα που έχουν ξεπεραστεί από την πραγματικότητα και αντί να ψάχνουν λύσεις για το πώς θα ζεσταθεί ο κόσμος και πώς θα κινηθεί η βιομηχανία, παρακαλούν τους πολίτες τους (και τον Πανάγαθο, να προσθέσω) να κάνουν οικονομία, να αγοράσουν κουβέρτες και να προσφέρουν αλληλεγγύη στους ευάλωτους. Και το πρόβλημα είναι ότι οι συγκεκριμένοι πολίτες που εδώ και 32 ολόκληρα χρόνια έχουν γαλουχηθεί στο να βγάζουν άπληστα χρήματα πατώντας επί πτωμάτων (ακολουθώντας το παράδειγμα των βλαχοελίτ) και προσεύχονται στο δόγμα ”I want money, not friends”, αρνούνται με τη σειρά τους να αποδεχθούν την πραγματικότητα και ξεσπάνε εναντίον των ηγετών τους, που δικαίως θεωρούν ανίκανους.
Έτσι, μετά τον αλαζόνα της Γαλλίας και τη μαριονέτα του Βερολίνου, ο πραγματικός κουμανταδόρος της Ευρώπης, η εργαζόμενη τάξη, έδειξε την πόρτα της εξόδου στον πιο πολλά υποσχόμενο και πιο δημοφιλή πολιτικό της Βρετανίας μετά τη Θάτσερ. Αν κρίνουμε από την ταχύτητα με την οποία οι Βρετανοί υπουργοί εγκατέλειψαν το πλοίο, αλλά και τον θρυλικό καιροσκοπισμό του Βρετανού πρωθυπουργού, ίσως δεν ήταν και τόσο αρνητική εξέλιξη για τον ίδιο. Γιατί, αλλοίμονο σε όποιον κληθεί να πάρει αποφάσεις μπροστά σε αυτό που έρχεται.
Αν τώρα καθίσουμε ψύχραιμα και αναλογιστούμε ότι πριν τις 24/2 ο Πούτιν παρακαλούσε γονατιστός, Μακρόν, Σόλτς και Αμερικανούς, να επιβάλουν στους Ουκρανούς τις συμφωνίες του Μινσκ, βρισκόμαστε μπροστά στο απόλυτο παράδοξο: Η ωμή ρωσική στρατιωτική βία επέβαλε επί του πεδίου τις συμφωνίες του Μινσκ και κάτι παραπάνω, η ανατολική Ουκρανία καταστράφηκε ολοσχερώς, η εκατόμβη πλησιάζει εξαψήφιο νούμερο, ο πλανήτης θερμαίνεται αντί να ψυχραίνει, οι πρώτες εξεγέρσεις μπροστά στο λιμό έχουν ήδη ξεκινήσει, η Γερμανία συνειδητοποιεί ότι πρέπει να περιορίσει τη βιομηχανική της παραγωγή περίπου στο μισό, οι ευρωπαϊκές κοινωνίες έχουν μπροστά τους έναν αξέχαστο χειμώνα με δελτίο στο ρεύμα και στη θέρμανση, το πετρέλαιο ξεπέρασε την τιμή του κρασιού και η Ζαχάροβα τρώει φράουλες στην ντάτσα της.
Δε γνωρίζω τι άλλο ακόμα θα καθόριζε τον ορισμό της απόλυτης αστοχίας. Μπορώ μόνο να φανταστώ, ποια ήταν τα τελευταία λόγια του Μπόρις, πριν την παραίτηση:
”I didn’t see that coming.”