Το παλιό ήταν κακό, αλλά το “νέο” χειρότερο: Ο φόβος μπροστά στο μέλλον

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΛΗΘΕΙΝΟΣ
Του Νίκου Λακόπουλου

 Η εικόνα δείχνει τον Παναγιώτη Λαφαζάνη ρυθμικά να συντονίζει την συγκέντρωση- για τη ΔΕΗ- που φωνάζει για το ελικόπτερο και ποιος θα χωρέσει πρώτος, αλλά αυτό δεν είναι πλάνο μιας πραγματικά άλλης εποχής; Ή μήπως έρχεται από το μέλλον; Η αλήθεια είναι πως έχουν περάσει πια τρία χρόνια από τότε. Χάσαμε την ευκαιρία να γυρίσουμε στη …δραχμή όπως θέλει ανοιχτά πια ο Λαφαζάνης.

Όλα τα στοιχεία το βεβαιώνουν. Οδεύουμε προς το τέλος του προγράμματος και της οικονομικής βοήθειας εταίρων και δανειστών -των εκβιαστών που μπορούσαμε να …εκβιάσουμε για να μας δανείσουν ή να μας διαγράψουν το χρέος- το άθλιο, το επαίσχυντο, το …απεχθές. Από τις Βρυξέλλες και την Ουάσιγκτον- κι όχι από την Μόσχα και το Πεκίνο, όπως έλεγε ένα παλιό τραγούδι της Αριστεράς, έρχονται μηνύματα για να διευκρινιστούν οι όροι και οι προϋποθέσεις αυτής της εξόδου, καθώς και το νέο πλαίσιο επιτήρησης της ελληνικής οικονομίας.

Ποιος θυμάται τα «Βάστα Γερούντ!» και το Σχέδιο Νομισματοκοπείο; Την περασμένη Πέμπτη άρχισε η συζήτηση στα ευρωπαϊκά όργανα για τη ρύθμιση του ελληνικού χρέους και για το αναπτυξιακό σχέδιο που μερικοί λένε -πριν τον δουν- πως είναι μια έκθεση ιδεών. Φαίνεται πάντως πως αυτή είναι η τελευταία στροφή. Τον Αύγουστο κάτι θα αλλάξει και η Ελλάδα με πιο χαλαρή επιτήρηση θα μπορεί να δανείζεται, να αποφασίζει, να παίρνει αποφάσεις. Ποιος δεν το θέλει αυτό;

Πρώτα- πρώτα ο Μητσοτάκης, ύστερα ο Στουρνάρας και τέλος ο Σημίτης που λέει ότι είναι «παραμύθι» ότι από τον Αύγουστο του 2018 η Ελλάδα θα μπορεί να υλοποιήσει το δικό της πρόγραμμα και θα σταματήσει η λιτότητα. Η μείωση του ελληνικού χρέους στο επίπεδο του 79,5% του ΑΕΠ θα γίνει στη χώρα μας σε 42 χρόνια, είπε. Η χώρα μας θα ζει σε καθεστώς εποπτείας. Η συρρίκνωση του οικονομικού υπόβαθρου, η αποεπένδυση, η εκτίναξη της ανεργίας, δημιουργούν πολλά δεσμά με μικρά περιθώρια πρωτοβουλιών.

Ύστερα είναι και η ψυχολογική παράμετρος της αβεβαιότητας, διότι «οι μεθεπόμενες βουλευτικές εκλογές ενδέχεται να γίνουν το 2020, λόγω του Προέδρου της Δημοκρατίας, με το σύστημα της απλής αναλογικής, κι επειδή είναι δύσκολο να σχηματιστεί σταθερή κυβερνητική πλειοψηφία μπορεί να πάει η χώρα σε αλλεπάλληλες εκλογές. «Έτσι δεν πρόκειται να σταθεροποιηθεί η οικονομία και αυτό είναι το χειρότερο που μπορεί να συμβεί».

Κοίτα ποιος μιλάει, θα πει κανείς.  Ο πρωθυπουργός της «Ισχυρής Ελλάδας» που όταν αυτή η χώρα βρέθηκε από την άκρη του δυτικού κόσμου στο κέντρο του κόσμου, όταν έπεσαν τα τείχη την έδεσε στο άρμα της γερμανικής ηγεμονίας για ασφάλεια κι έβαλε τέρμα στα «εθνικοαπελευθερωτικά» πειράματα του Ανδρέα Παπανδρέου, τα «τριτοκοσμικά», όπως τώρα καλεί να σταματήσουν τα «εθνικολαϊκιστικά και δήθεν αριστερά πειράματα». Αν αναζητήσουμε τις αιτίες για την χρεοκοπία και τα μνημόνια θα φτάσουμε και στην εποχή του Σημίτη -δεν έγιναν όλα αυτά ξαφνικά, αφού είχαν προνααγγελθεί από το …1985.

Τελικά ο Τσίπρας κατηγορείται ότι δεν είναι αριστερός ή ότι είναι αριστερός; Eξ αρχής ήταν σαφές πως το κόμμα- δηλαδή ο συνασπισμός ενός μικρού κομμάτος με  πολλές ομάδες κι ομαδούλες- δεν επιχείρησε κανένα αριστερό πείραμα. Ο αντιμνημονιακός συρφετός του δοξασμένου Όχι σώρευε παλαιολιθικές δυνάμεις αντιευρωπαϊκές, εθνικιστές, χριστιανούς κατά του …666, ευρωσκεπτικιστές και Χρυσαυγίτες- που μη ξεχνάμε ότι ανδρώθηκαν στις πλατείες που άλλοι πολεμούσαν τους Γερμανούς- που είχαν κάνει κατοχή, όπως έλεγε ο Καμμένος κι άλλοι τους Τούρκους- στο Κούγκι, τους Πέρσες στις Θερμοπύλες και δεν συμμαζεύεται.

Μαζί ήταν κι ο Βαρουφάκης, ο ίδιος ο Σημίτης έχει ταχθεί κατά το μνημονίου, αλλά και ο δεξιότατος Αντώνης Σαμαράς. Ήταν ίσως η τελευταία φορά που τα ελληνικά κόμματα χάραξαν πολιτική όχι με βάση την οικονομική κρίση- την οποία τα μεγαλύτερα από αυτά έφεραν με τις πολιτικές και τις μη πολιτικές τους-, αλλά με βάση το χρέος, το μνημόνιο- αν έπρεπε δηλαδή να διαγραφεί- το αν θα δανείζεται μια χώρα κι όχι το πώς και ποιοι χειρίστηκαν τα δάνεια. Αυτό δεν συνιστά αριστερή πολιτική.

Προφανώς οποιαδήποτε κυβέρνηση να βρισκόταν στην κυβέρνηση θα είχε να αντιμετωπίσει την ίδια οικονομική κατάσταση -με πολύ μικρές παραλλαγές. Οι πιο εθνικοανεξαρτησιακοί θα οδηγούσαν την χώρα στο επίπεδο της Αλβανίας του Εμβέρ Χότζα- η οποία όταν εκείνος πέθανε έκανε ένα άνοιγμα να ξεφύγει από τν «εθνική της ανεξαρτησία»: ο υπουργός Εξωτερικών επισκέφτηκε την Τουρκία!

Όλα αυτά τα φληναφήματα περί δραχμής, άξια για βασιλοχουντικό κόμμα, υιοθετήθηκαν από τον ταραγμένο πολιτικό κόσμο του Παναγιώτη Λαφαζάνη -τιμίου μεν, πλην φτωχού ιδεολογικά- που δεν έμαθε ποτέ πως πέθανε ο Στάλιν, πάει κ ο Χότζα κι ο Μπρέζνιεφ υπάρχουν πληροφορίες ότι αρρώστησε- στον αγώνα κατά του …καπιταλισμού. Αν συνέβη κάτι αυτά τα τρία χρόνια είναι η οριστική κατάρρευση της Αριστεράς- όπως την ξέραμε. Ήταν σε κρίση από το 68, την έζησε στη δεκαετία ΄80 και την αποτέλειωσε η δεκαετία ΄90 με τα κοσμοϊστορικά γεγονότα της, που δεν αφομοιώθηκαν από μια Ελλάδα που έβλεπε όπως πάντα το τρένο να περνά.

Τα κόμματα της Αριστεράς από την εποχή του ΄70 -ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-Πολυτεχνείο, έλεγε ένα σύνθημα- επιχειρούσαν λόγω χούντας να διορθώσουν το παρελθόν. Η ήττα στον Εμφύλιο, η Βάρκιζα, η Χούντα, ο κακός μας ο καιρός. Σήμερα όλα αυτά ακούγονται ως ιδεοληψίες και εμμονές, αλλά -φευ- από όσους έχουν τις δικές τους ιδεολογικές τους εμμονές. Η κυριότερη από αυτές είναι πώς ο Τσίπρας είναι …μπολσεβίκος, αλλά οι μπολσεβίκοι- οι καρικατούρες τους- τον θεωρούν οπορτουνιστή, αριβίστα, δεξιό ρεφορμιστή.

Αν δεν αποφασίσουν τι είναι δεν θα μπορέσουν να τον κατασπαράξουν και να σώσουν την αστική δημοκρατία, όπως λένε οι Αντώνης Σαμαράς και Ευ. Βενιζέλος -μετά την υπόθεση μάρτυρες- οι τελευταίοι ήρωες του αστικού καθεστώτος -που κινδυνεύει από τους κομμουνιστές, σε μια εποχή που δεν υπάρχουν πια- αυτό λέμε- κομμουνιστές.

Οι τελευταίες συζητήσεις στο χώρο της …αστικής δεξιάς -γιατί υπάρχει και αστική Αριστερά- είναι αν ο Τσίπρας το γύρισε σε σοσιαλδημοκράτης -λέξη της μόδας που αγαπάνε πολύ στο Κινάλ, το Ποτάμι και μας γυρίζει πολύ στο παρελθόν, τον Γιάγκο Πεσμαζόγλου και το ΚΟΔΗΣΟ- του «δημοκρατικού σοσιαλισμού», όταν ο τριτοκοσμικός Ανδρέας Παπανδρέου έλεγε «με την σοσιαλδημοκρατία, έχουμε κάτι κοινό: τα πρώτα πέντε γράμματα».

Η αλήθεια είναι ότι λέξη σοσιαλισμός δεν ακούγεται πολύ τελευταία, δεν υπάρχει στο ξεχασμένο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ- μπορεί να ηχεί και σαν βρισιά. Το Κινάλ πήρε ας πούμε το ΠΑΣΟΚ- το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κϊνημα- την Αλλαγή, πήρε τη λέξη κίνημα που παραμένει γοητευτική- έστω κι αν περιγράφει κάτι …α-κίνητο- και παρέλειψε την καταραμένη σοσιαλιστικό. Αλλάζοντας όνομα, ξεφεύγεις από το ένοχο παρελθόν, κρύβεις την καταγωγή και μπορείς να αποφύγεις την ερώτηση: «Εσύ δεν ήσουν υπουργός της κυβέρνησης Σαμαρά;»

Από πλευράς διαχειριστικής είναι αλήθεια αυτό που είπε πρόσφατα ο Αλέξης που γίνεται -όσο περνάει ο καιρός- όλο και πιο πολύ Τσίπρας: ‘τα καταφέραμε καλύτερα από τους άλλους». Ποιος θα περνούσε τέτοια μέτρα, χωρίς να ανοίξει ρουθούνι, άντε με μερικές κρητικές μαγγουριές. Ποιον επαινεί ο Μοσχοβισί, ο Λιουκ, όλος ο δυτικο-ευρωπαϊκός κόσμος και σε ποιον είπε ο Ομπάμα γυρίζοντας στη γυναίκα του: «Τον βλέπεις αυτόν; Έχει κερδίσει τρεις απανωτές εκλογές!».

Δεν κάνει καλά ο Κυριάκος να τον κατηγορεί ως καταληψία. Από τότε έχουν περάσει είκοσι και βάλε χρόνια. Να τον κατηγορούν μάλιστα για τέταρτο μνημόνιο, αυτοί που τα φέρανε, μόνο στην Ελλάδα μπορεί να συμβεί -όπως ισχύει αυτό που είπε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης- ο «Εφιάλτης»: «ποιος θα το θυμάται αυτό σε δέκα χρόνια;» Tώρα πια δεν θα το θυμάται ούτε σε τρία.

Το να βασίζουν την πολιτική τους τα κόμματα σε μια άλλη εποχή με διάθεση τιμωρίας, εκδίκησης ή έστω δικαίωσης -όπως θέλει Σημίτης- είναι αναχρονιστικό και τα θέτει εκτός τόπου και χρόνου -όπως κατηγορούν τον “παλιό” ΣΥΡΙΖΑ -που όπως ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας- δεν υπάρχει πλέον. Υπάρχει βέβαια ο Λαφαζάνης που πάει σαν πολιτικό κοράκι στους πλειστηριασμούς, να συγκρουστεί τα πραγματικά κοράκια, αλλά καμιά φορά υπερασπίζεται κατά λάθος σπίτια αστών και μπαταχτζήδων και όχι φουκαράδων.

Ζούμε ένα είδος ταξικού τουρισμού, όπου όλα τα κόμματα είναι μικροαστικά κι αυτό που υπόσχονται με όσα λένε είναι το τέλος της μεσοαστικής τάξης- που την υποστηρίζουν, λένε, και αυτή τα ψηφίζει. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει κόμμα αριστερό, αλλά ούτε αστικο-ριζοσπαστικό- που να μην παρεμβαίνει στην παραγωγική δομή, να κάνει τομές και να αλλάζει τα πράγματα -όχι σε επίπεδο επιδομάτων και φιλανθρωπίας. Ούτε ο Ζορό, ούτε ο Ρομπέν των Δασών ήταν αριστεροί. Μένει να αναλύσουμε αν υπάρχει σήμερα Αριστερά και τι σημαίνει να πηγαίνεις τα παιδιά σου σε ιδιωτικά σχολεία και να αγωνίζεσαι να υπάρχουν -για τους άλλους- δημόσια. Ή πόσο αριστερή πολιτική είναι οι ιδιωτικοποιήσεις.

Κατά βάθος η πολιτική της ομοιομορφοποίησης των κομμάτων τα οδηγεί στην ίδια πολιτική -την “εθνική” πολιτική της ανάπτυξης, αλλά ποιας ανάπτυξης; Tι θα πει «κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη»; Eίναι ένας μύθος που κατέρρευσε κι αυτός. Κανένα ή το σπίτι του φτωχού; Tελικά πρέπει νάχουμε τράπεζες ή όχι; Φαίνεται πως ο Λαφαζάνης δεν απάντησε ακόμα- εκτός αν η απάντηση ήταν να κρατικοποιήσουμε τις κρατικές τράπεζες. Το γενικό κίνημα φιλανθρωπίας πάντως δεν εξασφαλίζει σπίτια σε όσους δεν έχουν -κι είναι πολλοί-, αλλά σε κάποιους που θα εξασφαλίσουν σπίτι -αν και έχουν κι άλλα- χωρίς να πληρώσουν το δάνειο- που θα πληρώσουν έμμεσα άλλοι. Τι δεν καταλαβαίνεις, σύντροφε;

«Από εκεί και πέρα δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει να υπάρξει κίνημα για να προστατευτούν τα σπίτια των πολύ πλούσιων ανθρώπων. Αυτό δεν είναι ούτε προοδευτικό, ούτε κοινωνικά ευαίσθητο θα πει ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, αριστερός, φιλόπτωχος κι αυτός, αν και πάμπλουτος. Φαίνεται πως στην κυβέρνηση απαντάνε στο ερώτημα που είχε τεθεί το 2015. «Είχαμε ανεξαρτησία και τη χάσαμε ή δεν είχαμε οπότε δεν τη χάσαμε;’».

To νέο ερώτημα είναι αν η έξοδος από τα μνημόνια- με επιτήρηση, αλλά όχι απεχθή επιτροπεία- σημαίνει κι εθνική ανεξαρτησία, έστω αξιοπρέπεια όπως είπε ο πρωθυπουργός. Θα είναι μάλλον Ανεξαρτησία Με Μαξιλαράκι όπου δεν έχει σημασία η πολιτική, αλλά ποιος την εφαρμόζει. Ποιος είναι ο καλύτερος, ο πιο φιλάνθρωπος, ποιος θα αντιμετωπίσει τους συνταξιούχους ως πελάτες καλύτερα -και τελικά, ελλείψει ιδεών, ποιος έχει το “ηθικό” πλεονέκτημα”.

Προφανώς βγαίνουμε στις αγορές, η Ελλάδα γυρίζει σελίδα, μέσα σε λίγα χρόνια κατέρρευσαν μύθοι δεκαετιών. Ξεφύγαμε από την οικονομική χρεοκοπία, θα χρειαστούν πολλά χρόνια για την “ανάπτυξη”. Από την εποχή των Αγανακτισμένων -που δεν ήταν κομμουνιστές, αλλά δανειολήπτες κι αδιόριστοι- μεσολαβεί η εποχή της κρίσης της ιδεολογίας η πολιτική χρεοκοπία. Θα χρειαστούν πολλά χρόνια για την “ανάκαμψη”, αλλά η πολιτική ανάκαμψη δεν θάρθει ποτέ, όπως και μια Ελλάδα που φεύγει καθώς το παλιό ήταν κακό, αλλά το “νέο” χειρότερο.