Του Νίκου Λακόπουλου
Στις 8 Σεπτεμβρίου στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης ο Αλέξης Τσίπρας θα ανακοινώσει ουσιαστικά το τέλος της λιτότητας με την έξοδο από το μνημόνιο στην πράξη κι ένα σχέδιο εθνικής ανασυγκρότησης Είναι σαφές πως ο πρωθυπουργός οργανώνει την δεύτερη τετραετία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και άλλων δυνάμεων που προέρχονται όχι μόνο από τη λεγόμενη Κεντροαριστερά, αλλά και την Κεντροδεξιά.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης βρέθηκε πάνω στα βουνά να συναντήσει -τυχαία- δυο βοσκούς που του είπαν πως δεν θέλουν διορισμούς, η επιδοτήσεις και φορολογικές απαλλαγές, αλλά να ελέγξει τις παράνομες εισαγωγές γάλακτος. “Το θέμα αυτό θα το λύσω” έγραψε στο Facebook ο πρόεδρος της ΝΔ και συνέχισε την περιοδεία του, όπου κατά πάσα πιθανότητα θα συναντήσει τυχαία ψαράδες.
Την ίδια ώρα ο Αλέξης Τσίπρας συνάντησε την Θεσσαλονίκη πριν την Έκθεση, εκπροσώπους των παραγωγικών φορέων και μεταξύ των άλλων είπε πως η Θεσσαλονίκη τα επόμενα χρόνια θα “γνωρίσει μια ραγδαία ανάπτυξη τα επόμενα τέσσερα χρόνια και θα γίνει πραγματικά η πρωτεύουσα των Βαλκανίων και όχι μια πόλη που θα παρακαλάει φέρνοντας τον τίτλο της συμπρωτεύουσας”.
Προφανώς ο στόχος του Αλέξη Τσίπρα -με μια κυβέρνηση που έχει στόχο μια ακόμα τετραετία- δεν είναι οι εκλογές τον Μάιο, όπου θα κριθεί στις εκλογές για την αυτοδιοίκηση, αλλά και τις ευρωεκλογές, αλλά το τέλος της τετραετίας. Στις εκλογές αυτές θα κριθεί και η αντιπολίτευση. Αν δεν πάνε καλά στις παράλληλες εκλογές τα πράγματα, μια καλή εποχή για εκλογές είναι ο Ιούνιος.
Η επαναβεβαίωση της συνεργασίας με τον Καμμένο που όχι μόνο δεν έλαβε τέλος, όπως πολλοί θα ήθελαν, αλλά ενισχύθηκε με την υπουργοποίηση ενός ακόμα συνεταίρου από την Κεντροδεξιά, αποκάλυψε πως οι ΑΝΕΛ δεν θα ρίξουν την κυβέρνηση, αλλά απλώς θα καταψηφίσουν την Συμφωνία, αν δεν επιλεγεί η λύση του δημοψηφίσματος.
Η Κατερίνα Παπακώστα με την υπουργοποίησή της ενισχύει μια συμμαχία που περιλαμβάνει και την δημοκρατική, φιλελεύθερη δεξιά- και πάει πέρα από τις εκλογές. Είναι μια στρατηγική συμμαχία που επιχειρεί να περικυκλώσει τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον οδηγεί πιο δεξιά προκειμένου να αποδείξει στους Σαμαρά- Βορίδη και Γεωργιάδη πως είναι αρκούντως δεξιός και όχι ξένο σώμα.
Ο Πρόεδρος της ΝΔ έχει υπόψη του πως όταν η αδελφή του Ντόρα Μπακογιάννη ήταν βέβαιη πρωθυπουργός ως εκπρόσωπος της “ανοιχτής” κεντροδεξιάς, έχασε το κόμμα μέσα από τα χέρια της από έναν εκπρόσωπο της “καθαρής δεξιάς”. Η μετατόπιση του Κυριάκου Μητσοτάκη προς το κέντρο, όπου τον περιμένει το Κινάλ για να συγκυβερνήσουν, θα του κοστίσει με διαρροές από τα δεξιά κι αυτό εξηγεί τις θέσεις που παίρνει καθώς το φάντασμα της Ακροδεξιάς απλώνεται στην Ευρώπη.
Ιστορικά πάντως αυτή η παράταξη μπορούσε να διεκδικήσει την κυβέρνηση μόνο όταν εμφάνιζε ένα κεντροδεξιό πρόσωπο μιας ευρύτερης δημοκρατικής συμμαχίας. Το ίδιο ισχύει φυσικά και για τον ΣΥΡΙΖΑ που παρόλο που πήρε 36% στις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015 η πραγματική του δύναμη δεν ήταν ποτέ μεγαλύτερη από το όριο του 17%- όπως δείχνουν και οι τελευταίες δημοσκοπήσεις.
Ο Αλέξης Τσίπρας έχει αντιληφθεί πως δεν κυβερνάς αν δεν ενώσεις ένα, δυο τρία, πολιτικά ρεύματα- πράγμα που έκαναν ο Καραμανλής ή ο Ανδρέας Παπανδρέου. Ο τελευταίος από 13% έφτασε στο 48% με ψήφους όμως που κατά 15% προέρχονταν από την Δεξιά -και το 7% κατευθείαν από την ακροδεξιά Εθνική Παράταξη- που το 1981 προτίμησε το ΠΑΣΟΚ από τη Νέα Δημοκρατία.
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ δεν βλέπει μόνο τις επόμενες εκλογές, αλλά πέρα από αυτές. Δεν αρκείται στο ρόλο του ηγέτη της Αριστεράς ή της δημοκρατικής παράταξης, αλλά διεκδικεί ένα ρόλο εθνικού ηγέτη μαζί με μια -τουλάχιστο- ακόμα τετραετία. Αυτή η νέα τετραετία αν δεν είναι συνέχεια της πρώτης θα προκύψει -αν χάσει τις εκλογές- σε μια εποχή που μπορεί να μην είναι πολύ μακρινή.
Βέβαια όσοι μιλάνε για το “τέλος του Τσίπρα” -που …έφερε το μνημόνια και φτωχοποίησε τη χώρα- ονειρεύονται μια επιστροφή, την παλινόρθωση ως δικαίωση των Σαμαρο-Βενιζέλων, αλλά η ιστορία δεν κινείται προς τα πίσω. Είναι πιο πιθανό σύντομα να είναι πάντα εδώ ο Αλέξης Τσίπρας και να μην υπάρχουν οι οπαδοί της παλινόρθωσης -με τη Νέα Δημοκρατία να αναζητά νέο ηγέτη που θα επανορθώσει και θα επαναπροσανατολίσει το κόμμα.
Το ερώτημα είναι αν ο Αλέξης Τσίπρας μπορεί να κερδίσει κι αυτές τις εκλογές με δεδομένο το ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης που εμφανίζεται να προηγείται όχι μόνο δεν επαναφέρει το κόμμα του στα όρια της μεγάλης “δεξιάς” πολυκατοικίας, αλλά την οδηγεί σε ρήξη με συντηρητικά, φιλελεύθερα στρώματα. Στα στρώματα αυτά απευθύνεται πιο πειστικά ο νέος -και ρεαλιστής- Αλέξης Τσίπρας -της ανάπτυξης και της εθνικής ανασυγκρότησης- που τονίζει σε κάθε ευκαιρία πως η συμμαχία του περιλαμβάνει και κεντροδεξιές δυνάμεις.
Προφανώς όταν ο ΣΥΡΙΖΑ έφερνε την απλή αναλογική που θα ισχύσει στις επόμενες εκλογές- αν δεν ανατραπεί από μια μεγάλη πλειοψηφία- είχε ήδη αποφασίσει ότι οι επόμενες κυβερνήσεις θα είναι συμμαχικές. Με δεδομένη την τάση αναβίωσης του δικομματισμού το μόνο ερώτημα που μένει -κυρίως για το Κινάλ ή όποιο κόμμα το διαδεχθεί- είναι αν αυτή η συμμαχία γίνει μεταξύ ανεξάρτητων κομμάτων ή μέσα σε ένα πολιτικό σχηματισμό.
Ο σχηματισμός αυτός θα έχει ηγέτη τον Αλέξη Τσίπρα και θα περιλαμβάνει και ευρύτερες δυνάμεις της “δημοκρατικής δεξιάς” απέναντι στο “μαύρο μέτωπο” Νέας Δημοκρατίας- Κινάλ, καναλαρχών και άλλων διαπλεκομένων, απέναντι στον “νεοφιλελευθερισμό”.
Εκείνοι που βλέπουν το τέλος του Τσίπρα παραβλέπουν ότι το δικό του μνημόνιο προκάλεσε φθορές, αλλά δεν διέλυσε το κόμμα του, όπως συνέβη με το ΠΑΣΟΚ. Ο Αλέξης Τσίπρας επιβεβαίωσε με τον ανασχηματισμό πως είναι αναμφισβήτητος ηγέτης σε ένα ενωμένο κόμμα -που αποχτά στοιχεία προσωποπαγούς σχηματισμού με αρχηγοκεντρικά χαρακτηριστικά, όπως θα παρατηρήσει ο Νίκος Φίλης.
Οι εκλογές θα κριθούν από το πόσο μεγάλη θα είναι η αποχή και από το πού θα πάνε οι αναποφάσιστοι. Από αυτούς το 33% προέρχεται από το ΣΥΡΙΖΑ και το 7% από τη ΝΔ. Αν τα δυο μεγαλύτερα κόμματα μοιραστούν -όπως φαίνεται- ένα ποσοστό της τάξης του 60%, πράγματι προηγείται η Νέα Δημοκρατία, αλλά η αυτοδυναμία της ΝΔ δεν μπορεί να επιτευχθεί αν ο ΣΥΡΙΖΑ ξεπεράσει το 25% -ανάλογα και με πόσα κόμματα θα μπουν ή δεν θα μπουν στην Βουλή.
Στην πραγματικότητα οι εκλογές θα κριθούν από το πόσες δυνάμεις θα αποσπάσει ο κάθε ένας διεκδικητής της κυβέρνησης από τον αντίπαλό του κι από αυτή την πλευρά ο Αλέξης Τσίπρας με τον ανασχηματισμό φέρνει σε δύσκολη θέση τον Μητσοτάκη που υστερεί ως παρουσία απέναντι στον σημερινό πρωθυπουργό. Ο Τσίπρας απογοήτευσε κυρίως αριστερούς ψηφοφόρους, αλλά στις επόμενες εκλογές θα πολλοί θα ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ -κι όχι Τσίπρα- για να μη βγει ο Μητσοτάκης.
Οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις που διαρρέουν δείχνουν με μια μικρή φθορά του ΣΥΡΙΖΑ -από το Μακεδονικό και τις πυρκαγιές στο Μάτι- αλλά τα διλήμματα των εκλογών θα αφορούν την οικονομία και την καθημερινότητα και η κυβέρνηση μπορεί να ανατρέψει το κλίμα αν καταφέρει να επανεκκινήσει την αγορά και αποδείξει πως όντως η έξοδος από το μνημόνιο σημαίνει το τέλος της λιτότητας.
Αν κρίνουμε από την φανερή η λανθάνουσα …αντιμνημονιακή ρητορική της ΝΔ και του σε κατάσταση αμνησίας Κινάλ- ή όπως αλλιώς θα λέγεται σύντομα- δεν έχουν αντιληφθεί ούτε τι συνέβη, ούτε τι συμβαίνει, ούτε τι θα συμβεί. Τα κόμματα της “επιστροφής” αντιπολιτεύονται λάθος αντίπαλο, σε λάθος χρόνο και βλέπουν μια τετραετία πίσω, όσο ο Αλέξης Τσίπρας κοιτάζει μια τετραετία- τουλάχιστο- μπροστά.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ο Αλέξης Τσίπρας μετατοπίζοντας την ρητορική του από το “αριστερό” στο “εθνικό” – την οικονομία και την ανάπτυξη- με μια κυβέρνηση “εθνικής- λαϊκής συμμαχίας” με πολλά νέα πρόσωπα ετοιμάζει την επόμενη τετραετία – ακόμα κι αν μεσολαβήσει μια περίοδος που θα αποδειχθεί ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν έγινε ποτέ ηγέτης, ούτε ανανέωσε, όπως υποσχέθηκε το κόμμα του.
Οι δημοσκοπήσεις πάντως δεν δείχνουν απογοήτευση μόνο από την κυβέρνηση, αλλά και από την αντιπολίτευση. Τα «αντιμνημονιακά» κόμματα ηττήθηκαν, αλλά δεν τόχουν καταλάβει. Οι επόμενες εκλογές θα είναι η κηδεία τους. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα στην ελληνική ιστορία για κόμματα -πανίσχυρα κάποτε- που εξαφανίστηκαν σε μια μέρα ή νύχτα.
