ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΑΗ ΤΟΥ ‘68 ΣΤΟ 2018 – Οι νέοι τότε αμφισβήτησαν την κοινωνία της κατανάλωσης και του θεάματος, την κοινωνία που οικοδομήθηκε μετά τον πόλεμο, στα ερείπια που άφησε ο πόλεμος, στις νέες πηγές κερδοφορίας του κεφαλαίου, στις σχέσεις ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις, τις γενιές, τα φύλα, τους λαούς.
Πέρα όμως από τις διαφορετικές καταστάσεις και συνθήκες, ανάμεσα στο τότε και το τώρα, υπάρχει μια ουσιώδης διαφορά που έχει σχέση με τη σχέση ανάμεσα στη θεωρία και την πράξη. Η δεκαετία του ’60, εκτός από τα μεγάλα γεγονότα της περιόδου και τα κοινωνικά κινήματα που αναπτύχθηκαν σ’ Ανατολή και Δύση, ήταν γόνιμη στον χώρο των ιδεών. Ο μαρξισμός ήταν, όπως γράφει ο Σαρτρ, «ο αξεπέραστος ορίζοντας της εποχής» και για τον Φουκώ «ήταν δύσκολο την περίοδο εκείνη να μην είσαι μαρξιστής και να μην αναφέρεσαι στον Μαρξ».
Δεν λείπει μόνο ο λογισμός, λείπει και το όνειρο. Η ιδέα της αλλαγής. Η σκιαγράφηση της κοινωνίας που θέλουμε να οικοδομήσουμε στη θέση της κοινωνίας που ζούμε. Στο παλιό που καταρρέει και δεν πάει άλλο δεν προτείνουμε το καινούργιο, τις νέες σχέσεις που θα οδηγήσουν σε μια καλύτερη κοινωνία. Στο τι να κάνουμε, που συνεχώς επικαλούνται οι δυνάμεις της συντήρησης του παλιού, στη λογική του μονόδρομου, δεν απαντούμε με το τι θα κάνουμε σε σχέση με το καινούργιο που θέλουμε να οικοδομήσουμε. Δεν προχωράμε «με λογισμό και μ’ όνειρο». Χανόμαστε και εμείς μέσα στις στατιστικές και τις δημοσκοπήσεις. Στις διαπιστώσεις και την περιγραφή.
Όμως, εάν το 1968 η υπερβολική ενσωμάτωση απέβη αιτία καταγγελίας του συστήματος, το σημερινό σύστημα παραμένει περισσότερο ευάλωτο, κινδυνεύει πάντα και μάλιστα πολύ περισσότερο από άλλοτε, λόγω της μαζικής παραγωγής των νέων απόκληρων. Μπορεί σήμερα η Ευρώπη να επιλέγει την ύφεση και την κάμψη παραγωγής σε όλους τους κλάδους, όμως ηγείται όλων των περιοχών του κόσμου στον τομέα της παραγωγής ανέργων. Η Ευρώπη δεν χάνει τη θέση της στη δημιουργία κοινωνικών γεγονότων με ιστορική και παγκόσμια εμβέλεια». Και καταλήγει: «Ο Μάης του ’68, δίδαξε ότι τα κοινωνικά γεγονότα επέρχονται όταν εδραιώνεται η πεποίθηση ότι κάθε πιθανότητα επανεμφάνισής τους έχει πλέον οριστικά εκλείψει. Η Ευρώπη, με τις σημερινές επιλογές της, εξελίσσεται έτσι ταχύτατα σε πρώτη παγκόσμια εστία κοινωνικών αναταραχών και νεανικών εξεγέρσεων για τα αμέσως επόμενα χρόνια».
Στην ελληνική περίπτωση νομίζω ότι δεν είναι τυχαίο το γεγονός της ταυτόχρονης αναφοράς από πολλούς αναλυτές των εξελίξεων στην οικονομία και της στροφής του εκλογικού σώματος προς τον Σύριζα. Και την νίκη του Σύριζα στις εκλογές του 2015.
Όμως η πρώτη φορά αριστερά βρήκε τον Σύριζα απροετοίμαστο για τις αλλαγές που έπρεπε να δρομολογηθούν για μια πραγματικά αριστερή διακυβέρνηση. Έχω την εντύπωση ότι ούτε μία κλαδική μελέτη δεν έγινε από τον Σύριζα την περίοδο που αυξανόταν η δύναμή του στο εκλογικό σώμα. Μοιραία λοιπόν αντί για διακυβέρνηση της αριστεράς γνωρίσαμε την διαχείριση της κρίσης από την αριστερά και την μέγγενη των μνημονίων με όλα όσα ακολούθησαν.
Η ώρα της ανάπτυξης για το Περιφερειακό Συνέδριο του Βορείου Αιγαίου είναι ενδεικτική . «Σε δύο μέρες θα διερευνηθούν σε βάθος οι παραγωγικές δυνατότητες ώστε να τεθούν ποιοτικοί και ποσοτικοί στόχοι για την αναπτυξιακή προοπτική του Βορείου Αιγαίου στο πλαίσιο ενός συνεκτικού σχεδίου περιφερειακής παραγωγικής ανασυγκρότησης».
Μέσα σε όλα αυτά τα υπερβολικά φιλόδοξα θα μπορέσουν άραγε να λύσουν το πρόβλημα της σωτηρίας, ίσως του μοναδικού αρχιπελάγους στον κόσμο, που πέρα από τον ήλιο, την θάλασσα, τον ουρανό και όλα τα σπουδαία της φύσης και των ανθρώπων που το κατοικούν, έχει την ιστορία του και τον πολιτισμό του, που το κάνουν μοναδικό.
Αλήθεια το συγκριτικό αυτό πλεονέκτημα πόσο θα αντέξει στα πλωτά φέρετρα, που θυμίζουν τα κοντέινερ της COSCO ή στην εξόρυξη του πετρελαίου και στα γκαζάδικα που θα το ταξιδεύουν. Και για πόσα χρόνια 5, 10, 30 μάλλον είμαι υπερβολικός. Έχω την εντύπωση πως ο ήλιος, η θάλασσα και ο ουρανός, έχουν έχουν μεγαλύτερο προσδόκιμο από τα ψάρια…
Έχω την εντύπωση πως τελικά μπήκα στο πνεύμα του Μάη.
* Ο Μ.Κ δίδαξε Οικονομικά και Πολιτικές Επιστήμες στο 8ο Πανεπιστήμιο του Παρισιού, το οποίο είναι δημιούργημα του Μάη του ’68, από το 1969 έως το 2003. Διετέλεσε μέλος της Κ.Ε. του ΚΚΕ Εσωτερικού.
ΖOURNALISTAS.GR