Brexit: το κράτος- έθνος δηλώνει παρόν

Του Σωκράτη Αργύρη

Την Ιστορία πρέπει να την διαβάζουμε μέσα στο ιστορικό πλαίσιο που γράφεται, αφού πρώτα έχουμε αναλύσει όλα τα δεδομένα προσεκτικά και έτσι αυτόματα ερμηνεύονται οι λόγοι που έφεραν τα πράγματα στην κατάσταση που βρίσκονται.

Πάνω σ’ αυτό εξ άλλου έχουν στηριχθεί όλοι οι μεγάλοι φιλόσοφοι από τον μεσαίωνα και μετά, που έγραψαν όλα αυτά τα αριστουργήματα που όχι μόνο διαφώτισαν τον κόσμο, αλλά δημιούργησαν μια νέα κοινωνία πέρα από κάθε μορφής απολυταρχίας.

Μπορεί ο μαρξισμός να έβαλε ως προϋπόθεση δημιουργίας αυτής της μοντέρνας κοινωνίας το ταξικό στοιχείο ενώ άλλοι διανοούμενοι, έβαλαν το θρησκευτικό ως το κίνητρο των κοινωνικών αλλαγών. Άλλοι πάλι έβαλαν το θέμα αντίθεσης μητρόπολης- περιφέρειας, αγνοώντας όμως την ανθρωπολογική και πολιτισμική ετερότητα.

Και άλλοι πάλι μεγάλοι πολιτικοί, όπως ο Λένιν ίσως λίγο καθυστερημένα, το 1916 δηλαδή, όταν έχει ξεσπάσει πια ο φονικός Α’ παγκόσμιος πόλεμος, ότι ο ιμπεριαλισμός οδήγησε την καπιταλιστική κοινωνία στο τελευταίο στάδιο της.

Όταν πλέον κατέρρεε αυτό το μοντέλο της αποικιοκρατίας, που φαίνεται ότι δεν είχε αντιληφθεί το τι θα επακολουθούσε μετά, δηλαδή ο καπιταλισμός θα έπαιρνε μια άλλη μορφή δηλαδή του φασισμού.

Όταν ήδη από το 1902 ένας Άγγλος οικονομολόγος ο J. A. Hobson είχε γράψει το έργο «Ιμπεριαλισμός: Μια μελέτη», που αυτό διακρίνεται από το σύνολο του πολυδιάστατου έργου του, τόσο λόγω του ότι αποτέλεσε την ιστορικά πρώτη συστηματική έρευνα του εν λόγω φαινομένου, όσο και εξαιτίας της επίδρασης που άσκησε, καθώς ο ίδιος υπήρξε μια επιστημονικά ετερόδοξη μορφή επειδή αντιπαρατέθηκε στην κυρίαρχη αντίληψη της εποχής του περί της αυτονομίας της οικονομικής επιστήμης.

Βέβαια  ο ίδιος ο Καρλ Μαρξ  έδωσε την απάντηση στον Λένιν ως προς την ετεροχρονισμένη ανακάλυψη του ιμπεριαλισμού: 

Η Λογική υπήρχε πάντα, αλλά όχι πάντα σε λογική μορφή.

Στις επερχόμενες λοιπόν εκλογές της 12η Δεκέμβρη 2019 (στο Ηνωμένο Βασίλειο παραδοσιακά ψηφίζουν μόνο Πέμπτη) σηματοδοτείται μία καινούργια εποχή από αυτές που γνώρισαν οι διαφορετικές γενιές που ζουν σ’ αυτή την χώρα.

Μπορεί εδώ στην Ελλάδα να γίνονται ατελείωτες συζητήσεις ως προς την ενοποίηση της μετά την επανάσταση του ’21, αλλά και άλλες χώρες όπως στην περίπτωσή μας του Ηνωμένου Βασιλείου. Στην ιστορική του διαδρομή βίωσε άλλοτε τις έντονες ταξικές διαφορές, όπως τις έζησε ο Καρλ Μαρξ, τις θρησκευτικές συγκρούσεις που την οδήγησαν να φτιάξει ακόμα και δική της Εκκλησία. Κι άλλοτε να είναι η μητρόπολη που ζούσε εις βάρος της περιφέρειας, αφού άσκησε μια ιμπεριαλιστική πολιτική που ουσιαστικά απλά κατέστρεψε πολιτισμούς.

Αντί να βοηθήσει αυτούς τους λαούς να χρησιμοποιήσουν τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα βάσει της κλασσικής πολιτικής οικονομίας τους εξανδραπόδισε και κατάκλεψε τους πολιτιστικούς τους θησαυρούς για να στολίσει Μουσεία και  ιδιωτικές συλλογές ως αποδεικτικά στοιχεία της ισχύος της.

Γιατί θα μπορούσε να αναδείξει τα στοιχεία του πολιτισμού τους και έτσι να βοηθήσει ώστε οι άνθρωποι αυτοί να μένουν στις εστίες τους, ώστε κανείς να μη μπορεί να μιλά τώρα για μεταναστευτικές ροές. Αλλά μέσα στα πλαίσια των ανθρωπολογικών τους προσεγγίσεων τους έβαλε στα πρότυπα της απλής καταναλωτικής λογικής και βλέπουμε  μια νέα πολυπολιτισμική κοινωνία να αναδεικνύεται ειδικά μετά το τέλος του Β’ παγκοσμίου πολέμου που είχε ως αποτέλεσμα την κατάρρευση της Αυτοκρατορίας της.

Έτσι ουσιαστικά με την εκλογική αυτή αναμέτρηση η χώρα προχωρά με μέτρο αυτό που δήλωσε η τότε γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, σε ομιλία της στο Sylvia Ostry Lecture, τον Σεπτέμβρη του 2016, με θέμα «Κάνοντας την παγκοσμιοποίηση να λειτουργεί για όλα» ότι «το Brexit είναι η απόρριψη της παγκοσμιοποίησης».