Του Νίκου Λακόπουλου
Oι πιο πολλοί ασχολήθηκαν με τον τρόπο που καθόταν ο Ερντογάν στον καναπέ και το αν “τάπωσε” ο Αλέξης Τσίπρας τον φιλοξενούμενο ή αν έπρεπε να τον δεχθεί και να του επιτρέψει να επισκεφθεί την Θράκη. Άλλοι στάθηκαν στο τι ήθελε ο Ερντογάν και τι κέρδισε ή έχασε η ελληνική κυβέρνηση. Προφανώς η εξωτερική πολιτική δεν ασκείται μπροστά στις κάμερες και μάλλον δεν ξέρουμε τι συνέβη πίσω από αυτές.
Το μόνο βέβαιο είναι πως η εξωτερική πολιτική στην πατρίδα μας χρησιμεύει για …εσωτερική μικροπολιτική. Πίσω από τις λέξεις του Ερντογάν που μπορεί να λέει ότι θέλει για τη Συνθήκη της Λωζάνης η κυβέρνηση διάβασε πως ούτε απειλεί τα σύνορά μας, ούτε πρόκειται να …εισβάλλει στη Θράκη ή τα νησιά. Όσοι υπηρέτησαν στον Έβρο άλλωστε για δεκαετίες περιμέναν έναν εχθρό που δεν ήρθε ποτέ. Το ίδιο συνέβη άλλωστε και με τα βόρεια σύνορά μας.
Το μόνο που θέλει ο Ερντογάν όπως είπε είναι να εκλέγεται ο μουφτής, να φροντίσει την μουσουλμανική μειονότητα- που την λέει τουρκική- και να του δώσουν να δικάσει τους πραξικοπηματίες- αν και φαίνεται να κατανόησε πως η ελληνική δικαιοσύνη είναι ανεξάρτητη από την κυβέρνηση ή πώς είναι δημοκρατικά εκλεγμένη η κυβέρνησή του- όπως είπε ο πρωθυπουργός- που μπορεί και να σημαίνει όχι και δημοκρατική.
Τελικά ο “σουλτάνος που έγινε αρνάκι” όπως γράφει μια εφημερίδα -και “αναχαιτίστηκε” από την ελληνική ηγεσία και πήρε …”παντελονάτες” (!) απαντήσεις παρακάλεσε την κυβέρνηση να φροντίσει για τους “συμπατριώτες” και “ομοεθνείς του”, ζήτησε να εκλέγονται οι μουφτήδες και ευχαρίστησε την ελληνική κυβέρνηση για την υποστήριξή της στην Ευρωπαϊκή ‘Ενωση. Θα άλλαζε κάτι αν καθόταν στον καναπέ του Προεδρικού Μεγάρου αλλιώς ή θάπρεπε να μην εκφράσει τις δικές του απόψεις;
Τελικά η “επικαιροποίηση” της Συνθήκης της Λωζάνης -όπως λέει- δεν αφορά τα σύνορα, αλλά τη μειονότητα και πρακτικά μπορεί να την αμφισβητεί όσο θέλει- αν αυτό δεν δημιουργεί κανένα πρόβλημα στην Ελλάδα. Το να μην επιτρέψει η κυβέρνηση την επίσκεψη στη Θράκη θα ήταν ένα πολύ σοβαρότερο πρόβλημα, όσο και το να μη δεχθεί μια τέτοια επίσκεψη που πέρα από όσα λέγονται για τις κάμερες μάλλον είχε άλλα θέματα στο τραπέζι.
Η συμφωνία για επιστροφές προσφύγων και μεταναστών κι η διαχείριση των ροών φαίνεται πως είναι πιο πρακτική από τις κορώνες για τα νησιά της “καρδιάς” μας και η ελληνική κυβέρνηση ενδιαφέρεται για καλύτερες σχέσεις από το να κάνει καθημερινές αναχαιτίσεις- πράγμα που δέχτηκε ο “άκαμπτος” Ερντογάν αποδίδοντας το κλίμα στους πιλότους του. Στο βάθος της συζήτησης αναδύονται πολύ πιο πρακτικά θέματα που αφορούν την εκμετάλλευση του Αιγαίου, την ενέργεια και μια “συμμαχία”, μια συνεργασία ανάμεσα σε δύο χώρες που συνηθίζουν να παίζουν με τα αεροπλάνα τους στο Αιγαίο.
Όλοι πρόσεξαν την εξαφάνιση του νταή της κυβέρνησης με τα “Μολών Λαβέ” του από το τραπέζι του Προεδρικού Μεγάρου και μερικοί την ….μηχανική τέχνη του Αλέξη Τσίπρα- την πολιτική να χτίζει γέφυρες- που από τις ΗΠΑ ως τις Βρυξέλλες, από την Ρωσία ως την Κίνα ή το Ισραήλ μάλλον κινείται πέρα από τον πατριωτικό απομονωτισμό και τις εθνικές φανφάρες.
Είναι αμοραλιστής και “προδότης” ή ένας ρεαλιστής που μπορεί να έχει αποτέλεσμα; Aν τα προβλήματα στο Αιγαίο μειωθούν τις επόμενες βδομάδες κι αν οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών βελτιωθούν σε πρακτικό επίπεδο ο Αλέξης Τσίπρας με μια πολιτική μακρυά από τα “Βυθίσατε το Χόρα” μπορεί να αποδειχθεί πιο παραγωγικός πρωθυπουργός από τον υπουργό Άμυνας που έχει.
Έτσι κι αλλιώς η πολιτική της εθνικοφροσύνης ανήκει στο παρελθόν και μια αριστερή πολιτική περνάει μέσα από την προστασία των δικαιωμάτων της μειονότητας- όπως κι αν λέγεται- κι όχι από τον αποκλεισμό της. Οι ανήσυχοι για το αν έχουμε χριστιανό ή μουσουλμάνο βουλευτή στην Ροδόπη πρέπει κάποτε να βγουν από την οπτική των περασμένων αιώνων που μπορεί να έχει πιθανόν ο “Σουλτάνος”.
Η απόλυτη ενσωμάτωση- όπως είπε ο ίδιος ο Ερντογάν- της μειονότητας- ακόμα κι αν αυτό σημαίνει να εκλέγονται οι μουφτήδες- είναι ο μόνος τρόπος όχι να θεωρούνται Έλληνες πολίτες, αλλά να αισθάνονται έτσι- πέρα από το θρήσκευμα που μπορούν να έχουν. Όταν ρώτησαν ένα μουσουλμάνο βουλευτή τι θα έκανε σε περίπτωση εισβολής της Τουρκίας στη Θράκη απάντησε πως αυτή εδώ είναι η πατρίδα του, το σπίτι του, η οικογένειά του και θα πολεμούσε τον εισβολέα.
Πιθανόν να είναι ο Αλέξης Τσίπρας που αλλάζοντας την πολιτική της φανφάρας και του ψευτοπατριωτισμού μπορεί να σπάσει ταμπού αιώνων και να οδηγήσει σε νέες ελληνοτουρκικές σχέσεις αγνοώντας τις αγκυλώσεις στα εθνικά θέματα. Το θέμα δεν είναι γιατί επέτρεψε την επίσκεψη Ερντογάν στην Θράκη, αλλά πότε θα γίνει η επόμενη δική του.
Αυτή είναι αριστερή πολιτική κι ίσως είναι ο μόνος τομέας που μπορεί να την εφαρμόσει πέρα από δεξιά φοβικά σύνδρομα και πασιφιστικές -από την άλλη πλευρά- κορώνες μιας χαζοχαρούμενης αριστεράς -του τύπου “τι τα θέλουμε τα όπλα, τα κανόνια, τα σπαθιά”-που ούτε εννοεί το πραγματικό πρόβλημα, ούτε μπορεί να το επιλύσει. Άλλωστε δεν υπάρχει άλλος δρόμος.
