1 δις € ετησίως χάνουν οι μισθωτοί από τη στέρηση τριετιών-επιδομάτων! 10 δις € οι απώλειες από τη μείωση-«πάγωμα» του κατώτατου μισθού την περίοδο 2012-2021! 2 δις € οι απώλειες για τα Ταμεία!
Ι. Η αύξηση τού κατώτατου μισθού χωρίς τριετίες από 1-1-2022 και 1-5-2022. Απώλεια 1 έως 4,5 μισθών ετησίως!
Με την υπ’ αριθ. 107675/27-12-2021 απόφαση του υπουργού Εργασίας κ. Κ.Χατζηδάκη (ΦΕΚ Β’ 6263) καθορίστηκε ο νόμιμος κατώτατος μισθός στο ποσό των 663 € (μεικτά) και το νόμιμο κατώτατο ημερομίσθιο στο ποσό των 29,62 € (μεικτά), για πλήρη απασχόληση, για τους υπαλλήλους και τους εργατοτεχνίτες όλης της χώρας, χωρίς ηλικιακή διάκριση, από 1ηΙανουαρίου 2022.
Εξάλλου, με την υπ’αριθ. 38866/21-4-2022 απόφαση του υπουργού Εργασίας κ. Κ.Χατζηδάκη (ΦΕΚ Β 2030) καθορίστηκε ο νόμιμος κατώτατος μισθός στο ποσό των 713 € (μεικτά) και το νόμιμο κατώτατο ημερομίσθιο στο ποσό των 31,85 € (μεικτά), για πλήρη απασχόληση, για τους υπαλλήλους και τους εργατοτεχνίτες όλης της χώρας, χωρίς ηλικιακή διάκριση, από 1ηΜαΐου 2022.
Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τα επίσημα κείμενα των δύο ανωτέρω υπουργικών αποφάσεων, εργαζόμενος από 14-2-2012 μέχρι και 30-4-2022 θα λάβει αύξηση 50 € μεικτά τον μήνα (31 € καθαρά), ενώ θα χάσει:
- 71€ (μεικτά) μηνιαίως, αν έχει μία τριετία (2012-2013-2014),
- 142€ (μεικτά) μηνιαίως, αν έχει δύο τριετίες (2012-2014 και 2015-2017),
- 213€ (μεικτά) μηνιαίως, αν έχει τρεις τριετίες (2012-2014, 2015-2017 και 2018-2020),
- 284€ (μεικτά) μηνιαίως, αν έχει τέσσερις τριετίες (2012-2014, 2015-2017, 2018-2020 και 2021-2023).
Οι απώλειες από το «πάγωμα» των τριετιών κατά μήνα και κατ’έτος (λαμβανομένων υπόψη και των Δώρων Πάσχα, Χριστουγέννων και Επιδόματος Αδείας, ήτοι 14 μισθοί) καταγράφονται στον παρακάτω πίνακα:
Έτσι, το συμπέρασμα που προκύπτει αβίαστα είναι ότι νέοι και παλαιοί εργαζόμενοι για την προϋπηρεσία από 14-2-2012 και μέχρι η ανεργία να πέσει κάτω του 10%, θα χάνουν από έναν μέχρι και τεσσερισήμισι μισθούς κατ’έτος, ανάλογα με τα χρόνια και τις τριετίες που θα έχουν δουλέψει από το 2012 κι εφεξής.
ΙΙ. Κατώτατος-«υποκατώτατος» μισθός: Μηχανισμοί εσωτερικής υποτίμησης!
Με την υπ’ αριθ. 6/28-2-2012 Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου (ΠΥΣ, ΦΕΚ Α’ 38), κατ’ εφαρμογή του β’ Μνημονίου (ν. 4046/2012, άρθρο 1 παρ. 6 και υποπαρ. ΙΑ.11), ο νόμιμος κατώτατος μισθός και το ημερομίσθιο μειώθηκαν εν σχέσει με τα προβλεπόμενα στην ΕΓΣΣΕ της 15-7-2010.
Πιο συγκεκριμένα, ο μηνιαίος μισθός κατέπεσε από 751 ευρώ μεικτά στα 586 ευρώ μεικτά (κατώτατος) για τους εργαζομένους άνω των 25 ετών (μείωση 22%) και στα 510 ευρώ μεικτά (μείωση 32%) για τους εργαζομένους κάτω των 25 ετών («υποκατώτατος»), με αντίστοιχα κατώτατα ημερομίσθια ύψους 26,18 και 22,83 ευρώ.
Με τον ν. 4093/2012 (ΦΕΚ Α’ 222/12-11-2012), βασικό εφαρμοστικό νόμο που υλοποίησε τις δεσμεύσεις τού β’ Μνημονίου (ν. 4046/2012, ΦΕΚ Α’ 28/14-2-2012) και ο κατώτατος μισθός -και επίσημα πλέον- από 751 ευρώ (μεικτά) έπεσε για τους εργατοϋπαλλήλους άνω των 25 ετών στα 586,08 ευρώ (μεικτά), για δε τους κάτω των 25 ετών στα 510,95 ευρώ (μεικτά). Για τους εργατοϋπαλλήλους άνω των 25 ετών που αμείβονταν με ημερομίσθιο, όπως προαναφέρθηκε, ορίστηκε σε 26,18 ευρώ, για δε τους κάτω των 25 ετών σε 22,83 ευρώ.
Με τον ίδιο νόμο, όλα τα επιδόματα επί του κατώτατου μισθού καταργήθηκαν ενώ το επίδομα προϋπηρεσίας (τριετίες-πολυετίες) που παρέμεινε, «πάγωσε» μέχρι η ανεργία να πέσει κάτω του 10%!
Η συγκεκριμένη διάταξη του ν. 4093/2012 (υποπαρ. ΙΑ.11 παρ.1), που ισχύει ακόμη και σήμερα, ρητά αναφέρει στο εδάφιο (ε) ότι «Πέραν της μηνιαίας τακτικής προσαύξησης λόγω προϋπηρεσίας, καμία άλλη προσαύξηση δεν περιλαμβάνει στον νομοθετικώς καθορισμένο κατώτατο μισθό και ημερομίσθιο» και στο εδάφιο (στ) ότι «Έως ότου η ανεργία διαμορφωθεί σε ποσοστό κάτω του 10% αναστέλλεται η προσαύξηση του νομοθετικώς καθορισμένου νόμιμου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου για προϋπηρεσία που συμπληρώνεται μετά την 14-2-2012».
Εξάλλου, με τον ν. 4152/2013 (υποπαρ. ΙΔ.2 σελ. 1619, ΦΕΚ Α’ 107/9-5-2013) καθορίστηκε χαμηλότερος κατώτατος και νέος «υποκατώτατος» μισθός για τους λεγόμενους «ωφελούμενους εργαζόμενους» των προγραμμάτων του ΟΑΕΔ το ποσό των 490 και 427 ευρώ μεικτά (για τους άνω και κάτω των 25 ετών), με αντίστοιχα κατώτατα ημερομίσθια ύψους 19,16 και 17,1 ευρώ.
Ειδικότερα η παραπάνω ρύθμιση όρισε ότι: «Οι καθαρές αμοιβές ορίζονται κατά παρέκκλιση της ισχύουσας νομοθεσίας σε 19,6 ευρώ ημερησίως και όχι μεγαλύτερες από 490 ευρώ μηνιαίως για ωφελούμενους ηλικίας 25 ετών και άνω και σε 17,1 ευρώ ημερησίως και όχι πάνω από 427 ευρώ μηνιαίως για ωφελούμενους ηλικίας κάτω των 25 ετών».
ΙΙΙ. «Γυμνός» μισθός:Χωρίς τριετίες επιδόματα («single minimum wage system»
Με τις ίδιες νομοθετικές παρεμβάσεις, όπως προαναφέρθηκε, στους εργατοϋπαλλήλους, που ήδη εργάζονταν στις 14-2-2012, αμείβονταν με τα κατώτατα όρια και ήταν άνω των 25 ετών, καταργήθηκαν όλα τα επιδόματα και αναγνωρίστηκε μόνο το επίδομα λόγω προϋπηρεσίας (τριετίες) μέχρι εννέα (9) έτη (3 τριετίες) με προσαύξηση 10% για καθεμία, ενώ για τους εργατοϋπαλλήλους κάτω των 25 ετών αναγνωρίστηκε μία (1) μόνο τριετία με την ίδια προσαύξηση 10%.
Για όλους, όμως, τους εργάτες και υπαλλήλους που άρχισαν για πρώτη φορά τον εργασιακό τους βίο μετά την 14-2-2012 και αμείβονταν με τον κατώτατο μισθό, τα επιδόματα καταργήθηκαν ενώ η προϋπηρεσία τους μετά την 14-2-2012 ΔΕΝ λαμβάνεται υπόψη για τη χορήγηση του επιδόματος λόγω προϋπηρεσίας (τριετίες, πολυετία) μέχρι η ανεργία να πέσει κάτω από 10%! Στην ουσία «πάγωσε» το βασικότερο επίδομα των εργατοϋπαλλήλων μέχρι την οριστική κατάργησή του!
Η επόμενη παρέμβαση στον κατώτατο μισθό και τις τριετίες έγινε με τον ν. 4254/2014 (ΦΕΚ Α’ 85/7-4-2014), με τον οποίο (παρ. ΙΑ.7, σελ. 1430) η αμοιβή της τριετίας για νεοπροσλαμβανόμενους μακροχρόνια ανέργους μειώθηκε περαιτέρω από 10% στο 5% ανά τριετία!!
Συμπερασματικά, με τους δευτερομνημονιακούς εφαρμοστικούς νόμους 4093/2012, 4172/2013 και 4254/2014, σε εφαρμογή δέσμευσης του β’ Μνημονίου (ν. 4046/2012), ο κατώτατος μισθός, μέσω τής αναστολής των τριετιών και της κατάργησης όλων των επιδομάτων, μειώθηκε περαιτέρω αφού:
α. καταργήθηκαν οι τριετίες πέραν της 3ης, δηλαδή μετά τα εννέα (9) χρόνια εργασίας (ν. 4093/2012 υποπαρ. ΙΑ.11 εδ.ε) για τους «παλαιούς εργαζόμενους» (πριν την 14-2-2012),
β. μειώθηκε η προσαύξηση των τριετιών από 10% σε 5% για τις τριετίες των νέων εργαζομένων, με πρόσχημα τη μακροχρόνια ανεργία τους (ν. 4254/2014 υποπαρ. ΙΑ.7),
γ. καταργήθηκαν όλα τα επιδόματα στον νέο νομοθετικώς καθοριζόμενο μισθό (ν. 4172/2013 άρθρο 103) και
δ. «πάγωσε» η προσαύξηση λόγω προϋπηρεσίας μέχρις ότου η ανεργία μειωθεί στο 10% (ν. 4093/2012 υποπαρ. ΙΑ.11. εδ.ε)!!
ΙV. Ο κατώτατος μισθός και η «Νεανική Μετανάστευση» («brain drain»)
Η μεγάλη μείωση του κατώτατου μισθού για τους εργαζόμενους άνω των 25 ετών, αλλά και ο «νεανικός κατώτατος» μισθός (αντικατέστησε τον όρο «υποκατώτατος») για τους κάτω των 25 ετών αποτελούσαν για χρόνια (και αποτελούν ακόμα από θεσμικής άποψης) την πιο βάρβαρη μορφή εκμετάλλευσης της εργατικής δύναμης των νέων τής Ελλάδας και μέσο σκανδαλώδους πλουτισμού τής ελληνικής εργοδοσίας και του κράτους (Κεντρική Διοίκηση, ΝΠΔΔ, Περιφέρειες, Δήμοι, Δομές Υγείας, ΑΕΙ κ.ά.).
Στο όνειδος του νεανικού «υποκατώτατου» μισθού, στο οποίο στηρίχτηκε το …θαύμα τής μείωσης της ανεργίας, οφείλεται κυρίως το κύμα φυγής και μαζικής μετανάστευσης χιλιάδων προσοντούχων νέων μας στο εξωτερικό («brain drain»), ιδίως την περίοδο 2012-2019!
Σύμφωνα με μελέτη της ΕΝΥΠΕΚΚ, οι δύο αυτές μορφές «εργασιακής ειλωτείας», όπως ίσχυσαν από το 2012, αποτελέσαν τη βασική αιτία τής νέας ελληνικής μετανάστευσης («braindrain») που εκτοξεύθηκε την περίοδο 2012-2019. Πράγματι, από το 2012, που πρωτοθεσπίστηκε ο θεσμός τού νέου κατώτατου αλλά και του «υποκατώτατου μισθού» με την υπ’αριθ. 6/2012 ΠΥΣ, κατ’εφαρμογή του β’ Μνημονίου (ν. 4046/2012), αλλά και του εφαρμοστικού του 4093/2012 (όπως προαναφέραμε), μέχρι και το 2019, πάνω από 1.000.000 νέοι και νέες απασχολήθηκαν σε μία από τις ευέλικτες μορφές εργασίας, υποαμειβόμενοι, με πλήρες ωράριο, είτε με τον «νεανικό υποκατώτατο» των 510 ευρώ (μεικτά) είτε με τον «υποκατώτατο του ωφελούμενου εργαζόμενου» των 427 ευρώ (μεικτά).
Η διατήρηση τού θεσμού τού «υποκατώτατου» μισθού, αλλά και ο πρωτοφανής θεσμός νεανικής εργασιακής «ειλωτείας», -η μαζική εφαρμογή του οποίου αποτελεί, ακόμη και σήμερα, όνειδος για κυβέρνηση της …«Αριστεράς»-, είχε ως αποτέλεσμα και το …θαύμα τής μείωσης της ανεργίας!!
Οι δύο νεανικοί «υποκατώτατοι» μισθοί των 510 και 427 ευρώ (μεικτά) εφαρμόστηκαν καθ’όλη την πενταετή (2015-2019) μνημονιακή διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ κατά σχολαστικό και άγριο τρόπο!
Σύμφωνα με μελέτη της ΕΝΥΠΕΚΚ, μόνο από την εφαρμογή των δύο νεανικών «υποκατώτατων μισθών» των 510 και 427 ευρώ (μεικτά), οι νέοι μας είχαν απώλειες πάνω από 6 δις ευρώ από μισθούς, επιδόματα και εισφορές! Είναι αυτονόητο ότι αντίστοιχο υπήρξε το όφελος για την εργοδοσία και το κράτος!
Επιπλέον, σύμφωνα με την ίδια μελέτη της ΕΝΥΠΕΚΚ, κατά τη διάρκεια εφαρμογής των ανωτέρω μορφών εργασιακής νεανικής ειλωτείας, το Ασφαλιστικό Σύστημα απώλεσε έσοδα εξ εισφορών ύψους περίπου 2 δις ευρώ!!
Ως εκ τούτου, ο θεσμός τού νεανικού «υποκατώτατου μισθού» για νέους και νέες κάτω των 25 ετών υπήρξε το αίσχος όλων των μνημονιακών κυβερνήσεων, που για πέντε (5) ολόκληρα χρόνια τον εφάρμοσε πιστά και με βίαιο τρόπο εις βάρος των νέων της πατρίδας μας.
V. 10 δις ευρώ έχασαν οι χαμηλόμισθοι από τη μείωση ή το «πάγωμα» του κατώτατου μισθού την περίοδο 2012-2021
Ο «γυμνός» κατώτατος μισθός (χωρίς προσαυξήσεις) και το όνειδος του «υποκατώτατου» για νέους/νέες κάτω των 25 ετών, μάς επιβλήθηκε από τους «σκληρούς» του ΔΝΤ αλλά και της ΕΕ ως μοχλός διαρκούς εσωτερικής υποτίμησης και μηχανισμός μισθολογικής απαξίωσης των νέων εργαζομένων. Για πάνω από επτά χρόνια οι νέοι εργαζόμενοι με πλήρες ωράριο ελάμβαναν μισθό ύψους 510 ευρώ μεικτά (427 ευρώ καθαρά)!!
Η ρύθμιση της ΠΥΣ 6/2012 και του ν. 4093/2012 («νόμος Βρούτση») για μείωση του κατώτατου μισθού και του ωρομισθίου για τους νέους εργαζομένους κάτω των 25 ετών έως και 32%, είναι ακραία ρατσιστικό και απάνθρωπο μέτρο, αφού συν τοις άλλοις απαγόρευσε στη ΓΣΕΕ να διαπραγματεύεται τον κατώτατο μισθό.
Εξάλλου, η διάταξη του ν. 4093/2012 (υποπαρ. ΙΑ.11, εδ. ε’-στʹ, σελ. 5612) για κατάργηση όλων των επιδομάτων και τη χορήγηση μόνο τριετιών όταν η ανεργία πέσει κάτω από 10%, είχε ως στόχο τη δημιουργία του εργαζόμενου-«πένητα» ή «είλωτα». Είναι ντροπή για το πολιτικό προσωπικό τής εποχής του β’ Μνημονίου που δέχθηκε, ψήφισε και υλοποίησε διατάξεις τέτοιας ακραίας βαρβαρότητας, απανθρωπιάς και νεανικού ρατσισμού. Δημιούργησε τις συνθήκες για εκτόξευση της φτηνής πλήρους εργασίας (του «εργασιακού ΕλΝτοράντο» όπως έχουμε γράψει πολλάκις) και της γενικευμένης εργασιακής ευελιξίας και οδήγησε χιλιάδες νέους/νέες μας με αυξημένα προσόντα στη μετανάστευση («brain drain»).
Σύμφωνα με έρευνα της ΕΝΥΠΕΚΚ, κατά την περίοδο 2012-2021:
-10 δις ευρώ έχασαν οι χαμηλόμισθοι του ιδιωτικού τομέα από τη μείωση/«πάγωμα» του κατώτατου μισθού,
-2 δις ευρώ έχασαν οι νέοι εργαζόμενοι κάτω των 25 ετών λόγω του χαμηλού μισθού και ειδικότερα του «υποκατώτατου» μισθού και τη στέρηση επιδομάτων και άλλων παροχών,
-2 δις ευρώ έχασαν οι δικαιούχοι 24 επιδομάτων, το ύψος των οποίων εξαρτάται από το ύψος του κατώτατου μισθού και
-2 δις ευρώ και πλέον ήταν οι απώλειεςγια τα Ασφαλιστικά Ταμεία.
VI. Κατώτατος μισθός 751 € και επαναθέσπιση με νόμο τριετιών-επιδομάτων
Η πρόσφατη υπ’αριθ. 148/2022 απόφαση του ΣτΕ (Δ’ Τμήμα) απογοήτευσε όλους τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα. Απέρριψε για τυπικούς μόνο λόγους την προσφυγή των βιομηχάνων, υιοθετώντας όμως με το σκεπτικό της τις μνημονιακές ρυθμίσεις για κατάργηση όλων των προσαυξήσεων και για «πάγωμα» των τριετιών επί του κατώτατου μισθού από 14-2-2012 και εωσότου η ανεργία είναι πάνω από 10%.
Δυστυχώς, οι τριετίες δεν «ξεπαγώνουν», όπως πανηγύρισαν κάποιοι αλλ’ αντιθέτως εξακολουθούν να μην αναγνωρίζονται, τώρα ΚΑΙ «με τη βούλα» τού ΣτΕ. Αυτό επισημοποιήθηκε επιπλέον και με τις δύο ΥΑ του υπουργού Εργασίας κ.Κ.Χατζηδάκη στην αύξηση του κατώτατου μισθού στα 663 € (μεικτά) από 1-1-2022 και στα 713 € (μεικτά) από 1-5-2022. Αυτή η δυσάρεστη δικαστική και νομοθετική εξέλιξη, αφορά πολλές χιλιάδες παλαιών και νέων εργαζομένων, αλλά και πολλές περισσότερες μελλοντικών.
Γι’αυτό η κυβέρνηση οφείλει ΑΜΕΣΑ:
-να νομοθετήσει την κατάργηση των παραπάνω μνημονιακών διατάξεων,
-να επαναφέρει αναδρομικά από 1-1-2022 τον κατώτατο μισθό στα 751 € (μεικτά) και
-να επαναχορηγήσει τα επιδόματα και τις τριετίες σε όλους ανεξαιρέτως τους μισθωτούς που αμείβονται με τα κατώτατα όρια μισθών και ημερομισθίων.
Μόνον έτσι θα υπάρξει (μερική έστω) αποκατάσταση της άγριας λεηλασίας των εισοδημάτων των χαμηλόμισθων τού ιδιωτικού τομέα.
(Ο Αλέξης Π. Μητρόπουλος είναι Καθηγητής ΕΚΠΑ-Πρόεδρος ΕΝΥΠΕΚΚ)
ΑΠΟ ΤΟ IEIDISEIS.GR