Toυ Γ. Λακόπουλου
Το ξέρει και ο πιο άπειρος πολιτικός παρατηρητής: το παιχνίδι των εκλογών είναι ακόμη ανοιχτό. Όσοι μελετούν προσεκτικά τις εξελίξεις καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η αυτοδυναμία της ΝΔ αποκλείεται – γιατί ο επικεφαλής της δεν μπορεί να δημιουργήσει ρεύμα. Αντιθέτως όσο πλησιάζουν οι εκλογές τόσο θα αναδεικνύεται ότι ακόμη και η πρώτη θέση παίζεται, παρά την κυβερνητική φθορά.
Π.χ. ενδεχόμενες παραπομπές για το σκάνδαλο Novartis- με δικονομικά επαρκή στοιχεία- τινάζουν την αξιωματική αντιπολίτευση στον αέρα. Αλλά και χωρίς αυτή την εξέλιξη, στο βαθμό που η αναμέτρηση θα εστιάζεται στο πεδίο Τσίπρας-Μητσοτάκης ο ΣΥΡΙΖΑ θα φλερτάρει με την πρώτη θέση. Όσο οι εκλογές θα παίρνουν τη μορφή της αναμέτρησης δυο ανδρών στα μαρμαρένια αλώνια, τόσο η ζυγαριά θα γέρνει προς την πλευρά του Αλέξη Τσίπρα. Υπό ορισμένες προϋποθέσεις:
Για να διαμορφωθεί εκλογικό περιβάλλον «ένας εναντίον ενός», ο Πρωθυπουργός είναι υποχρεωμένος να άρει τη διαβεβαίωσή του προς τους Ευρωπαίους ότι θα εξαντλήσει πλήρως την τετραετία και να στήσει τις εθνικές κάλπες τον προσεχή Μάιο μαζί με τις αυτοδιοικητικές και τις ευρωεκλογές.
Το πρώτο που κερδίζει είναι ότι η πείρα του στην πρωθυπουργία και η ενεργή επαφή του με την ευρωπαϊκή πολιτική τάξη θα ωφελήσει τη χώρα στη διαχείριση των σεισμικών συνεπειών που θα έχουν οι Ευρωεκλογές σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Θα είναι προτιμότερο να συνεχίσει ως εκπρόσωπος της Ελλάδας ο ενεργεία πρωθυπουργός της παρά κάποιος μαθητευόμενος, που ήδη έχει πρόβλημα συναντίληψης με πολλούς από τους Ευρωπαίους ηγέτες -που δεν έχουν πεισθεί για την επάρκειά του.
Αλλά και να χαθούν οι εκλογές για τον ΣΥΡΙΖΑ,πάλι ωφελημένος θα βγει ο Τσίπρας -αν δεν είναι αυτός που θα πρέπει να σταθεί απέναντί στην λαίλαπα που θα ξεσπάσει. Με την έννοια ότι είναι ωφελημένος ό,τι και αν συμβεί πλέον με το Σκοπιανό.
Με την πολλαπλή εκλογική αναμέτρηση -στην οποία η ΝΔ θα προσέλθει με ανοιχτές πληγές διασπάσεων στην αυτοδιοικητική κάλπη- το στοίχημα θα κριθεί σε επίπεδο Τσίπρα -Μητσοτάκη. Και σ’ αυτό ο Πρωθυπουργός μπορεί να προσέλθει με περισσότερα χαρτιά -ακόμη και άσσους στο μανίκι του.
Μια σύνοψη του αφηγήματος του: έκλεισε ο Μνημόνιο, περιόρισε το βάρος στους αδύναμους, προστάτευε τους συνταξιούχους από την περικοπή συντάξεων, διένειμε όσα περισσότερα ήταν δυνατόν από το δημοσιονομικό πλεόνασμα. Άσκησε εξωτερική πολιτική χωρίς προκαταλήψεις, ξήλωσε μεγάλο μέρος της διαπλοκής, τακτοποίησε το τηλεοπτικό τοπίο. Άλλαξε το πρόσημο των αριθμών στην οικονομία, αποκατέστησε το όνομα της χώρας, διατήρησε το ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς, καταπολέμησε τη χειραγώγηση τουλάχιστον του δικού του κόμματος από την οικονομική και μιντιακή εξουσία- εν αντιθέσει με τον Μητσοτάκη που την εναγκαλίσθηκε. Δεν είναι και λίγα.
Ο αντίπαλος του Τσίπρα θα πάει στις εκλογές με ανοιχτά ερωτήματα για την πολιτική του. Με τον φόβο για αχαλίνωτη ιδιωτικοποίηση, τη σύνθλιψη των εργαζομένων στο δημόσιο τομέα και την εναπόθεση της τύχης όσων απασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα στην καλοσύνη και την καλή διάθεση των εργοδοτών, όπως δεν κρίνει άλλωστε. Με τη διαφαινόμενη πρόθεση του να εξαερώσει το κράτος πρόνοιας μεταφέροντας σε ιδιώτες, την ασφάλιση, τη περίθαλψη, την εκπαίδευση και τη διοίκηση. Συν τους σκελετούς που μπορεί να πεταχτούν ανά πάσα στιγμή από τα ντουλάπια του.
Για να αποδώσουν αυτά τα δεδομένα εκλογικά υπέρ του Τσίπρα και να χτυπήσει τα ίσια τις εκλογές πρέπει να πάει στην κάλπη ως αναγνωρισμένος επικεφαλής της ελληνικής Κεντροαριστεράς και οργανικό μέλος της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας, έχοντας εντάξει τον ΣΥΡΙΖΑ στο Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα. Για να τα πετύχει αυτά πρέπει να πάρει συγκεκριμένες αποφάσεις που θα αλλάξουν τα συμφραζόμενα της δημοσίας παρουσίας του και να τον καταστήσουν κυρίαρχο το παιχνιδιού.
Απλή αναλογική και έτος Ανδρέα Παπανδρέου
Πρώτον: Να κλείσει το «κεφάλαιο Καμμένος», που είναι αγκάθι για την δημοκρατική παράταξη. Όσο μπορούσε να δικαιολογεί γιατί τον επέλεξε για σύμμαχο του το 2015, τόσο δυσκολεύει τη θέση του πλέον όσο τον κρατάει στην κυβέρνηση, καθώς διαφωνία υπουργού με τον Πρωθυπουργό δεν νοείται -πόσο μάλλον απειλή από υπουργό ότι θα τον ανατρέψει. Συν την αποστροφή των δημοκρατικών πολιτών προς το πολιτικό στίγμα και το ύφος της δημοσίας παρουσίας του επικεφαλής των ΑΝΕΛ.
Η υποχρέωση του Πρωθυπουργού να δώσει τέλος σ’ αυτή την ετερόκλιτη σχέση γίνεται πιεστική όσο αναδεικνύεται ότι στη σημερινή Βουλή διαμορφώνεται νέα πλειοψηφία -αποκλειστικά με δυνάμεις τη δημοκρατικής παράταξης. Όσοι στον ΣΥΡΙΖΑ θέλουν τον Καμμένο μαζί τους και δεν θέλουν την ένταξη στους Ευρωσοσιαλιστές, ωθούν σε εκλογική συμφορά.
Δεύτερο: Να φέρει εκ νέου στη σημερινή Βουλή την απλή αναλογική. Τώρα υπάρχουν προϋποθέσεις να συγκεντρώσει 200 ψήφους χωρίς της Χρυσή Αυγή, να ακυρώσει το εγχείρημα παλινόρθωσης της Δεξιάς και της διαπλοκής, υπό τον Μητσοτάκη –και να διευκολύνει και το βελούδινο διαζύγιο με τον Καμμένο. Όλα τα μικρά κόμματα έχουν συμφέρον να την υπερψηφίσουν και η μόνη που θα χρειαστεί να πάρει αποφάσεις θα είναι η Φώφη Γεννηματά, που θα εξαφανιστεί αν δεν την υιοθετήσει αυτή τη φορά. Εννοείται ότι για την Ευρωβουλή είναι πράξη εθνικής ευθύνης πρέπει να επανέλθει η λίστα, αφού ο σταυρός προτίμησης υποβαθμίζει το επίπεδο της ελληνικής εκπροσώπησης.
Τρίτο: να ανατρέξει στους ιδρυτικούς συμβολισμούς της Δημοκρατικής παράταξης από τη Μεταπολίτευση, αξιοποιώντας ότι το 2019 συμπληρώνονται εκατό χρόνια από τη γέννηση του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ που έκανε την Κεντροαριστερά κυβερνώσα δύναμη- διαρκώς ανανεούμενη και προσαρμοζόμενη στις συνθήκες.
Με πρωτοβουλία του Πρωθυπουργού η Βουλή να ανακηρύξει το 2019 «Έτος Ανδρέα Παπανδρέου» και να διοργανώσει ανάλογες εκδηλώσεις προς τιμήν του. Μέσα απ’ αυτές τις εκδηλώσεις θα οριοθετηθούν τα πολιτικά και ιδεολογικά μέτωπα. Έτσι η ευρύτερη Δημοκρατική παράταξη θα ξαναβρεί τη συνοχή, την ταυτότητα και τον αντιδεξιό χαρακτήρα της, βάσει του οποίου θα διαμορφώσει νέα κυβερνητική πρόταση με τη συνεργασία των δυνάμεων της, όπως θα τις ορίσει το εκλογικό σώμα.
Πρωθυπουργικό ιμπέριουμ και πολιτική διεύρυνση
Τέταρτο: Να βγάλει ο Αλέξης Τσίπρας το πρωθυπουργικό ιμπέριουμ από την αδράνεια και κατά κάποιο τρόπο να… διορίσει Πρωθυπουργό τον εαυτό του. Αξιολογώντας διαρκώς και αυστηρά τους υπουργούς του και αποσύροντας άμεσα όσους υστερούν. Να ασκήσει με θεσμική αυστηρότητα τα καθήκοντά του και να μην επιτρέψει να τον φάνε οι κοριοί, ενώ νίκησε τα λιοντάρια. Να συστήσει υπεύθυνη και σοβαρή δραστηριότητα με θεσμική ευλάβεια και ενίσχυση της Δικαιοσύνης σε όσους ανέλαβαν να υλοποιήσουν τη λαϊκή εντολή για κάθαρση και ξεδόντιασμα της διαπλοκής. Και να τραβήξει τα λουριά σε όσους βρεθούν να επαναλαμβάνουν τις παλαιοκομματικές πρακτικές του παρελθόντος στη διοίκηση.
Πέμπτο: Να επιχειρήσει αυτό που δεν έκανε με τον ανασχηματισμό: πραγματικά διεύρυνση της πολιτικής βάσης της κυβέρνησης. Ουσιαστικά ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πάρει σήμερα τη θέση του παλαιού ισχυρού ΠΑΣΟΚ στο πολιτικό σύστημα και ο Αλέξης Τσίπρας είναι ο φυσικός ηγέτης αυτού του χώρου που τέμνει την ελληνική κεντροαριστερά με την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία.
Αυτό πρέπει να το προσωποποιήσει. Να ενσωματώσει έστω και τώρα στον κυβερνητικό μηχανισμό στελέχη από την ευρύτερη Δημοκρατική παράταξη, ως υπουργούς, ως επικεφαλής δράσεων, αλλά και ως συμβούλους του. Ο κατάλογος είναι μεγάλος και πρέπει να βγει από το συρτάρι. Αλλά να διευρύνει και ο ίδιος τον κύκλο των συνομιλητών του, με προσωπα του ευρύτερου χώρου των οποίων η κρίση έχει αξία.
Π.χ. γιατί ο Αλέξης Τσίπρας αυτές τις μέρες -με τη συνεχιζόμενη τραπεζική κρίση- δεν καλεί τον Γιώργο Προβόπουλο για ανταλλαγή απόψεων; Ποιος ξέρει καλύτερα το θέμα και θα του δώσει καλύτερες συμβουλές ως ευπατρίδης; Κατ’ αντίστοιχο τρόπο γιατί δεν φώναξε ποτέ τον Ηλία Μόσιαλο που συμβουλεύει σε θέματα Οικονομίας της Υγείας τις μεγαλύτερες χώρες στον κόσμο; Γιατί δεν αποκαθιστά την αδικία που έγινε στη Γιάννα Αγγελοπούλου, επιστρέφοντας τον τίτλο της πρέσβειρας που της στέρησε η γραφειοκρατία του Κοτζιά; Γιατί δεν καλεί όσους Έλληνες διακρίνονται στο εξωτερικό τον τομέα τους για εισηγήσεις λύσεων σε συγκεκριμένα θέματα;
Γιατί δεν βάζει στο κατάλογο των συνομιλητών του για πολιτικά ζητήματα τον Νίκο Χριστοδουλάκη, τον Στέφανο Τζουμάκα, τον Γιώργο Σωτηρέλη και πολλά ακόμη προσωπα με αγωνιστική διαδρομή στη γενιά τους, που διακρίνονται για την εντιμότητα τους και τις συγκρούσεις τους με συστήματα διαφθοράς και διαπλοκής; Μαζί με τη νέα γενιά, που ορθώς αξιοποίησε, μπορούν να προσφέρουν στο κυβερνητικό έργο και ταυτόχρονα να αντιπαρατεθούν στο δημόσιο χώρο με την επελαύνουσα Δεξιά.
Αννίβας και Aristera delenda est..
Έκτο: Να μετατρέψει τον ΣΥΡΙΖΑ σε υπαρκτό προοδευτικό κόμμα με οργανώσεις βάσης και δομή, με διακριτή ιδεολογία και πολιτική ταυτότητα. Να τον ανοίξει την κοινωνία, σαν σύγχρονο ευρωπαϊκό κεντροαριστερό κόμμα, που αφουγκράζεται τη φωνή του πολίτη και διαμορφώνει συνθήκες που θα διευκόλυναν το κυβερνητικό έργο, χωρίς να παρεμβαίνει στο κράτος. Ταυτόχρονα ο ίδιος ως Πρωθυπουργός να απευθύνεται σε ολόκληρο το λαό στις παρεμβάσεις του και όχι μόνο στο κόμμα του, όπως έκανε στο Ζάππειο και στην Ιθάκη, αλλά και στη Βουλή.
Έβδομο: Nα απορρίψει το σύνδρομο του στρειδιού. Όσοι ξέρουν πρόσωπα και πράγματα, ερμηνεύουν κινήσεις και συμπεριφορές στον κύκλο των συνεργατών του Πρωθυπουργού ως αποδοχή της θεωρίας της δεξιάς παρένθεσης. Παρακινούν σε στρατηγική «κούρας στην αντιπολίτευση» και ωθούν τον Πρωθυπουργό να κλειστεί σαν στρείδι στον κομματικό κύκλο. Να κρατάει αποστάσεις από το ευρύτερο πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον και τις όμορες δυνάμεις, εκχωρώντας στη ΝΔ ζωτικό χώρο που θα μπορούσε να είχε καταλάβει ο ίδιος.
Η περιχαράκωση οδηγεί σε υποχώρηση και πρακτικές διαχείρισης ήττας. Αυτή τη στιγμή ο Αλέξης Τσίπρας βρίσκεται στη θέση του Αννίβα: η Ρώμη είναι έτοιμη να παραδοθεί στον προοδευτικό μετασχηματισμό της. Θα διαπράξει ιστορικό λάθος αν δεν προχωρήσει. Και θα συμβεί αυτό που μεθοδεύουν πολλοί στο κατεστημένο και προανήγγειλε ο Βορίδης: Aristera delenda est…