Του Γ. Λακόπουλου
Χωρίς περιστροφές, χωρίς προσχήματα, χωρίς συναίσθηση του πολιτικού μεγέθους της, η Φώφη Γεννηματά προχωράει στο ανοσιούργημα της διάλυσης του ΠΑΣΟΚ. Δεν υπάρχει καν στο λεξιλόγιό της στη συνέντευξή της προς το «Βήμα». Όπως προφανώς δεν υπάρχει μέσα της η αίσθηση ότι το τέλος του ΠΑΣΟΚ φέρνει και το δικό της τέλος.
Ποιος θα ακολουθήσει την «ιδρύτρια» με τις μεγαλοστομίες όταν δεν θα υπάρχει στη μαρκίζα το όνομα του κόμματος που ίδρυσε ο Ανδρέας Παπανδρέου. Ειδικά από τα μέλη και τους οπαδούς που ΠΑΣΟΚ που κράτησαν τη σημαία του τα χρόνια που οι ηγεσίες του κατεδάφιζαν την ιστορία και την ιδεολογία του.
Η Φώφη πιστεύει ότι θα γίνει αρχηγός μεγάλου κόμματος, ακολουθούμενη από ένα στενό κύκλο φίλων και συγγενών της, έναν αρχηγό καταρρέοντος κόμματος, ένα αποτυχημένο δήμαρχο που θέλει να γίνει βουλευτής και έναν ακόμη γόνο με τον οποίο συμμάχησε παραβλέποντας ότι διέσπασε το ΠΑΣΟΚ -πέραν των άλλων που τον ακολουθούν- και θέλει επίσης να επιστρέψει στη Βουλή. Ποτέ άλλοτε τόσα πολλά «βαρίδια» δεν νόμιζαν ότι θα πετάξουν.
Η σχεδόν κωμικοτραγική κατάσταση -την οποία προσπαθούν να καλλωπίσουν και να αναδείξουν τα ΜΜΕ που στηρίζουν τον Κυριάκο Μητσοτάκη και αντίστοιχοι οικονομικοί παράγοντες- προσπαθεί να κρύψει την ιδεολογική γύμνια της, την κρυφή ατζέντα της, την ένδεια σε πολιτικό προσωπικό και την ανιστόρητη επιλογή της να διαλύσει το ΠΑΣΟΚ, κάτω από τον ορό «Κεντροαριστερά». Στην ουσία μόνο ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ Θανάσης Θεοχαρόπουλος είναι κεντροαριστερός, και το αποδεικνύει με συνέπεια, ενώ από το οργανωμένο ΠΑΣΟΚ μόνο ο Ν. Ανδρουλάκης μπορεί να διεκδικήσει αυτόν τον χαρακτηρισμό.
Η Φώφη πιστεύει ότι θα γίνει αρχηγός μεγάλου κόμματος, ακολουθούμενη από ένα στενό κύκλο φίλων και συγγενών της
Το «Κίνημα Αλλαγής», όπως θέλει να ονομάζεται η συγχώνευση ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ- Ποταμιού, απέχει πολύ από το να είναι κεντροαριστερά, από τη στιγμή που θεωρούν το ΠΑΣΟΚ πεθαμένο λικέρ. Άλλωστε από τις γραμμές τους απέχουν οι κεντροαριστεροί πολίτες που ακολουθούν πλέον τον Αλέξη Τσίπρα, ως εκπρόσωπο της ελληνικής Κεντροαριστεράς. Όπως άλλωστε πιστεύουν και οι ευρωπαίοι σοσιαλιστές που τον θέλουν μαζί τους.
Αυτοί που λείπουν
Απέναντι σε αυτή την ομάδα υπάρχει ένας αστερισμός πολιτικών που δεν μετέχουν στο εγχείρημα, ακόμη και όταν ορισμένοι από αυτούς τυπικά ακολουθούν. Είναι πολιτικοί που έχουν τη διαδρομή τους, τα παράσημά τους στον δημόσιο βίο και με τη συμμετοχή τους θα μπορούσαν να διαμορφώνουν πραγματικά την πολυφωνική αλλά γόνιμη Κεντροαριστερά.
Ανάμεσα σε αυτούς είναι και πέντε πολιτικοί με τα δικά του χαρακτηριστικά ο καθένας: ο Αλέκος Παπαδόπουλος, η Άννα Διαμαντοπούλου, ο Νίκος Χριστοδουλάκης, ο Στέφ. Τζουμάκας και ο Βαγ. Βενιζέλος. Και οι πέντε είναι πρόσωπα με υπέρτερες πολιτικές αρετές από τη Γεννηματά και τους υπασπιστές της.
Αλέκος Παπαδόπουλος
Ο Αλέκος Παπαδόπουλος είναι ο πολιτικός που έβαλε την έννοια της ωριμότητας στον πολιτικό λόγο. Ίσως το βιβλίο του «Τα βήματα του Έστερναχ: η Ελλάδα μετά το 2010» πρέπει να ξαναδιαβαστεί από το πολιτικό προσωπικό της χώρας. Πρόσωπο με έφεση να προσεγγίζει τα ειωθότα των περιόδου στις οποίες στην πολιτική έμπαιναν οι εκλεκτοί και οι σπουδαίοι και όχι οι αμοραλιστές και τα σούργελα, κεφαλαιοποίησε τις θητείες του σε τρία κρίσιμα υπουργεία, αλλά ποτέ δεν έκανε το αποφασιστικό βήμα να διεκδικήσει κάτι περισσότερο.
Κατά κάποιο τρόπο, ενώ νίκησε τα λιοντάρια άφησε να τον φάνε οι κοριοί, εξοβελισμένος από τον… Πετσάλνικο και τον Σημίτη. Μένει με τη θέλησή του εκτός Βουλής, ίσως γιατί από χαρακτήρα δεν καταδέχεται να υποταχθεί στην ευκολία και την ευτέλεια της κατασκευής «ηγεσιών». Σήμερα στηρίζει το νεοπαγές σχήμα «Δημοκρατική Ευθύνη». Είναι κεφάλαιο για την Κεντροαριστερά, αλλά η σχέση του πλέον με την πολιτική αποτυπώνεται στην αυτοπαρουσίαση του στην ιστοσελίδα του: «Ο Αλέκος Παπαδόπουλος γεννήθηκε στο Γιρομέριον Φιλιατών Θεσπρωτίας το 1949. Δικηγόρος επί τιμή. Διετέλεσε Γενικός Γραμματέας της αδελφότητας Κερασοχωριτών Θεσπρωτίας. Σήμερα δεν έχει καμία δραστηριότητα».
Άννα Διαμαντοπούλου
Η Άννα Διαμαντοπούλου είναι η πιο ευρωπαϊκή από το σύνολο των σημερινών πολιτικών σε ότι αφορά τη γνώση της κοινοτικής Ευρώπης. Η σύγκριση της Γεννηματά μαζί της θα κατέληγε σε τραγωδία, σαν αυτή που αναδυόταν όταν την είχε στο υπουργείο Παιδείας αδρανή αναπληρώτρια.
Προερχόμενη από μια γενιά πολιτικών τους οποίους κατασκεύαζε το κομματικό ιερατείο του ΠΑΣΟΚ- με την ανάθεση ρόλων στο κράτος από νεαρή ηλικία- εκμεταλλεύτηκε την τοποθέτηση της στην Κομισιόν από τον Σημίτη και εξελίχθηκε σε σύγχρονη πολιτικό με ανοιχτούς ορίζοντες, αν και κάποιες απόπειρες προσέγγισης του Μητσοτάκη την αδικούν.
Η Διαμαντοπούλου σήμερα διευθύνει το Δίκτυο για τον Εκσυχρονισμό, ένα υβρίδιο κόμματος. Θα έπαιζε ρόλο στο ΠΑΣΟΚ αν δεν είχε διστάσει το 2009 να θέσει υποψηφιότητα απέναντι στον Βαγ. Βενιζέλο και στη σημερινή Κεντροαριστερά, αν δεν την είχε πουλήσει ένας από τους «κηπουρούς» του Γ. Παπανδρέου, τον οποίο η ίδια και ο Γ. Φλωρίδης -στον οποίο οφείλεται και ο ορός «κηπουροί»- εμπιστεύτηκαν με την «Ώρα των Αποφάσεων».
Νίκος Χριστοδουλάκης
Ο Νίκος Χριστοδουλάκης ένας από τους επιφανείς μαχητές της γενιάς του Πολυτεχνείου μπήκε στην πολιτική αφού πρώτα σταδιοδρόμησε ως επιστήμονας. Σεμνός από χαρακτήρα, αλλά στέρεο πολιτικό μυαλό και καλός οικονομολόγος άφησε τη δουλειά του στο Πανεπιστήμιο για την πολιτική επί των ημερών του Κ. Σημίτη του οποίου υπήρξε στενός συνεργάτης, αλλά δεν τον ακολούθησε στις εσωκομματικές ίντριγκες. Σήμερα ο Χριστοδουλάκης παρακολουθεί από απόσταση τα πράγματα, διδάσκει, αρθρογραφεί και δίνει διαλέξεις στην Ελλάδα και εξωτερικό. Η παρουσία του θα ήταν προσθετική στην Κεντροαριστερά, αλλά το ύφος και το ήθος της δημόσιας παρουσίας του τον καθιστά ασύμβατο με αυτό που προσπαθεί να στηθεί ως δήθεν κεντροαριστερά.
Στέφανος Τζουμάκας
Ο Στέφανος Τζουμάκας, ένας από τους πρωταγωνιστές της ιδίας γενιάς, ιστορικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, με αντιδικτατορικές δάφνες, στάθηκε όρθιος σε όλες τις ενδοκομματικές θύελλες, αποκαλύπτοντας ακόμη και επί Ανδρέα Παπανδρέου τους καιροσκοπισμούς προσώπων που τον ξεπέρασαν στη συνέχεια λειτουργώντας ως καριερίστες και όχι ως σοσιαλιστές πολιτικοί. Ακέραιος ως το τέλος, μαχητικός, συχνά αψίκορος και επιθετικός, αλλά πάντα έντιμος και σε αναμέτρηση με την εξάρτηση των πολιτικών από το χρήμα και τα ΜΜΕ παραμένει αδρανής. Η παρουσία του στην Κεντροαριστερά θα την εμπλούτιζε με τον ριζοσπαστισμό που προϋποθέτει ένα πολιτικό σχήμα με προοδευτικές αρχές και στόχους.
Πέτρος Ευθυμίου
Ο Πέτρος Ευθυμίου, ένας ακόμη από τη γενιά του Πολυτεχνείου, με εντυπωσιακό δημόσιο λόγο, συγκροτημένη σκέψη και επιτυχημένη διαδρομή από τη φιλολογία στη δημοσιογραφία και την πολιτική. Αποσύρθηκε αθόρυβα μετά τη συντριβή του ΠΑΣΟΚ και έκτοτε σπανίως εμφανίζεται στον δημόσιο χώρο, παρότι δηλώνει το ενδιαφέρον του για τις διεργασίες της Κεντροαριστεράς. Η στράτευση του θα είχε προσθετική αξία για ένα κεντροαριστερό πολιτικο φορέα, αλλά ανήκει κι αυτός στα πρόσωπα που δύσκολα θα συμβιβάζονταν με τις σημερινές καταστάσεις και τα πρόσωπα που επιπλέουν στη θολούρα της μετά ΠΑΣΟΚ αβεβαιότητας.
Βαγγέλης Βενιζέλος
Ο Βαγγέλης Βενιζέλος, τυπικά παραμένει στο νέο κόμμα, αλλά όλοι ξέρουν ότι το ενδιαφέρον του για τα πρόσωπα που το συναποτελούν, τις δυνατότητες και τις επιδιώξεις τους είναι περιορισμένος. Είναι μάλλον βασανιστικό για τον ίδιο να λειτουργήσει υπό την Γεννηματά και τον Παπανδρέου.
Χαρισματικός πολιτικός με συναρπαστική δημόσια παρουσία δεν βρήκε το βηματισμό της γενιάς του το 1974 και ανακάλυψε το ΠΑΣΟΚ 15 χρόνια αργότερα. Ωστόσο προσωποποίησε τις ελπίδες των οπαδών του για τη διαδοχή πρώτα του Ανδρέα Παπανδρέου και μετά του Κ. Σημίτη. Τελικά όμως από τα λάθη του ηττήθηκε από τον Γ. Παπανδρέου και κατέληξε αχθοφόρος των λαθών του. Τα πλήρωσε αδίκως το 2012, άσχετα αν στη συνέχεια συντάχθηκε με τον Αντων. Σαμαρά κόντρα στην Αριστερά κατεβάζοντας το ΠΑΣΟΚ στο όριο να μην μπει στη Βουλή.
Παρ’ όλα αυτά ο Βενιζέλος παραμένει καλύτερος από όλους σ’ αυτό τον χώρο. Πολιτικός, με εντυπωσιακή επάρκεια λόγου και γνώσης που δεν μπορούν να συναγωνιστούν όσοι μετέχουν στο «Κίνημα Αλλαγής» και οι οποίοι ανακουφίσθηκαν όταν δεν μπήκε στη κούρσα για την ηγεσία. Αν ατύχησε στη σταδιοδρομία του είναι περισσότερο λόγω του αλαζονικού χαρακτήρα του. Η προσδοκία ότι υπό την ηγεσία του η Κεντροαριστερά θα μπορούσε να ανακάμψει χάθηκε ίσως γιατί ήταν ο πρώτος που έπεσε την παγίδα της διάλυσης του ΠΑΣΟΚ, την οποία προωθούσε ο Κ. Σημίτης για τους δικούς του λόγους.