Του Νίκου Λακόπουλου
Τελικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης βρήκε χρόνο να ξυριστεί και με μαύρη γραβάτα και κοστούμι εμφανίστηκε στο υπουργικό συμβούλιο να πει πως «όλοι φταίμε» -κυβερνήσεις, διοικήσεις, συντεχνίες. Όλοι -μα πιο πολύ οι …άλλοι.
” Το τελευταίο το οποίο με ενδιαφέρει αυτή τη στιγμή είναι να μπούμε σε μία στείρα αντιπαράθεση για το ποιος φταίει. Απαντώ: όλοι φταίμε και ας το ομολογήσουμε με θάρρος. Από κυβερνήσεις και διοικήσεις που επί χρόνια κατάντησαν ένα κρίσιμο έργο «γιοφύρι της Άρτας», μέχρι κάποιες συντεχνίες που ταυτόχρονα εμπόδιζαν κάθε αξιολόγηση του προσωπικού των τρένων μας”.
Δηλαδή για το μπάχαλο του επιτελικού κράτους που με ρουσφέτι έβαλε στην κρίσιμη θέση έναν σταθμάρχη -που δεν είχε τα προσόντα, αλλά ήταν φίλος του κόμματος- φταίνε οι συντεχνίες που τον εμπόδισαν να κάνει αξιολόγηση του προσωπικού των τρένων.
Το ανθρώπινο λάθος έγινε τώρα “μία σειρά ανθρώπινων σφαλμάτων” -πάλι πριν ολοκληρωθεί η έρευνα. Αλλά ο Κυριάκος Μητσοτάκης ομολογεί την κυβερνητική ανεπάρκεια:
“Αν το έργο της τηλεδιοίκησης είχε ολοκληρωθεί αυτό το δυστύχημα θα ήταν πρακτικά αδύνατον να είχε συμβεί. Και η τεχνολογία θα μας είχε βοηθήσει για να αποτρέψουμε το αδιανόητο: για αρκετά χιλιόμετρα δύο τρένα να κινούνται στην ίδια γραμμή σε πορεία σύγκρουσης”.
Ποιος ευθύνεται που δεν ολοκληρώθηκε το έργο; Ποιος επέτρεψε -με υπουργική απόφαση- παράνομα να είναι σταθμάρχης κάποιος που δεν είχε άλλα προσόντα από το ότι ήταν φίλος του κόμματος; Kαι ποιος αρνιόταν να δεχθεί τους συνδικαλιστές που προειδοποιούσαν για το δυστύχημα που ερχόταν μετά από έντεκα εκτροχιασμούς;
Ακόμα και μετά το δυστύχημα ποιος έκανε δεκτή μια παραίτηση ως τιμή για τον παραιτούμενο και εμπαίζοντας τον κόσμο θεωρεί ότι ο υπουργός Μεταφορών έχει πολιτική ευθύνη -πιθανόν και ποινική όταν ολοκληρωθεί η έρευνα, αλλά δεν βρίσκει λόγο να μην είναι ξανά στο ψηφοδέλτιο;
Προφανώς για να εκλεγεί βουλευτής και να αναλάβει άλλο υπουργείο -από όπου θα παραιτηθεί με ευθιξία για να ξαναείναι υποψήφιος -όχι βέβαια για το έργο του, αλλά γιατί είναι γόνος πολιτικής οικογένειας -όπως ο Μητσοτάκης.
Ο Μητσοτάκης απειλεί με δίκες
Πιθανόν σε άλλη χώρα ο πρώην υπουργός Μεταφορών δεν θα είχε παραιτηθεί -για να βγει τελικά από το κάδρο, αλλά -ανάλογα με την πορεία της δικαστικής έρευνας- μπορεί να ήταν υπόδικος.
Στην Ελλάδα όμως την Δικαιοσύνη απονέμει ο Πρωθυπουργός κατευθύνοντας την έρευνα με υποδείξεις για το ποιο πόρισμα θα λάβει υπόψη της -από διορισμένη επιτροπή και ποιος εισαγγελέας θα την αναλάβει.
“Τον επιμερισμό των ευθυνών θα τον κάνει η Δικαιοσύνη, γρήγορα και στον ανώτατο δυνατό βαθμό” θα πει ο Πρωθυπουργός στο υπουργικό συμβούλιο. Πώς το ξέρει και ποιος είναι ο ανώτατος βαθμός -που εν προκειμένω είναι ο ίδιος;
“Πρώτον απόλυτη, επαναλαμβάνω, απόλυτη διαφάνεια στην έρευνα, ώστε να εντοπιστούν τα σφάλματα και να κριθούν δίκαια όσοι εμπλέκοντα騔 είπε.
Μόνο που έχει εξαιρέσει ήδη από όσους εμπλέκονται τα πολιτικά πρόσωπα σε μια απίστευτη ερμηνεία της “αντικειμενικής πολιτικής ευθύνης” που αποκλείει την ποινική -πριν αρχίσει η έρευνα- αφορά έναν υπουργό, αλλά όχι έναν πρωθυπουργό.
Ωστόσο υπάρχουν πολλά στοιχεία, εξώδικα και αναφορές πως η κυβέρνηση είχε προειδοποιηθεί για την τραγωδία που ερχόταν αλλά παρέλειψε να πάρει μέτρα.
Η αέρινη πολιτική ευθύνη
Υπάρχει πολιτική ευθύνη χωρίς να υπάρχει και ποινική ευθύνη; Στη χώρα που οι νόμοι προστατεύουν τους υπουργούς και αποφασίζει η κοινοβουλευτική πλειοψηφία αν υπάρχει ευθύνη η πολιτική ευθύνη είναι αέρας κοπανιστός.
Δεν μπορεί η Δικαιοσύνη που διορίζεται από την κυβέρνηση να κάνει κάτι αφού και πάλι αν εντοπισθούν ευθύνες θα πρέπει να πάει η υπόθεση στη Βουλή που θα αποφασίσει αν θα δημιουργηθεί ένα ειδικό δικαστήριο με κλήρωση από μια λίστα που έχει κάνει η κυβέρνηση.
Προφανώς …άσχετος με την ελληνική εκδοχή της Δικαιοσύνης ο Προέδρος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων Γιόζεφ Ντοπελμπάουερ που βρίσκεται στην Ελλάδα έκανε μια πρόταση:
«Θεωρώ πως θα πρέπει να γίνει ένας ξεκάθαρος διαχωρισμός μεταξύ των ερευνών. Να έχουμε την τεχνική έρευνα που θα προσπαθήσει να εντοπίσει τα κενά, την νομική έρευνα, για τις νομικές ευθύνες από τον εισαγγελέα και την έρευνα για τις πολιτικές ευθύνες».
Στην υπόθεση των υποκλοπών όπου εκκρεμεί μια ποινική υπόθεση -όπως είπαν καθαρά διαπρεπείς συνταγματολόγοι- ο προιστάμενος της ΕΥΠ που είναι και Πρωθυπουργός έκανε μια απίστευτη τρίπλα.
Αντί να είναι ο ελεγχόμενος με ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες ανέθεσε τις ευθύνες του στον… ανιψιό του και τον διοικητή της ΕΥΠ και ουσιαστικά αντί για κατηγορούμενος βρέθηκε να αποδίδει δικαιοσύνη -περίπου ως σουλτάνος που έχει κι έναν δικαστή που ελέγχει.
Όταν ο Πρωθυπουργός μιλά για δικαιοσύνη
Αυτή τη φορά ο Σουλτάνος -αν και υπάρχουν ανεξάρτητες αρχές και επιτροπές ειδικά για τους σιδηροδρόμους- πρώτα έβγαλε το πόρισμα ότι πρόκειται περί “ανθρώπινου λάθους”.
Ύστερα διόρισε μια επιτροπή για να βγάλει το πόρισμα. Τελικά άλλαξε απόφαση και ανακοίνωσε μια επιτροπή ειδικών, αλλά μετά τις εκλογές κι όταν ούτε αυτό έπεισε, έστειλε επιστολή τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου με κατευθύνσεις για το τι… πρέπει να κάνει.
Η επιστολή υποδεικνύει την ανάγκη για άμεση διαλεύκανση «όλων των ποινικών υποθέσεων που σχετίζονται με το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη» και την προτεραιοποίησή τους.
Ζητά την ανάθεση των υποθέσεων «στο υψηλότερο δυνατό ανακριτικό επίπεδο» και τον… ενημερώνει ότι το πόρισμα της επιτροπής εμπειρογνωμόνων που έχει οριστεί θα κοινοποιηθεί στις εισαγγελικές αρχές «για να καταστεί μέρος της δικογραφίας»!
Γύρω του ορύονται πως η παρέμβαση αυτή στην Δικαιοσύνη αποτελεί παραβίαση της αρχής της διάκρισης των εξουσιών» γιατί μόνο ένας μονάρχης που παραγγέλει δικαστικές αποφάσεις και διορίζει τις επιτροπές που θα τον ελέγξουν.
Η πρώην Πρόεδρος του Αρείου Πάγου Βασιλική Θάνου θα πει πως «η συγκρότηση και ενεργοποίηση οποιασδήποτε Επιτροπής και η σύνταξη πορίσματος για την υπόθεση αυτή παραβιάζει το Σύνταγμα και συνιστά καταφανή προσπάθεια επηρεασμού της δικαστικής κρίσης».
Έξι μέλη της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων θα επισημάνουν πως “η αναφορά του πρωθυπουργού σε πλήθος ποινικών υποθέσεων, εύλογα δημιουργεί την εντύπωση, ότι αποτελεί έμμεση πρόταση προς τον Εισαγγελέα του ΑΠ να διατάξει το χωρισμό της υπόθεσης του σιδηροδρομικού δυστυχήματος σε επιμέρους περισσότερες”.
Η μικρή λεπτομέρεια είναι πως ο Πρωθυπουργός ζητά από τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου να ορίσει εφέτη ανακριτή, αλλά η αρμοδιότητα ανήκει όμως στην ολομέλεια του αρμόδιου Εφετείου.
Προφανώς η παραγγελιά το πόρισμα της επιτροπής εμπειρογνωμόνων να αποτελέσει μέρος της ποινικής δικογραφίας, συνιστά προκαταβολική παρέμβαση στο έργο και της ανάκρισης.
Μια άλλη λεπτομέρεια είναι πως δεν έχει αρμοδιότητα ο Πρωθυπουργός να παραγγείλει τη διενέργεια ανάκρισης και την εισαγωγή της υπόθεσης στο ακροατήριο κατ` απόλυτη προτεραιότητα”. Ήταν αρμοδιότητα του Υπουργού Δικαιοσύνης -ποτέ του Πρωθυπουργού-και έχει καταργηθεί.
Η απάντηση του του Αρείου Πάγου ήταν άμεση. “Με αφορμή την επιστολή του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη διατάχθηκε ξεχωριστή έρευνα της Δικαιοσύνης για την καθυστέρηση στην υλοποίηση των έργων για τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου με έλεγχο των συμβάσεων” αλλά για άλλες κυβερνήσεις!
“Γιατί δεν προχώρησαν, πόσα χρήματα δαπανήθηκαν, γιατί δεν τηρήθηκαν χρονοδιαγράμματα και ποιοι ευθύνονται για όλα αυτά” λένε οι ανακοινώσεις. Η έρευνα ανατέθηκε στον Οικονομικό Εισαγγελέα».
Ο Εισαγγελέας δηλαδή προσδιορίζει το αντικείμενο της έρευνας για υπόθεση που είχε αρχειοθετηθεί και ανασύρει μα΄ζί και δικογραφία που αφορ΄΄α το 2017 -επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ- που έχει οδηγήσει ήδη σε δίκη και έχει κλείσει.
Ο Πρωθυπουργός δεν υπαγορεύει μόνο στον Ανώτατο Εισαγγελέα, αλλά προεξοφλεί κιόλας πως “τον επιμερισμό των ευθυνών θα τον κάνει η Δικαιοσύνη, γρήγορα και στον ανώτατο δυνατό βαθμό -με απόλυτη, επαναλαμβάνω, απόλυτη διαφάνεια στην έρευνα”!
Όποιοι κι αν είναι εκτός από την κυβέρνηση
Κάποιοι θα παρατηρήσουν πως ο ανώτατος εισαγγελικός λειτουργός όμως σχετίζεται με την κυβέρνηση που τον διόρισε όπως και τον γιο του στο γραφείο του υπουργού -που ανήκει στους ελεγχόμενους ως υπουργός Μεταφορών.
Η ανακοίνωση του Εισαγγγελέα πως θα “εντοπιστούν οι υπαίτιοι, «όποιοι κι αν είναι, όπου κι αν ανήκουν, από όπου και αν προέρχονται, ό,τι κι αν εκπροσωπούν» μοιάζει με πολιτική δήλωση. Υπάρχει περίπτωση να μην εντοπισθούν;
Kαμμία. Το λ΄εει και ο Πρωθυπουργός. “Είναι το προβληματικό κράτος το οποίο σας ζητώ να ανατρέψουμε και θα το ανατρέψουμε, σε όποιον τομέα και αυτό εκδηλώνεται, όσα εμπόδια και αν συναντήσουμε. Τώρα ή ποτέ». Τώρα ή ποτέ για την αναγέννηση ολόκληρης της χώρας”.
Είναι να μην δακρύζει κανείς;
YΓ. Το πώς σχετίζεται η ευθύνη του επιτελικού κράτους -ο σταθμάρχης ήταν ρουσφέτι αυτής κι όχι άλλης κυβέρνησης- με κάποιες συντεχνίες που ταυτόχρονα εμπόδιζαν κάθε αξιολόγηση του προσωπικού των τρένων μας” είναι ένα ερώτημα που εκκρεμεί.
Κυρίως γιατί οι “συντεχνίες” μάλλον δεν εμπόδισαν τον παράνομο διορισμό -που βάζει το “επιτελικό κράτος” στο στόχαστρο ως δολοφόνο -όπως λένε τα πανό.
Αλλά στην Ελλάδα το ρουσφέτι δεν είναι ποινικό αδίκημα, την δικαιοσ΄ύνη απον΄έμει ο Πρωθυπουργός και η πολιτική ευθύνη μαζί με τη συγγνώμη είναι τιμή -ιδιαίτερα αν συνδυάζονται με τη σωστή ζακέτα.