Του Γ. Λακόπουλου
Υπόθεση εργασίας: αν διαλυθεί το κόμμα που ίδρυσε ο Ανδρέας Παπανδρέου, τι θα υπάρχει μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ την επόμενη;
Η απάντηση είναι απλή. Τίποτε. Κανείς δεν μπορεί να δημιουργήσει ένα νέο κόμμα όπως ο Ανδρέας Παπανδρέου το 1974. Πόσο μάλλον κάποια «τελειωμένα» πρόσωπα, με παλιές επιβαρύνσεις που τους ακολουθούν.
Ακόμη και ο Σημίτης το 1996 -που δεν είχε τότε τέτοιες επιβαρύνσεις – για να επικρατήσει χρειάστηκε τη σκληρή υποστήριξη της διαπλοκής και συγκεκριμένη εσωκομματική ίντριγκα. Αλλά και όταν επικράτησε δεν δημιούργησε νέο κόμμα, έστω «εκσυγχρονίζοντας» το ΠΑΣΟΚ. Προτίμησε να το μετατρέψει σε… ομοσπονδία, με ποσοστώσεις στην κατανομή εξουσίας.
Επικράτησε μεν γιατί είχε «καλύτερο βιογραφικό», αλλά ήταν ελλειμματική προσωπικότητα σε σχέση με τα προσόντα που απαιτεί ένα μεγάλο κόμμα με προοπτικές.
Η αποδυνάμωση του ΠΑΣΟΚ στις κάλπες τα τελευταία χρόνια και η διασπορά στελεχών του που ακολούθησε, δεν ισούται με ιστορική καταδίκη όσων εκπροσώπησε στην εγχώρια πολιτική σκηνή. Ήταν καταδίκη συγκεκριμένων επιλογών συγκεκριμένων επιγόνων του Ανδρέα.
Αντίθετα η αποδυνάμωσή του φανέρωσε την έλλειψη όσων ανέδειξε το ΠΑΣΟΚ ιστορικά. Ειδικά μετά την αποτυχία του Αλέξη Τσίπρα να δώσει δυναμική στο κόμμα του, προκύπτει η ανάγκη επιστροφή σε ότι εκπροσώπησε το ΠΑΣΟΚ με τη ίδρυσή του.
Αυτή η επιστροφή δεν θα επιτευχθεί με άλλο κόμμα στη θέση του ΠΑΣΟΚ, αλλά με το ίδιο το ΠΑΣΟΚ. Δηλαδή με την ιδεολογία, την ιστορική προέλευση και τις κοινωνικές ομάδες που ανέδειξαν το ΠΑΣΟΚ και στις οποίες δεν περιλαμβάνονται βεβαίως κρατικοδίαιτοι επιχειρηματίες, ακόμη και αν τους κατασκεύασαν οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ.
Η αποσύνθεση δεν προήλθε από την αποτυχία των θέσεών του, αλλά από τους χειρισμούς των επικεφαλής αυτών των κυβερνήσεων και έναν νοσηρό τρόπο διακυβέρνησης που υιοθετήθηκε από πολλά στελέχη του για χρόνια και επί Παπανδρέου και επί Σημίτη. Παρ’ όλα αυτά δεν θα είχε διαλυθεί, αν ο νεότερος Παπανδρέου δεν λειτουργούσε ως κληρονόμος του οικογενειακού ονόματος και εχθρός της κομματικής ιδεολογίας, ακολουθώντας τον δρόμο προς το ΔΝΤ, είτε ήξερε τι έκανε, είτε όχι.
Επί Φώφης το ΠΑΣΟΚ εκπροσωπείται από μετριότητες που διείσδυσαν κάποτε στην πολιτική και αποκαταστάθηκαν δια του κόμματος κοινωνικά και οικονομικά
Κανείς από εκεί και πέρα δεν βρέθηκε να αναλάβει την πρωτοβουλία να ανατρέξει στα ιδρυτικά στοιχεία του Κινήματος σε ότι αφορά την ιδεολογία και την πολιτική. Ο Γιώργος Παπανδρέου δεν ήταν σε θέση να το κάνει, ο Βενιζέλος δεν ήταν ποτέ ΠΑΣΟΚ και η Φώφη Γεννηματά δεν είχε σχέση με το πραγματικό ΠΑΣΟΚ. Ούτε υποψήφια στους φοιτητικούς συλλόγους δεν κατέβαινε στα νιάτα της.
Όταν ανέλαβε την ηγεσία, δεν είχε καθαρή εικόνα – το εξέλαβε ως έπαθλο του επωνύμου της. Το αποτέλεσμα είναι να διολισθήσει στην εκπροσώπηση των πιο αναχρονιστικών στρωμάτων του παλαιού ΠΑΣΟΚ. Πρόσωπα από τις παλιές ομάδες του που επιδιώκουν τη ρεβάνς από τον ΣΥΡΙΖΑ για να ξαναμοιραστεί η τράπουλα.
Το παλαιάς κοπής ΠΑΣΟΚ
Σήμερα στο οργανωμένο ΠΑΣΟΚ συσπειρώνονται μόνο οι παλιοί «παραγονταραίοι» που θα έλεγε ο ασυμβίβαστος Στέφανος Τζουμάκας. Παλιοί συνδικαλιστές, δημόσιοι υπάλληλοι, κρατικά στελέχη, πρώην διοικητές ΔΕΚΟ και δημοσίων φορέων, πρόωροι συνταξιούχοι, διαδρομιστές υπουργείων και κομματικών γραφείων, διαμεσολαβητές πάσης φύσεως, κομπιναδόροι, αποτυχημένοι πολιτευτές, καλοπερασάκηδες με κρατικό χρήμα… Από όλα έχει ο μπαξές.
Συνθέτουν έναν ιστό απογοητευμένων, αναγκαστικά σε αδράνεια, αλλά και προθύμων να συμβάλουν στην ανασύνταξη, στηρίζοντας νέες γενιές, νέες φωνές
Το σημερινό οργανωμένο ΠΑΣΟΚ στηρίζεται ακόμη σε μεγάλο βαθμό σε πολιτικούς που είχαν γραφεία με νοίκια πληρωμένα από επιχειρηματίες και σε δακτυλοδεικτούμενα πρόσωπα, που έχασαν το προνόμιο να «κάνουν δουλείες» και να «κανονίζουν» υποθέσεις, και θέλουν να το ανακτήσουν.
Επί Φώφης το ΠΑΣΟΚ εκπροσωπείται από μετριότητες που διείσδυσαν κάποτε στην πολιτική και αποκαταστάθηκαν δια του κόμματος κοινωνικά και οικονομικά. Ποιος θα την ακολουθήσει όταν διώχνει ακόμη και ό,τι πιο καινούργιο υπάρχει;
Αυτοί όταν λένε «επιστρέφει ο κόσμος στο ΠΑΣΟΚ», εννοούν ότι διαμορφώνεται ένα μέτωπο ξεπλύματος του παρελθόντος τους δια της επίθεσης στον ΣΥΡΙΖΑ, καθόλου δύσκολο με τη δύσκολη πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση. Αυτός ο «πληθυσμός» ρίχνει νερό στον μύλο όσων προβάλουν την άποψη ότι πρέπει να διαλυθεί το ΠΑΣΟΚ.
Τι – δεν – ήταν και τι μπορεί να ξαναγίνει το ΠΑΣΟΚ
Αλλά το ΠΑΣΟΚ δεν είναι αυτός ο πληθυσμός. Είναι ότι ακριβώς υπήρξε πέρα από αυτούς, που το καπηλεύτηκαν το δυσφημούν.
Το ΠΑΣΟΚ δεν είναι όσοι απέκτησαν σπιταρόνες με πισίνες, ήταν χωμένοι σε δουλειές και κόλπα, εντάχθηκαν στους ιδιωτικούς στρατούς που συντηρούσαν οι ολιγάρχες στο πολιτικό σύστημα για να ροκανίζουν το δημόσιο χρήμα. Όπως δεν είναι και όσοι υιοθέτησαν αβασάνιστα τις πιο αντιδραστικές και αντιλαϊκές πολιτικές για να παραμείνουν στον χορό της εξουσίας.
Το ΠΑΣΟΚ είναι πρωτίστως η ιδρυτική ακτινοβολία του! Έτσι όπως καταγράφηκε στη Διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη, στο καταστατικό του -το οποίο δεν σεβάστηκαν ούτε οι επικεφαλής του- στα αμέτρητα πολιτικά στελέχη της διαδρομής του, τα οποία εξόντωναν διαδοχικά οι ηγεσίες του.
Κυρίως είναι οι στρατιές των πολιτών που δέχθηκαν τις ιδέες του, διαισθάνθηκαν τον ιστορικό ρόλο του, και το ακολούθησαν αγωνιστικά και ανιδιοτελώς. Μέχρι να απογοητεύουν από τις ηγετικές κάστες και να αδρανοποιηθούν,ή να αναζητήσουν αλλού εκλογική στέγη με τελευταίο σταθμό τον ΣΥΡΙΖΑ.
Πέρα από το σημερινό συνονθύλευμα, υπάρχουν άνθρωποι που συνδέθηκαν με το ΠΑΣΟΚ, καταλαβαίνουν από πολιτική, έχουν ήθος και αξιοπρέπεια, έχουν εμπειρία και άσπιλη κυβερνητική θητεία στο βιογραφικό τους και είναι γνωστοί και με ονοματεπώνυμο.
Συνθέτουν έναν ιστό απογοητευμένων, αναγκαστικά σε αδράνεια, αλλά και προθύμων να συμβάλουν στην ανασύνταξη, στηρίζοντας νέες γενιές, νέες φωνές, νέα πρόσωπα που θα αναδείξουν την ιδεολογική πρωτοπορία του σοσιαλδημοκρατικού και κεντροαριστερού χώρου στην Ελλάδα.
Αυτός ο ιστός ανθρώπων, είναι υπαρκτός και μπορεί να αποτελέσει τη βάση ανασυγκρότησης του ΠΑΣΟΚ με σημαία την ιδεολογία του, τις ταξικές αναφορές του και τη διαρκή και αυτόνομη διαμόρφωση της πολιτικής του ως λαϊκό, μαζικό, σοσιαλιστικό και ευρωπαϊκό κίνημα.
Πέρα από το σημερινό συνονθύλευμα υπάρχει ένας ιστός ανθρώπων που μπορεί να αποτελέσει τη βάση ανασυγκρότησης και ανασύνταξης στηρίζοντας νέες γενιές
Το ζητούμενο είναι να παρακινηθεί αυτός ο κόσμος να βγει στο ξέφωτο, να πάρει το ΠΑΣΟΚ στα χέρια του, να παραμερίσει τους «χαλασμένους», να ακυρώσει τους μηχανισμούς και να ανατρέψει τους σχεδιασμούς των κύκλων που θέλουν να το εξαφανίσουν.
Έτσι θα αναδειχθεί ένα νέο ριζοσπαστικό κίνημα με αγωνιστική διάθεση αλλά και ρεαλισμό, που θα μετατρέψει την πραγματικότητα του Μνημονίου σε αφετηρία οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης .
Με αλλά λόγια να δημιουργήσει το νέο ΠΑΣΟΚ. Νέο, αλλά ΠΑΣΟΚ. Με τα ακέραια παλιά ονόματα στη μαρκίζα και νέους που θέλουν να μετέχουν στον δημόσιο βίο με το δικό του όραμα.
Οι… σκιές
Αυτή η δυνατότητα είναι υπαρκτή. Αλλά σκιάζεται από όσους θέλουν τη διάλυση του ΠΑΣΟΚ για διάφορους λόγους. Άλλοι για να πάρουν την εκδίκηση τους, άλλοι για να εξαφανίσουν την ιδρυτική καθαρότητα των ιδεών του, άλλοι για να σταδιοδρομήσουν για λογαριασμό συμφερόντων που αντιστρατεύεται διαχρονικά η πολιτική υπόσταση του ΠΑΣΟΚ.
Σκιάζεται αλλά υπάρχει. Καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ απογοητεύει, όχι για την -αναγκαστική πολιτική που ακολουθεί, αλλά για τις ήττες του στα μέτωπα της ανασύνταξης του πολιτικού συστήματος, της πολιτικής επάρκειας και της αποτελεσματικότητας, πληθαίνουν όσοι επιθυμούν να αντιδράσουν. Αυτοί δεν θέλουν τους παλαιούς Πασόκους,αλλά θέλουν το νέο ΠΑΣΟΚ.
Θέλουν το κόμμα που μπορεί να απογοήτευσε πολλές φορές, αλλά κύλησε μπροστά τον τροχό και άλλαξε τα συμφραζόμενα της πολιτικής. Δεν περιμένουν να ξεπεταχτεί ένας Έλληνας Μακρόν -σαν φίρμα-, αλλά να ξεπεταχτεί το πρόπλασμα της νέας ελληνικής κεντροαριστεράς με το ιστορικό φορτίο, τα σύμβολα και το όνομα του ΠΑΣΟΚ.
Δεν μπόρεσαν ή δεν θέλησαν να το κάνουν ο Βενιζέλος που το παράλαβε καθημαγμένο και η Γεννηματά που το εξέλαβε σαν οικογενειακό κειμήλιο. Αλλά το μοναστήρι να είναι καλά…
