Προεκλογικά «παιχνίδια» με την κρατική επιχορήγηση των κομμάτων

Toυ Θάνου Κάλλη

Τις τελευταίες δεκαετίες, το ζήτημα της οικονομικής ενίσχυσης πολιτικών κομμάτων και υποψηφίων έχει συχνά απασχολήσει την ελληνική επικαιρότητα, κυρίως λόγω του μεγάλου αριθμού καταγγελιών σχετικά με φαινόμενα κατάχρησης των χρηματοδοτήσεων. Εξάλλου, είναι νωπές οι μνήμες όπου μεγάλα κόμματα έπαιρναν «θαλασσοδάνεια»  δεκάδες εκατομμύρια ευρώ από τράπεζες, με ενέχυρο την κρατική επιχορήγηση των επόμενων ετών.

Όμως, πέρα από τις εύλογες κριτικές και αμφισβητήσεις για την επιβάρυνση των φορολογουμένων, ειδικά από το 2009 που η ελληνική κοινωνία δοκιμάζεται από μια πολύ έντονη οικονομική κρίση, ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει την αναγκαιότητα της ύπαρξης κομμάτων για την εύρυθμη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος.

Έτσι, λοιπόν, το ελληνικό Σύνταγμα (29 παρ. 2) ορίζει ότι τα κόμματα έχουν δικαίωμα στην οικονομική τους ενίσχυση από το Κράτος για τις εκλογικές και λειτουργικές τους δαπάνες, όπως ο εκάστοτε νόμος ορίζει.

Με το νόμο 3023/2002, όπως κωδικοποιήθηκε με το πρόσφατο Προεδρικό Διάταγμα 15/22, διαμορφώθηκε το κανονιστικό πλαίσιο για την κατανομή της εκλογικής και της τακτικής ετήσιας χρηματοδότησης στα πολιτικά κόμματα και ο νομοθέτης προχώρησε ο ίδιος στην κατηγοριοποίηση των δικαιούμενων κρατικής ενίσχυσης και στον λεπτομερή προσδιορισμό του ύψους αυτής και των κριτηρίων βάσει των οποίων παρέχεται.

Βασικός άξονας των σχετικών νομοθετικών ρυθμίσεων είναι η εφαρμογή των συνταγματικών κανόνων για ισότητα ευκαιριών των πολιτικών κομμάτων και για διαφάνεια στα οικονομικά τους, ώστε να στηριχθεί η υλική επιβίωση τους και η Πολιτεία να εγγυηθεί τους δημοκρατικούς όρους του πολιτικού παιχνιδιού.

Κατά τα ανωτέρω λεχθέντα, σύμφωνα με πληροφορίες η κυβερνώσα παράταξη δίνει μια άλλη διάσταση στον κομματικό ανταγωνισμό και πρόκειται αναμφίβολα για ένα φαινόμενο εκφυλισμού της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας.

Ειδικότερα, το αρμόδιο υπουργείο Εσωτερικών καθυστερεί σκόπιμα την εκταμίευση της κρατικής επιχορήγησης στα κόμματα της αντιπολίτευσης, με απώτερο σκοπό να τους δημιουργήσει οικονομική ασφυξία ενόψει των προσεχών εθνικών εκλογών. Πρωτεύων στόχος είναι η αξιωματική αντιπολίτευση, που είναι ο βασικός αντίπαλος και δεν εξαρτάται από το μεγάλο κεφάλαιο και επομένως έχει περιορισμένες πηγές χρηματοδότησης.