Του Νίκου Μορφονιού
Μιλούν στην ΑΥΓΗ ο δικηγόρος και πατέρας θύματος του δυστυχήματος Αντώνης Ψαρόπουλος και ο ειδικός εμπειρογνώμονας εκ μέρους οικογενειών Κώστας Λακαφώσης
Αρνούνται πεισματικά μέχρι σήμερα να αποκαλύψουν τον υπεύθυνο επεξεργασίας και διαχείρισης του υλικού των καμερών του ΟΣΕ, ακόμη και μετά την εξοργιστική αποκάλυψη ότι δεν υπάρχει ούτε ένα καρέ από τους 15 σταθμούς από τους οποίους πέρασε η εμπορική αμαξοστοιχία διότι σβήστηκαν οι σκληροί δίσκοι. Τρία γραπτά αιτήματα έχουν καταθέσει εδώ και έναν χρόνο στον εφέτη ανακριτή οι συγγενείς προκειμένου να γνωστοποιηθεί ο υπεύθυνος, χωρίς όμως να λάβουν καμία απάντηση, με αποτέλεσμα ο δικηγόρος και πατέρας θύματος του δυστυχήματος Αντώνης Ψαρόπουλος να καταγγέλλει ευθέως σήμερα στην ΑΥΓΗ της Κυριακής ότι «αποκρύβουν τον υπεύθυνο επεξεργασίας του συστήματος των καμερών του ΟΣΕ που έσβησε τα αρχεία της 28ης Φεβρουαρίου του 2023 με την εμπορική αμαξοστοιχία».
Ο κ. Ψαρόπουλος, πατέρας της Μάρθης Ψαροπούλου, κόρης της Μ. Καρυστιανού, που έχασε τη ζωή της στα Τέμπη, έχει καταθέσει εδώ και έναν χρόνο τρία έγγραφα αιτήματα προς τον εφέτη ανακριτή Σ. Μπακαΐμη που ερευνά το δυστύχημα προκειμένου να γνωστοποιηθεί ο υπεύθυνος επεξεργασίας και διαχείρισης του υλικού των καμερών και να δώσει εξηγήσεις για ποιο λόγο σβήστηκαν οι σκληροί δίσκοι στους οποίους φέρεται ότι επανεγγράφησαν νέα αρχεία, χωρίς να είναι δυνατή πλέον η ανάκτηση των στιγμιότυπων από τη μοιραία βραδιά. Εξού και από τις συνολικά πάνω από 40 κάμερες σε 15 σταθμούς του ΟΣΕ από τη Θεσσαλονίκη, απ’ όπου ξεκίνησε ο συρμός, μέχρι το σημείο της σύγκρουσης δεν υπάρχει σήμερα καμία εικόνα του εμπορικού τρένου, δυσκολεύοντας έτι περαιτέρω τη διαλεύκανση του μείζονος ερωτήματος για το ενδεχόμενο φορτίο που μετέφερε και το οποίο ευθύνεται για τη φωτιά που προκάλεσε τον θάνατο επιβατών.
Ποιος και γιατί έσβησε τα επίμαχα υλικά
«Εχω καταθέσει εδώ και έναν χρόνο τρία γραπτά αιτήματα και το έχω θέσει πάνω από δεκατρείς φορές προφορικά στον κ. Μπαϊκάμη προκειμένου να μας γνωστοποιηθεί ποιος είναι ο υπεύθυνος επεξεργασίας του συστήματος καταγραφής με τα βίντεο του ΟΣΕ, χωρίς όμως μέχρι σήμερα να πάρουμε καμία απάντηση» περιγράφει στην ΑΥΓΗ της Κυριακής ο Αντ. Ψαρόπουλος, με φόντο τις αποκαλύψεις ότι δεν υπάρχει καμία καταγραφή της εμπορικής αμαξοστοιχίας καθ’ όλη την πορεία της. Η άρνηση, μάλιστα, να αποκαλυφθεί ποιος και γιατί έσβησε τα βίντεο συνεχίζεται, παρά τις σχετικές παραγγελίες και του εφέτη ανακριτή όχι μόνο προς την υπεύθυνη Αρχή του ΟΣΕ, αλλά και προς την εταιρεία σεκιούριτι να του γνωστοποιήσουν τον υπεύθυνο επεξεργασίας-διαχείρισης που φέρεται ότι εμπλέκεται στην παρακολούθηση του υλικού του συστήματος επιτήρησης, χωρίς όμως να έχουν ανταποκριθεί. Αυτό βέβαια γεννά αναπόδραστα δύο ερωτήματα: όχι απλώς γιατί ο ΟΣΕ, που είναι ο καθ’ ύλην αρμόδιος οργανισμός, αρνείται να απαντήσει στον ανακριτή, αλλά και γιατί ο τελευταίος έναν χρόνο μετά τους «ανέχεται» και δεν προτείνει την άσκηση διώξεων για άρνηση και παρακώλυση των ανακριτικών διαδικασιών προκειμένου να απαντηθεί ποιος και γιατί έσβησε τα επίμαχα υλικά των καμερών, τα οποία θα μπορούσαν να δώσουν απαντήσεις για τα αίτια της φωτιάς που προκλήθηκε μετά τη σύγκρουση.
Εστειλαν σκληρό δίσκο από λάθος σταθμό
Ομως το σβήσιμο των σκληρών δίσκων δεν συνιστά το μοναδικό ατόπημα σε σχέση με τη διαχείριση του βιντεοληπτικού υλικού από τις εγκαταστάσεις ιδιοκτησίας του ΟΣΕ. Από τις 29 Μαρτίου του 2023, όπως εξηγεί στην ΑΥΓΗ ο Κώστας Λακαφώσης, μέλος της Επιτροπής Διερεύνησης Ανεξάρτητων Πραγματογνωμόνων Οικογενειών (ΕΔΑΠΟ) στην υπόθεση των Τεμπών, «δώσαμε και γραπτώς το αίτημα για να μας δώσουν τα βίντεο με την εμπορική αμαξοστοιχία τη στιγμή της φόρτωσης στον σιδηροδρομικό σταθμό Θεσσαλονίκης. Εκείνη την ημέρα τα βίντεο ακόμη υπήρχαν, δεν είχαν σβηστεί. Εντούτοις, ο σκληρός δίσκος που απεστάλη μετά από μήνες καθυστέρησης δεν ήταν αυτός που θα είχε την εκφόρτωση της εμπορικής αμαξοστοιχίας στον εμπορικό σταθμό Θεσσαλονίκης, αλλά επρόκειτο για τον σκληρό δίσκο από τον επιβατικό σταθμό, που βρίσκεται ακριβώς δίπλα, μόλις ενάμισι χιλιόμετρο. Όμως ο σκληρός δίσκος από τον επιβατικό σταθμό δεν είχε καμιά αξία, καθώς εκεί βρίσκονταν μόνο οι ηλεκτράμαξες και όχι τα βαγόνια με το φορτίο, το οποίο φορτώνεται στον εμπορευματικό σταθμό, τον λεγόμενο σταθμό διαλογής». Αποτέλεσμα ήταν, φυσικά, όταν αναζητήθηκε καθυστερημένα το σωστό βίντεο του εμπορικού σταθμού, αυτό να έχει σβηστεί, καθώς στον σκληρό δίσκο είχαν επανεγγραφεί άλλα αρχεία. Εξάλλου, όπως υπογραμμίζει ο κ. Λακαφώσης, «και από τους άλλους σταθμούς που πέρασε η αμαξοστοιχία, από τους οποίους με καθυστέρηση μας δόθηκαν οι σκληροί δίσκοι, είχε σβηστεί το υλικό της 28ης Φεβρουαρίου και είχαν επανεγγραφεί νέα αρχεία. Με συνέπεια σήμερα να μην έχει βρεθεί ούτε ένα καρέ από τους σταθμούς που πέρασε η εμπορική αμαξοστοιχία».
Δεν σβήνονται αυτόματα τα αρχεία
Οι ευθύνες, όμως, είναι συγκεκριμένες. «Και οι δικαιολογίες του διευθύνοντος συμβούλου του ΟΣΕ κ. Τερεζάκη ότι τα βίντεο δεν υπάρχουν γιατί σβήνονται κάθε 15 μέρες και αυτός είναι ο λόγος που δεν τα έχουμε δεν ισχύουν. Γιατί δεν υπήρχε μηχανισμός να τα σβήνει αυτόματα» δηλώνει κατηγορηματικά ο κ. Λακαφώσης, υποδεικνύοντας την ευθύνη του ΟΣΕ. Για τον λόγο αυτόν εξάλλου, όπως ενημερώνει ο Αντ. Ψαρόπουλος, «εκτός από τη διαδικασία των αιτημάτων για τον υπεύθυνο επεξεργασίας που δεν μας απαντάνε, υπάρχει σε εξέλιξη η παραγγελία της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου προς την Εισαγγελία Πρωτοδικών Λάρισας για τη διενέργεια κατεπείγουσας προκαταρκτικής εξέτασης προκειμένου να δει αν προκύπτουν ποινικές ευθύνες του εκπροσώπου του ΟΣΕ Παναγιώτη Τερεζάκη και του διευθύνοντος συμβούλου της Interstar, της εταιρείας σεκιούριτι γιατί έδωσαν λάθος βίντεο της εμπορικής αμαξοστοιχίας». Τα δύο πρόσωπα μαζί με ακόμη ένα στέλεχος του ΟΣΕ έχουν κληθεί να δώσουν εξηγήσεις στον αντεισαγγελέα πρωτοδικών Λάρισας με το ερώτημα γιατί δεν εκτέλεσαν την ανακριτική παραγγελία όταν ζητήθηκε το οπτικό υλικό φόρτωσης της αμαξοστοιχίας, δίνοντας τον σκληρό δίσκο από τις κάμερες του επιβατικού σταθμού της Θεσσαλονίκης και όχι από τον εμπορικό σταθμό όπου φορτώθηκε το τρένο.
Τα βίντεο διατηρούνται όταν διερευνώνται αξιόποινες πράξεις
Αξίζει εδώ να σημειώσουμε πως, σύμφωνα με το Προεδρικό Διάταγμα 75/2020 που καθορίζει την επεξεργασία και την αποθήκευση προσωπικών δεδομένων από συστήματα ηλεκτρονικής επιτήρησης σε δημόσιους χώρους, ο υπεύθυνος επεξεργασίας, που εν προκειμένω ορίζεται η δημόσια Αρχή του ΟΣΕ, διατηρεί κατά μέγιστο για χρονικό διάστημα δεκαπέντε (15) ημερών από τη συλλογή τους τα δεδομένα ήχου και εικόνας, «εκτός αν η διατήρηση είναι απαραίτητη για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα με σκοπό τη διερεύνηση αξιόποινων πράξεων». Κοινώς, το ότι σβήστηκαν τα βίντεο, χωρίς βέβαια ακόμη να αποκαλύπτεται ποιος προχώρησε στο σβήσιμο και στην επανεγγραφή των δίσκων, συνιστά παράβαση καθήκοντος με σκόπιμη ή μη αλλοίωση/απόκρυψη από τη στιγμή που πρόκειται για τα τρένα που εμπλέκονται στο έγκλημα των Τεμπών.
Επιπλέον, πάλι σύμφωνα με το Προεδρικό Διάταγμα, ο υπεύθυνος επεξεργασίας λαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα ασφαλείας, μεταξύ των οποίων η παροχή πρόσβασης «στα δεδομένα του συστήματος και στις εγκαταστάσεις επεξεργασίας, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι αίθουσες ελέγχου του συστήματος, των βάσεων δεδομένων και των καμερών, μόνον σε εξουσιοδοτημένους, κατάλληλα εκπαιδευμένους χρήστες και σύμφωνα με τον ρόλο που τους έχει ανατεθεί». Μάλιστα, η πρόσβαση των χρηστών στο λογισμικό του συστήματος βιντεοεπιτήρησης επιτρέπεται «μόνο με χρήση αντίστοιχου λογαριασμού, ήτοι τουλάχιστον ζεύγους ονόματος χρήστη και κωδικού πρόσβασης, ο οποίος δημιουργείται αποκλειστικά για κάθε χρήστη».
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΥΓΗ