Του Γ. Λακόπουλου
Σύμφωνα με την πρόσφατη μαρτυρία του Θόδωρου Τσουκάτου, το ΠΑΣΟΚ του Κώστα Σημίτη ξόδεψε για τις εκλογές του 2000 δεκαέξι δισ. δραχμές- κάπου 50 εκατομμύρια σημερινά ευρώ. Εκτός από αυτά που ξόδεψαν οι υποψήφιοι βουλευτές του. Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις στις εκλογές του 1996 είχε ξοδέψει περισσότερα. Και στις δυο περιπτώσεις πήρε τη νίκη.
Αυτό σημαίνει ότι οι εκλογές δεν κερδίζονται ακριβώς. Μπορεί και να… αγοράζονται. Όσοι έχουν εντρυφήσει στα προεκλογικά, ιδίως της πρωτεύουσας και των αστικών κέντρων, γνωρίζουν ότι η απόκτηση μιας βουλευτικής έδρας έχει προσδιορισμένο κόστος. Ακόμη και η σειρά εκλογής μπορεί να προαγοραστεί.
Οι παροικούντες γνωρίζουν τα ιλιγγιώδη ποσά που έχουν δαπανήσει κατά καιρούς για την εκλογή τους τα μεγαλοστελέχη του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ. Υπάρχουν πολλές ιστορίες επιχειρηματιών που διέθεσαν κονδύλια για να βγάλουν έναν ή περισσότερους βουλευτές. Ορισμένοι βρίσκονται πάντα στη Βουλή.
Το οικονομικό κόστος των εκλογικών αναμετρήσεων είχε περιορισθεί κάπως τον καιρό της κρίσης. Επανέρχεται ως καθοριστική παράμετρος μετά την εκλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη στην ηγεσία της ΝΔ.
Όλοι θυμούνται ότι το 2015-16 οργανώθηκε μια κουρδισμένη ψηφοθηρική μηχανή με ισχυρή επικοινωνιακή ομπρέλα. Κανείς δεν ξέρει πόσο κόστισε και ούτε θα μάθουμε ποτέ. Όπως δεν μαθαίνουμε ποτέ πόσα πληρώνουν οι υποψήφιοι βουλευτές και μεγαλοδήμαρχοι για την εκλογή τους. Όλοι εμφανίζονται ότι κινήθηκαν εντός του ορίου δαπανών που ορίζει ο νόμος.
Οι προσεκτικοί παρατηρητές σημειώνουν ότι η ΝΔ, ανεβάζει πάλι το κόστος των εκλογών. Μετά από μια σχετική υποχώρηση των συλλογικών και ατομικών δαπανών θα χρειαστούν πολλά λεφτά για να βγάλουν νικητές οι κάλπες. Αυτή είναι η μεγάλη απειλή για τον ΣΥΡΙΖΑ.
Πλούτος και εκλογές
Η ΝΔ ως κόμμα και οι υποψήφιοι της ξεχωριστά θα ξοδέψουν αυτή τη φορά μεγάλα ποσά για μια έδρα στη βουλή, για έναν δήμο, ακόμη και για μια θέση συμβούλου σε δημοτικό η νομαρχιακό συμβουλίου. Άραγε μέτρησε κανείς από την κυβέρνηση πόσοι πλούσιοι θα μετέχουν στις προσέχεις εκλογές και πόσα άρχισαν ήδη να ξοδεύουν;
Έχουν πληροφορηθεί πόσοι οικονομικοί παράγοντες θα ρίξουν χρήμα για να εκλεγούν συγκεκριμένοι βουλευτές, ευρωβουλευτές και αυτοδιοικητικοί της ΝΔ; Αν ανάμεσά τους υπάρχει και κανένας Συριζαίος -ένας λόγος παραπάνω για να ανησυχεί ο ΣΥΡΙΖΑ.
Στο πεδίο των κομματικών και προσωπικών προεκλογικών δαπανών η κυβερνητική παράταξη υστερεί δραματικά. Αν εξαιρεθούν δυο -τρεις υπουργοί για τους οποίους εικάζεται ότι θα δαπανήσουν αρκετά για την εκλογή τους, οι βουλευτές της σημερινής πλειοψηφίας θα πάνε στις κάλπες ως φτωχοδιάβολοι.
Είναι αδύνατον να συναγωνιστούν σε δαπάνες τους αντίπαλους τους από τη ΝΔ -αλλά και από το Κινάλ σε πολλές περιπτώσεις; Όπως δεν μπορεί και ο ΣΥΡΙΖΑ ως κόμμα να συναγωνιστεί τη ΝΔ. Ούτε ο Τσίπρας τον Μητσοτάκη στο πρόσωπο του οποίου κάνουν “επένδυση” οικονομικοί παράγοντες.
Μπορεί ο Πρωθυπουργός να κυβερνάει, αλλά το επικοινωνιακό επιτελείο του είναι μικροομάδα ερασιτεχνών, μπροστά στον πολυπληθή στρατό των αμειβομένων που δουλεύουν για την ΝΔ και τον Μητσοτάκη προσωπικά: ίματζ μέικερς, δημοσκόποι, επικοινωνιολόγοι, αναλυτές, λογογράφοι, δημοσιογράφοι, αδήλωτοι ξένοι σύμβουλοι…
Αντίστοιχα επιτελεία συνεπικουρούν όχι μόνο τους προβεβλημένους υποψήφιους της ΝΔ αλλά και ορισμένα νέα φυντάνια που πολιτεύονται πλουσιοπάροχα -με άγνωστες πήγες οικονομικής στήριξης. Είναι φανερό πάντως ότι το σπόνσορινγκ θα κάνει θραύση στα ψηφοδέλτια της ΝΔ. Αντίθετα οι Συριζαίοι στη συντριπτική πλειοψηφία τους θα πολιτευτούν ως φτωχοί συγγενείς. Αν υπάρξουν κάποιες εξαιρέσεις θα επιβεβαιώσουν τον κανόνα.
Φανερές και άδηλες -πρακτικές θα χρησιμοποιηθούν για την ψηφοθηρία τόσο κεντρικά από τη ΝΔ όσο και από υποψήφιους βουλευτές και ευρωβουλευτές, ή δημάρχους και περιφερειάρχες της. Π.χ. η εμφάνιση δημοσκοπήσεων που δίνουν προβαδίσματα, αλλά ουδείς γνωρίζει ποιος τις χρηματοδοτεί και σε ποιες συνθήκες διεξήχθησαν.
Ένας μεγάλος αριθμόν “ειδικών”- αλλά και δημοσιογράφων -απασχολείται επαγγελματικά με υποστήριξη υποψήφιων. Πίσω από συμμετοχές σε πάνελ, εμφανίσεις σε εξώφυλλα και συνεντεύξεις σε εφημερίδες θα υπάρχει συχνά αντίστοιχη χρηματοδότηση. Γιατί όπως λέει έμπειρος παράγων των ΜΜΕ “από τη στιγμή που πάμε για εκλογές η παρουσίαση ενός πολιτικού θεωρείται συνεργασία και πληρώνεται”.
Με άλλα λόγια υποψήφιοι δήμαρχοι και ευρωβουλευτές της ΝΔ σε αυτή τη φάση και οι βουλευτές της εν συνεχεία, ξεκινούν με ένα πλεονέκτημα από τα αποδυτήρια: το budget!
Θα βρεθούν πρώτο τραπέζι πίστα στα ΜΜΕ, θα διοργανώνουν συγκεντρώσεις και θα συντηρούν προεκλογικούς μηχανισμούς γιατί κάποιος θα πληρώνει: είτε οι ίδιοι από την τσέπη τους είτε κάποιος χορηγός. Ειδικοί τους συμβουλεύουν πώς να ντύνονται, να μιλούν και να κινούνται. Λογογράφοι τους προμηθεύουν με “πιασάρικα ” κείμενα. Και μιντιακά συγκροτήματα τους πλασάρουν νυχθημερόν…
Με αυτό τον τρόπο θα επιχειρούν κατ’ ουσίαν να εξαγοράσουν την ψήφο με εντυπωσιακές εμφανίσεις , με φιέστες που ήδη και ευρεία επικοινωνιακή στήριξη. Με άλλα λόγια με δαπανηρή εκλογική καμπάνια…
Σε αυτές τις συνθήκες οι υποψήφιοι του ΣΥΡΙΖΑ προσέρχονται στις κάλπες σαν φτωχοί συγγενείς, με το έδαφος ναρκοθετημένο γύρω τους. Το μαύρο πολιτικό χρήμα θα δημιουργεί “αέρα νίκης” για τους αντίπαλους τους. Και οι ίδιοι θα παλεύουν σε στημένα εχθρικά πάνελ να αποδείξουν ότι δεν είναι ελέφαντες.
Ασφαλώς στις εκλογές αναμετρώνται πολιτικές, αποτελέσματα προγράμματα. Αλλά στις μέρες δεν γίνονται μόνο με πολιτικές απόψεις. Γίνονται και με λεφτά. Σ’ αυτό η ΝΔ εμφανίζεται ήδη με πακτωλούς στη διάθεσή της έτοιμη να εξαγοράσει, εμμέσως, τους ψηφοφόρους. Η δημοσκοπική ασυδοσία είναι ήδη ένα δείγμα.
Αν η Πολιτεία δεν φροντίσει να εφαρμοστεί η νομοθεσία για την οικονομική διαφάνεια και αν οι Συριζαίοι υποψήφιοι δεν αναδείξουν ή δεν καταγγείλουν, όπου είναι εμφανές, την ροή του χρήματος υπέρ της δεξιάς παλινόρθωσης, θα δοκιμάσουν εκπλήξεις.