Αλέξης Τσίπρας: Νέα Διαύγεια για τα δημόσια έργα – Όχι άλλες συναλλαγές κάτω από το τραπέζι

Τρεις βασικές παρεμβάσεις με τις οποίες «θα διασφαλίζεται η διαφάνεια στη διαδικασία υλοποίησης ενός έργου καθώς και ο έλεγχος και η γνώση της κατάστασης ασφάλειας των δημόσιων υποδομών», περιλαμβάνει το σχέδιο προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για την ασφάλεια στις μεταφορές, το οποίο παρουσίασε ο Αλέξης Τσίπρας στο πλαίσιο ημερίδας του τομέα Υποδομών και Μεταφορών του κόμματος με θέμα «Ασφαλείς μεταφορές, σύγχρονες υποδομές», στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος»

Κατά της ομιλίας του για την ασφάλεια στις Μεταφορές ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έκανε λόγο για «μία μεγάλη τομή Διαφάνειας στην αδειοδότηση, στην εκτέλεση και στη λειτουργία των δημόσιων έργων υποδομών, που θα εξασφαλίζει τη τήρηση των ορθών διαδικασιών και κυρίως τα στανταρτς ασφάλειάς τους», καταθέτοντας τρεις καινοτόμες προτάσεις.

«Εκεί που δεν υπάρχει φως και ορατότητα συνήθως ανθίζει η διαφθορά. Συνήθως εις βάρος και της ασφάλειας. Γιατί εκεί που το αλισβερίσι των ημέτερων και οι συμφωνίες γίνονται κάτω από το τραπέζι, κανείς δε λογαριάζει ούτε την ασφάλεια, ούτε την ποιότητα των υποδομών», είπε ο Αλέξης Τσίπρας και προανήγγειλε:

  • Τη θεσμοθέτηση, υλοποίηση και τη λειτουργία πρώτα από όλα ενός ψηφιακού Κεντρικού Συστήματος Αδειοδοτήσεων.
  • Τη θεσμοθέτηση, υλοποίηση και τη λειτουργία ενός ψηφιακού Κεντρικού Σύστηματος Παρακολούθησης Τεχνικών Έργων.
  • Τη θεσμοθέτηση, την υλοποίηση και τη λειτουργία Συστήματος Καταγραφής, Λειτουργίας και Συντήρησης Δημοσίων και Ιδιωτικών Έργων.

Σκοπός είναι η Διαφάνεια και μόνο, όπως είπε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ.

Διαφάνεια:

  • Στην αδειοδότηση και εκτέλεση Δημόσιων έργων
  • Στη λειτουργία των ελεγκτικών μηχανισμών
  • Στην θέσπιση και τήρηση των προδιαγραφών
  • Στην εφαρμογή ελάχιστων συντελεστές ασφαλούς λειτουργίας κάθε Δημόσιας υποδομής.

Αναλυτικά η ομιλία του:

«Είμαστε σήμερα εδώ, σε μια χώρα που ακόμα πενθεί. Σε μια κοινωνία που ακόμα αναρωτιέται. Και μια κυβέρνηση που συνεχίζει αλαζονικά να αγνοεί την ευθύνη.

Είμαστε σήμερα εδώ, στη σκιά των Τεμπών. Στη σκιά όχι μιας θυσίας. Αλλά μιας ανείπωτης τραγωδίας. Και μπροστά σε τέτοια γεγονότα, όσοι βρεθήκαμε και θα ξαναβρεθούμε σε θέσεις ευθύνης, όσοι ζητάμε την ψήφο του λαού θα έπρεπε όλοι να στεκόμαστε μπροστά στο χρέος που επιβάλλει η συνείδηση και η ηθική μας. Και αυτό το χρέος σήμερα είναι σαφές. Να μην επιτρέψουμε να ξανασυμβεί.

Να κάνουμε το παν, με όποιο κόστος, για να νιώθει κάθε πολίτης ασφαλής στις μετακινήσεις του. Να συμβουλευτούμε τους ειδικούς, να ακούσουμε τους εργαζόμενους, να δούμε τις βέλτιστες πρακτικές διεθνώς.

Δυστυχώς, δεν νιώθουν όλοι οι πολιτικοί αυτό το χρέος. Κάποιοι ζουν με το άγχος της εικόνας. Με την εμμονή της επικοινωνίας και της προπαγάνδας. Κάποιοι δεν λένε να καταλάβουν ότι οι πολίτες δεν ψάχνουν υπουργούς που θα παριστάνουν τους μηχανοδηγούς, αλλά για πρωθυπουργούς που θα πάψουν να παριστάνουν τους ανήξερους.

Το δικό μας χρέος λοιπόν επιβάλλει να μιλήσουμε σοβαρά για την ουσία του προβλήματος.

Να μιλήσουμε για άμεσες και ριζοσπαστικές λύσεις. Όχι να βγάλουμε από το σεντούκι ευχολόγια. Να περιγράψουμε το πώς οι καθημερινές μετακινήσεις των πολιτών δεν θα είναι ούτε ρίσκο, ούτε περιπέτεια αλλά τίποτα περισσότερο από μια ρουτίνα.

Όπως συμβαίνει σε κάθε σοβαρό κράτος. Όπως επιβάλλει σε τελική ανάλυση το ίδιο το Σύνταγμα. Γιατί φίλες και φίλοι, η δημοκρατία δεν υπάρχει ως διαδικασία μια φορά στα τέσσερα χρόνια. Η δημοκρατία θα έλεγα είναι το συμβόλαιο. Και οι όροι αυτού του συμβολαίου είναι η ασφάλεια και η δικαιοσύνη. Παντού και για όλους.

Αυτές είναι οι ελάχιστες, οι τυπικές υποχρεώσεις μιας κυβέρνησης απέναντι στους πολίτες της. Και αν μια κυβέρνηση όχι απλά δεν μπορεί να τα διασφαλίσει, αλλά επανειλημμένα γίνεται η ίδια παράγοντας υπονόμευσης τους, τότε αυτή είναι μια επικίνδυνη κυβέρνηση που πρέπει να φύγει.

Για τον λόγο αυτό, η σημερινή μας εκδήλωση, αλλά και κάθε πτυχή του σχεδίου μας που θα παρουσιαστεί τους επόμενους μήνες είναι για μας κάτι πολύ περισσότερο από μια σειρά πολιτικών προταγμάτων.

Είναι οι βάσεις πάνω στις οποίες θα χτίσουμε ξανά σχέσεις εμπιστοσύνης. Του πολίτη με το κράτος. Της κοινωνίας με την κυβέρνηση.

Το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών ανάμεσα σε όλα τα άλλα ανέδειξε και το μέγεθος της ανεπάρκειας και αναποτελεσματικότητας του κράτους. Ένα κράτος που χτίστηκε με τα παλιά υλικά της αναξιοκρατίας και των πελατειακών σχέσεων. Και συντηρήθηκε με παλιές και νέες συνταγές διαφθοράς και εξυπηρέτησης συμφερόντων.

Ένα κράτος που αφού έκαναν λάφυρο, μετά απαξίωσαν συστηματικά. Δίνοντας ότι πιο χρήσιμο για το δημόσιο συμφέρον σε ιδιώτες για να κερδοσκοπούν. Αδιαφορώντας για τα βασικά. Ακόμη και την ασφάλεια των Πολιτών.

Και κάθε τρείς και λίγο μας έταζαν ότι αυτό το κράτος θα το διορθώσουν αυτοί που το απαξίωσαν. Άλλοι μας υποσχέθηκαν εκσυγχρονισμό. Άλλοι επανίδρυση. Άλλοι επιτελικότητα. Το δήθεν επιτελικό κράτος, όμως, αποδείχθηκε φιάσκο. Η επανάληψη σε ακόμα μεγαλύτερη ένταση όλων των αρρωστημένων πρακτικών 40 και πλέον χρόνων.

Η εκκρεμότητα, όμως, παραμένει. Το χρέος μας είναι ακόμα ανεκπλήρωτο.

Πώς θα έχουμε ένα ισχυρό, σύγχρονο και αποτελεσματικό κράτος που θα διασφαλίζει τα αυτονόητα και θα αποτρέπει τα αδιανόητα;

Όπως η τραγωδία που ζήσαμε όλοι πριν μερικές μέρες.

Σήμερα λοιπόν, αποφάσισα να μην τοποθετηθώ στη σημερινή πολύ επίκαιρη και αξιόλογη ημερίδα του τομέα υποδομών του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ για την ασφάλεια των υποδομών, με προτάσεις και θέσεις που αφορούν τεχνικά θέματα ή την αναγκαία προτεραιοποίηση ελέγχων και επιθεωρήσεων σε κρίσιμες δημόσιες υποδομές.

Είμαι βέβαιος ότι αυτά θα τα τεκμηριώσουν οι αξιόλογοι ομιλητές και θα τα καταγράψουμε αναλυτικά στις θέσεις και στις προτάσεις μας.

Σήμερα εγώ θέλω σήμερα να πάω πολύ πιο βαθιά τη συζήτηση και να μιλήσω για τη ρίζα του κακού στη Δημόσια διοίκηση και στην εκτέλεση των δημόσιων έργων. Και να προτείνω λύσεις. Όχι μόνο να κάνω διαπιστώσεις. Να πάμε στο δια ταύτα. Διότι αν δεν προσπαθήσουμε να αντιμετωπίσουμε τη ρίζα του προβλήματος δε θα καταφέρουμε όσο κι αν το επιθυμούμε να διαμορφώσουμε συνθήκες ασφάλειας στα έργα και στις υποδομές.

Και Δικαιοσύνη παντού σημαίνει ασφάλεια παντού. Σημαίνει πρώτα από όλα, σεβασμός στην ίδια τη ζωή. Γι’ αυτό και είναι επείγουσα ανάγκη να αποκαταστήσουμε το αίσθημα ασφάλειας και δικαιοσύνης παντού.

Για την ασφάλεια που οφείλει να νιώθει κάθε πολίτης που ζει, εργάζεται και κυκλοφορεί σε αυτή τη χώρα. Για τη δικαιοσύνη που οφείλει να διέπει τη λειτουργία του κράτους, τη διαχείριση των χρημάτων του έλληνα φορολογούμενου στον δρόμο της διαφάνειας και της υπεράσπισης του δημόσιου συμφέροντος.

Σε αυτή τη λογική λοιπόν, η πρόταση που καταθέτουμε σήμερα για τη λειτουργία κρίσιμων τομέων της διοίκησης και των κρίσιμων υποδομών, εισάγει μια άλλη λογική στην λειτουργία του ίδιου του κράτους. Τη λογική της Διαφάνειας.

Διαφάνεια:

  • Στην αδειοδότηση και εκτέλεση Δημόσιων έργων
  • Στη λειτουργία των ελεγκτικών μηχανισμών
  • Στην θέσπιση και τήρηση των προδιαγραφών
  • Στην εφαρμογή ελάχιστων συντελεστές ασφαλούς λειτουργίας κάθε Δημόσιας υποδομής.

Γιατί για την ασφάλεια δεν αρκούν οι καλές προθέσεις. Χρειάζεται φως. Περισσότερο φως.

Ένα μεγάλο μέρος της κακοδιαχείρισης, της ανεπάρκειας και της διαπλοκής στις συναλλαγές του Δημόσιου με ιδιώτες, που είναι καταλυτική για την ασφάλεια και τη λειτουργία των δημόσιων υποδομών, οφείλεται στο σκοτάδι. Στην έλλειψη ορατότητας.

Και εκεί που δεν υπάρχει φως και ορατότητα συνήθως ανθίζει η διαφθορά. Συνήθως εις βάρος και της ασφάλειας. Γιατί εκεί που το αλισβερίσι των ημέτερων και οι συμφωνίες γίνονται κάτω από το τραπέζι, κανείς δε λογαριάζει ούτε την ασφάλεια, ούτε την ποιότητα των υποδομών.

Σε αυτό το πάρτι που δεν θέτει μόνο τα δημόσια οικονομικά σε κίνδυνο, αλλά την ίδια την ανθρώπινη ζωή είμαστε αποφασισμένοι να βάλουμε ένα οριστικό τέλος. Και αυτό δεν θα γίνει με ημίμετρα, αλλά με ριζοσπαστικές προτάσεις και πάνω απ’ όλα την πολιτική βούληση να συγκρουστούμε με την παρακμή.

Γιατί παρακμή είναι να ζούμε σε ένα κράτος που δεν είχε αναλώσιμα στα νοσοκομεία τον καιρό της πανδημίας και την ίδια στιγμή έχει μοιράσει 9,5 δις σε απευθείας αναθέσεις.

Τι χρειαζόμαστε λοιπόν; Χρειαζόμαστε μια μεγάλη τομή Διαφάνειας στην αδειοδότηση, στην εκτέλεση και στη λειτουργία των δημόσιων έργων υποδομών, που θα εξασφαλίζει τη τήρηση των ορθών διαδικασιών και κυρίως τα στανταρτς ασφάλειάς τους.

Ένα ασφαλές, διαφανές και αποτελεσματικό σύστημα καταγραφής, παραγωγής και παρακολούθησης δημόσιων και ιδιωτικών έργων.

Πως; Ρίχνοντας φως εκεί που σήμερα υπάρχει σκοτάδι ή σκιά.

Το επίκεντρο της πρότασης μας είναι μια νέα Διαύγεια για τα δημόσια έργα. Μια νέα Διαύγεια συνολικά για τα έργα υποδομής. Όλα στο φως. Όχι άλλες καθυστερήσεις και συναλλαγές κάτω από το τραπέζι. Όχι άλλα βαλτώματα έργων. Όχι άλλο σκοτάδι και οξυγόνο στη διαφθορά.

Προχωράμε λοιπόν:

Πρώτον, στη θεσμοθέτηση, υλοποίηση και τη λειτουργία πρώτα από όλα ενός ψηφιακού Κεντρικού Συστήματος Αδειοδοτήσεων. Με διασύνδεση όλων των φορέων και υπηρεσιών του Δημοσίου και του ευρύτερου Δημοσίου τομέα, οι οποίοι εμπλέκονται στην αδειοδότηση, στις διαδικασίες έγκρισης δημοσίων και ιδιωτικών τεχνικών έργων, καθώς και όλων των ελεγκτικών οργάνων και αρχών. Η διεκπεραίωση της διαδικασίας εγκρίσεων και αδειοδοτήσεων θα γίνεται στο σύνολό της ηλεκτρονικά.

Στο σύστημα θα περιλαμβάνονται και οι ειδικές κατηγορίες αδειοδοτήσεων και εγκρίσεων από φορείς και υπηρεσίες όπως, η δασική, οι εφορίες αρχαιοτήτων, το συμβούλιο αρχιτεκτονικής, το πυροσβεστικό σώμα.

Δεύτερον, προχωράμε στη θεσμοθέτηση, υλοποίηση και τη λειτουργία ενός ψηφιακού Κεντρικού Σύστηματος Παρακολούθησης Τεχνικών Έργων. Στο σύστημα αυτό θα καταγράφεται όλη η πορεία υλοποίησης ενός δημόσιου έργου. Με δυο λόγια δε θα μπορεί να ισχύει αυτό που συμβαίνει σήμερα. Δηλαδή, μετά το προσυμβατικό έλεγχο από όλους τους φορείς που ασκούν τον έλεγχο της νομιμότητας, όπως του Ελεγκτικού Συνεδρίου, της ΕΑΔΗΣΥ, της Αρχής Προδικαστικών Προσφυγών, των διαχειριστικών αρχών, ένα έργο, η υλοποίηση μιας σύμβασης μένει χωρίς ορατότητα.

Και η ορθή τήρηση των προβλεπόμενων διαδικασιών μιας σύμβασης εναπόκειται στην ευχέρεια των υπαλλήλων της αρμόδιας υπηρεσίας και φυσικά στη σχέσης τους με την ανάδοχο εταιρεία. Από εδώ και στο εξής κάθε λογαριασμός, κάθε πίνακας εργασιών, κάθε πρόοδος, κάθε εκταμίευση θα είναι στη Διαύγεια, ορατή απ’ όλους. Και προφανώς κάθε παράταση ή κάθε καθυστέρηση θα είναι στο φως.

Συνεπώς η Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, ο ίδιος ο υπουργός υποδομών, βουλευτές αλλά και ο κάθε απλός πολίτης, θα έχει τη δυνατότητα γνώσης, ελέγχου και παρέμβασης.

Τέλος, προχωρούμε και σε μια τρίτη ψηφιακή καινοτομία: Στη θεσμοθέτηση, την υλοποίηση και τη λειτουργία Συστήματος Καταγραφής, Λειτουργίας και Συντήρησης Δημοσίων και Ιδιωτικών Έργων, στο οποίο θα καταγράφονται όλα τα δημόσια και ιδιωτικά έργα, τα οποία έχουν παραληφθεί οριστικά.

Παράλληλα, συντάσσεται και ο κατάλογος στοιχείων συντήρησης και λειτουργίας έργων, και για τα κτιριακά έργα διασυνδέεται με το σύστημα της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίων.

Με δυο λόγια φτιάχνουμε ένα Εθνικό Ψηφιακό Μητρώο υποδομών, στο οποίο όμως καταγράφονται και όλες οι ενέργειες συντήρησης και όλες οι πιστοποιήσεις ασφαλείας.

Ώστε να γνωρίζουμε ανά πάσα στιγμή σε τι κατάσταση βρίσκονται οι δημόσιες υποδομές και άρα τι πρέπει να γίνει για την ασφάλεια χρήσης τους.

Με αυτές τις τρείς παρεμβάσεις εξασφαλίζουμε τη διαφάνεια στη διαδικασία υλοποίησης ενός έργου και αποκτούμε έλεγχο και την απαραίτητη γνώση της κατάστασης ασφάλειας των Δημόσιων υποδομών.

Έχω τη πεποίθηση ότι το σχέδιό μας για τη Διαύγεια στην υλοποίηση των Δημόσιων έργων και στη συντήρηση και λειτουργία των Δημόσιων υποδομών, είναι μια κορυφαία θεσμική τομή στη λειτουργία της Δημόσιας Διοίκησης. Αντίστοιχη άλλων κορυφαίων κατά το παρελθόν θεσμικών παρεμβάσεων Διαφάνειας και αξιοκρατίας.

Μια τομή που θα δώσει τα απαραίτητα θεσμικά εργαλεία ελέγχου στη Διοίκηση, αλλά και θα εμπεδώσει μια άλλη νοοτροπία στους δημόσιους λειτουργούς. Και κυρίως μια άλλη σχέση ανάμεσα στις δημόσιες υπηρεσίες και τους ιδιώτες. Μια σχέση που αν εξορθολογιστεί θα εξασφαλίσουμε δημόσιους πόρους, ταχύτητα στην υλοποίηση των έργων και το κυριότερο ασφάλεια για τον πολίτη.

Αυτό είναι το σχέδιό μας. Αυτή είναι μια ριζοσπαστική τομή που είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε πράξη.

Θα λάβω υπόψη όλα όσα θα ειπωθούν εδώ για να αποφύγουμε μια αντίστοιχη τραγωδία με αυτή στα Τέμπη».