Του Μελέτη Ρεντούμη
Οι διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς συνεχίζονται για την 2η αξιολόγηση του 3ου Μνημονίου της χώρας με στόχο την συμφωνία στο Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου ως την καταληκτική ημερομηνία πριν το τέλος του έτους για να παρθούν οι κατάλληλες αποφάσεις από τα κράτη μέλη.
Στο μεταξύ η κατάσταση στην αγορά είναι ήδη αποπνικτική σε όλα τα επίπεδα.
Θέσεις μόνιμης απασχόλησης δεν ανοίγουν και αν ανοίγουν είναι ερώτημα αν είναι διατηρήσιμες καθώς πάνω από το 40% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων έχει πρόβλημα με τον δανεισμό του ή βρίσκεται στο φάσμα των κόκκινων δανείων με κίνδυνο το κλείσιμο της επιχείρησης.
Μέσα από το συνεχές κλίμα της επενδυτικής άπνοιας, αλλά και του αποκλεισμού από τις διεθνείς αγορές, η κυβέρνηση δεν έχει καμία δικαιολογία να μην κλείσει την αξιολόγηση πολύ περισσότερο με το πρόσχημα της σοβαρής διαπραγμάτευσης στα εργασιακά.
Ένα σοβαρό σημείο τριβής αυτή τη στιγμή όσον αφορά την αξιολόγηση είναι αύξηση του ορίου απολύσεων από το 5% στο 10% για το οποίο η κυβέρνηση διαφωνεί, προς το παρόν πάντα.
Είναι βέβαια απορίας άξιον, ποια είναι η πραγματική στρατηγική και όχι η επικοινωνιακή, δεδομένου ότι η αγορά εργασίας λειτουργεί ως επί το πλείστον αυτή τη στιγμή με ατομικές συμβάσεις, χωρίς καμία σύνδεση με τις συλλογικές και με πραγματικό μισθό 400 ευρώ περίπου ακόμα και για ειδικευμένους πτυχιούχους σε αρκετές περιπτώσεις.
Ο μόνος τρόπος να πετύχει κάτι η κυβέρνηση, με σοβαρά επιχειρήματα, είναι να συνδέσει τα κριτήρια αύξησης των απολύσεων με την βιωσιμότητα της επιχείρησης, με την διατηρησιμότητα των θέσεων εργασίας και με το επιχειρηματικό πλάνο.
Αν τα κριτήρια πληρούνται τότε μπορούν να διασωθούν χιλιάδες θέσεις εργασίας χωρίς υπουργικές ή συνδικαλιστικές αποφάσεις, που συνήθως για λόγους μικροπολιτικούς μπλοκάρουν την πορεία και την εξέλιξη μιας επιχείρησης και του προσωπικού της.
Ως εκ τούτου ακόμα και η επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων που επικαλείται η κυβέρνηση όταν ήδη σαρώνουν οι ατομικές, είναι όνειρο θερινής νυκτός και απαιτεί μια συνολική ευέλικτη ρύθμιση της αγοράς ώστε το εργασιακό περιβάλλον να λειτουργεί τόσο με όρους προσφοράς και ζήτησης αλλά και με υποχρεώσεις όσον αφορά την πλευρά των εργοδοτών.
Επίσης ο εξωδικαστικός συμβιβασμός για τις οφειλές προς το Δημόσιο, Ασφαλιστικά Ταμεία και Τράπεζες πρέπει να κλείσει άμεσα έτσι ώστε ν’αποτελεί μία σύγχρονη διαδικασία διαπραγμάτευσης και ένα πλαίσιο προαιρετικής πρόσβασης των επιχειρήσεων ώστε να καταφέρουν να μειώσουν το βάρος των οφειλών τους.
Τα πρωτογενή πλεονάσματα μετά το 2018, είναι ένα ακόμα σημείο προς επίλυση, όπου η κυβέρνηση αυτοπαγιδεύτηκε καθώς το παρουσιάζει ως ανάσα προς την οικονομία, την στιγμή που επί της ουσίας το χαμηλότερο πλεόνασμα, αυξάνει σταδιακά το δημόσιο χρέος λόγων των χαμηλότερων επιδόσεων της οικονομίας. Αυτό βέβαια είναι ένα τεχνικό ζήτημα το οποίο αναμένεται να κλείσει από το ίδιο το Eurogroup αφού όμως έχουν κλείσει όλα τα προαπαιτούμενα.
Τέλος, ένα σημαντικό ζήτημα στο οποίο έχουν κολλήσει οι δανειστές και όχι άδικα θα λέγαμε, καθώς είναι και θεσμικού χαρακτήρα στα εργασιακά, είναι το ζήτημα των ιδιωτικών εκπαιδευτικών στην παιδεία.
Η κυβέρνηση θέλει και πάλι να μπλοκάρει την επιχειρηματική δραστηριότητα έτσι ώστε αν από ιδιωτική επιχείρηση εκπαίδευσης πρόκειται να γίνει απόλυση, αυτό ν’αποφασίζεται από ένα συμβούλιο συνδικαλιστών του Δημοσίου, γεγονός πρωτοφανές για τα ευρωπαϊκά δεδομένα.
Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι διαχωριστικές γραμμές μπορεί να υπάρχουν με τους δανειστές, αλλά τα οφέλη από το κλείσιμο της αξιολόγησης θα είναι πολλαπλάσια, όπως η μείωση των CDS, μείωση της απόδοσης των ομολόγων, έναρξη των βραχυπρόθεσμων μέτρων ελάφρυνσης, ένταξη στην ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ καθώς και της ανόδου του χρηματιστήριου από τις αναβαθμίσεις των ξένων οίκων.
Είναι λοιπόν αδιανόητο, να χάνεται η μεγάλη εικόνα για την χώρα και να επιχειρείται συντεχνιακή αντιμετώπιση των ζητημάτων με όρους προηγούμενων δεκαετιών, διαφορετικά η χώρα θα βρεθεί αντιμέτωπη με απρόβλεπτες οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις.
Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός.
