Του Μελέτη Ρεντούμη
Μπορεί οι συνέπειες της πανδημίας να βρίσκονται σε εξέλιξη και να έχουν ήδη δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στις περισσότερες χώρες της ΕΕ αλλά και παγκόσμια, προκαλώντας ήδη σημάδια ύφεσης, όμως η πρόσφατη απόφαση της Κομισιόν για ένα χρηματοδοτικό πακέτο 750 δις ευρώ για την στήριξη των κρατών μελών, διασκεδάζει τις αμφιβολίες που υπήρχαν για μία αδύναμη αντίδραση της Ένωσης, καθώς ήδη έχουν δημιουργηθεί νέες αισιόδοξες προσδοκίες ανάπτυξης.
Πιο συγκεκριμένα, με βάση τα κριτήρια που έχουν τεθεί, η χώρα μας πρόκειται να λάβει μόνο από το συγκεκριμένο πακέτο 32 δις ευρώ, ενώ αν συνυπολογιστούν ξεχωριστά όλα τα διαρθρωτικά ταμεία, το πακέτο της ΕτΕΠ καθώς και το ΕΣΠΑ της περιόδου 2021-2027, τότε μιλάμε για μία τεράστια μεταβίβαση πόρων αξίας 60 δις ευρώ σε ένα εύρος τετραετίας.
Από μόνο του το γεγονός αυτό είναι ιδιαίτερα ευοίωνο, καθώς η Ελλάδα δεν έχει σημαντικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα απέναντι στις υπόλοιπες χώρες, έχει πολύ μεγάλο δημόσιο χρέος, ενώ προέρχεται και από μία δεκαετή κρίση, από την οποία έχει βγει λαβωμένη και προσδοκούσε να επιστρέψει στην κανονικότητα, με σταδιακές μειώσεις φόρων, αλλά και εξόδους προς τις διεθνείς αγορές με εκδόσεις ομολόγων.
Πλέον το ερώτημα που τίθεται και είναι επιτακτικό και όχι απλά δυνητικό, είναι πώς η Ελλάδα θα απορροφήσει τα κονδύλια που δικαιούται, που θα τα διοχετεύσει, σε ποιους τομείς, σε τί χρονικό ορίζοντα, με ποια κατανομή και τέλος ποιος θα χειρίζεται και θα παρακολουθεί το σκέλος της απορρόφησης, ώστε να υπάρχει ένας αποτελεσματικός και κεντρικός συντονισμός.
Οι πρόσφατες δηλώσεις του πρωθυπουργού είναι ενδεικτικές, καθώς ανέφερε ότι θα πρέπει τα ποσά να ξοδευτούν με σύνεση και εκεί που υπάρχει πραγματική ανάγκη στην οικονομία. Μάλιστα για τον σκοπό αυτό, έχει ήδη συσταθεί μία ομάδα σοφών και εμπειρογνωμόνων ώστε να κάνουν τις κατάλληλες εισηγήσεις προς την κυβέρνηση.
Βέβαια, εκτός από τις θετικές ή αγαθές προθέσεις της εκάστοτε κυβέρνησης, αυτό που μετράει είναι η αποτελεσματικότητα, ο σωστός συντονισμός και η τελική έκβαση των μέτρων στην πραγματική οικονομία.
Η Ελλάδα έχει μία μοναδική και χρυσή ευκαιρία με το συγκεκριμένο πακέτο στήριξης, να μεταμορφωθεί αλλά και να αφήσει πίσω της τις πρακτικές του παρελθόντος.
Αυτό που απαιτείται στην παρούσα φάση, είναι αφενός η καλύτερη ποσοτικοποίηση των αναγκών ανά τομέα και υπουργείο και βέβαια ο καλύτερος συντονισμός των υπουργείων, μέσα από το γραφείο που έχει συστήσει ο πρωθυπουργός για την καλύτερη εποπτεία του κυβερνητικού έργου.
Παρόλα αυτά και ενώ φαίνεται ότι κάποια βήματα έχουν γίνει ή έχουν υπάρξει ήδη οι κατάλληλες ομάδες που θα εμπλακούν, απαιτείται μία λογική περισσότερο διαχείριση έργου (project management) από ανθρώπους που γνωρίζουν και έχουν αποτελέσει μέρος της ελεύθερης αγοράς και λιγότερο μία διαδικασία τακτικής ενημέρωσης του πρωθυπουργού για την απορρόφηση αλλά και την φύση των αναγκών των επενδύσεων.
Η χώρα ταυτόχρονα με την απορρόφηση των κονδυλίων, που οφείλει να γίνει με σχέδιο και συντεταγμένα, πρέπει να καταστρώσει και ένα νέο στρατηγικό πλάνο με ορίζοντα δεκαετίας τουλάχιστον, για το νέο της παραγωγικό μοντέλο, βάσει του οποίου θα διοχετευθούν και τα κονδύλια του πακέτου στήριξης.
Η ομάδα την οποία θα εμπιστευθεί ο πρωθυπουργός για να τρέξει το όλο έργο, τόσο του νέου σχεδίου, όσο και της απορρόφησης, πρέπει να αποτελείται από ειδικούς σε μεγάλα έργα μετασχηματισμού μεγάλων οργανισμών, έτσι ώστε και η ίδια η χώρα να αλλάξει σταδιακά ταχύτητα, αποκτώντας νέα μορφής ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, όπως στην πρωτογενή παραγωγή, στην μεταποίηση και στις νεοφυείς επιχειρήσεις.
Σε όρους διαφάνειας αλλά και ταχύτητας στην υλοποίηση, η ομάδα που θα έχει την απόλυτη εμπιστοσύνη του πρωθυπουργού και των άμεσων συνεργατών του, πρέπει να συνεργάζεται αρμονικά και να εποπτεύει τα υπουργεία στους άξονες και στο χρονοδιάγραμμα των ενεργειών που θα συμφωνηθούν, κρίνοντας έτσι με αντικειμενικά κριτήρια και δείκτες, το έργο των υπουργών και των υφυπουργών.
Με βάση τα παραπάνω, γίνεται φανερό, ότι η χώρα για να μπορέσει να αλλάξει πραγματικά σε όρους δημοσίου, επενδύσεων και χρηματοδοτήσεων, πρέπει να ξεφύγει από πάσης φύσεως μικροκομματικές σκοπιμότητες ή πολιτικές ισορροπίες που παρατηρούνται συχνά πυκνά στην διαχείριση κονδυλίων εντός των υπουργείων.
Συμπερασματικά θα λέγαμε, πως αν το συγκεκριμένο project πετύχει, τότε θα πρόκειται ίσως για την μεγαλύτερη επιτυχία της χώρας από την μεταπολίτευση και μετά, καθώς θα δημιουργήσει τις βάσεις για μία νέα σταθερή και αναπτυξιακή πορεία, με άνοδο του βιοτικού επιπέδου για το σύνολο των Ελλήνων πολιτών.
Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός