Αναβαθμιζόμαστε γεωπολιτικά;

Του Άγγελου Συρίγου

Ερωτήματα έχει προκαλέσει το άρθρο 13 της συμφωνίας με την ΠΓΔΜ που αναφέρεται στη σύμβαση για το δίκαιο της θάλασσας. Εκτός από κάποιες σοβαρές φωνές που έθεσαν λογικά ερωτήματα για το θέμα, στο Διαδίκτυο άρχισε να φουρτουνιάζει μία παραφιλολογία για τη σημασία του συγκεκριμένου άρθρου; Θα παραδώσουμε το λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Θα μπουν μέσα στην ΑΟΖ μας κ.λπ.

Τα δεδομένα έχουν ως εξής:

1. Αντίστοιχη πρόβλεψη με αυτή της συμφωνίας υπήρχε και στο άρθρο 13 της Ενδιάμεσης Συμφωνίας του 1995. Και το 1995 αναφερόταν ρητώς η ΠΓΔΜ ως περίκλειστο κράτος.

Ως γενικό σχόλιο πρέπει να αναφερθεί ότι σε περίπτωση που ολοκληρωθεί η συμφωνία με την ΠΓΔΜ, οφείλουμε από την επόμενη ημέρα να αγκαλιάσουμε και να στηρίξουμε αυτό το κράτος ασχέτως των διαφωνιών μας για το όνομα. Πρέπει να γίνει ο προνομιακός μας εταίρος στα Βαλκάνια. Μόνον έτσι υπάρχει περίπτωση να ξεπερασθούν εν τοις πράγμασι ιδεολογήματα που έχουν καθιερωθεί εδώ και χρόνια στις συνειδήσεις των Σλαβομακεδόνων.

2. Δεν κινδυνεύουμε να «μπουν» οι Σκοπιανοί στην «ΑΟΖ μας», διότι δεν έχουμε θεσπίσει ΑΟΖ. Οψέποτε θεσπίσουμε ΑΟΖ, η σύμβαση για το δίκαιο της θάλασσας δίνει δικαίωμα σε περίκλειστα κράτη να συμμετέχουν στην εκμετάλλευση μόνον του πλεονάσματος των αλιευμάτων εντός της ΑΟΖ. Στην περίπτωση του Αιγαίου είναι αστείο και να συζητάμε την ύπαρξη πλεονάσματος στους αλιευτικούς πόρους.

3. Η ΠΓΔΜ έχει πρόσβαση στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης ήδη από το 1995 με την Ενδιάμεση Συμφωνία. Αλλωστε, ο λόγος που οδηγηθήκαμε στην Ενδιάμεση Συμφωνία ήταν το εμπάργκο προϊόντων που είχε επιβληθεί στην ΠΓΔΜ. Με την Ενδιάμεση Συμφωνία δεσμευθήκαμε να παρέχουμε ακώλυτη πρόσβαση στη μεταφορά ανθρώπων και αγαθών διά του εδάφους μας (άρθρο 8).

4. Διαβάζοντας συνδυασμένα τα άρθρα 13 και 18 της συμφωνίας είναι προφανές ότι στόχος της ΠΓΔΜ είναι να αποκτήσει κάποιο προνομιακό καθεστώς στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης αντίστοιχο με αυτό των τελωνειακών προνομίων που είχε η Γιουγκοσλαβία μετά το 1975. Αυτό όμως μπορεί να γίνει μόνον με την υπογραφή μίας νέας συνθήκης με την Ελλάδα.

Ως γενικό σχόλιο πρέπει να αναφερθεί ότι σε περίπτωση που ολοκληρωθεί η συμφωνία με την ΠΓΔΜ, οφείλουμε από την επόμενη ημέρα να αγκαλιάσουμε και να στηρίξουμε αυτό το κράτος ασχέτως των διαφωνιών μας για το όνομα. Πρέπει να γίνει ο προνομιακός μας εταίρος στα Βαλκάνια. Μόνον έτσι υπάρχει περίπτωση να ξεπερασθούν εν τοις πράγμασι ιδεολογήματα που έχουν καθιερωθεί εδώ και χρόνια στις συνειδήσεις των Σλαβομακεδόνων.

Επίσης, ας μην ψάχνουμε να βρούμε ανύπαρκτα σημεία και τέρατα στη συμφωνία. Ας επικεντρώσουμε την κριτική μας στο πλέον σοβαρό πρόβλημα: ενώ το κράτος θα αποκαλείται Βόρεια Μακεδονία, οι κάτοικοί του, αντί να αποκαλούνται κατ’ αντιστοιχίαν Βορειομακεδόνες, θα ονομάζονται «Μακεδόνες» και η γλώσσα τους «μακεδονική».

* Ο κ. Αγγελος Συρίγος είναι αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ