Αποχαιρετισμός στον …Προκόπη

Του Σωκράτη Αργύρη

Το κοινοβούλιο υπερψήφισε την πρόταση του Πρωθυπουργού για το νέο πρόσωπο του ΠτΔ. Αυτό σημαίνει την ημέρα των γενεθλίων του Αϊνστάιν (14 Μαρτίου) ο απερχόμενος Πρόεδρος κ. Προκόπης Παυλόπουλος θα παραδώσει τα κλειδιά του Προεδρικού Μεγάρου στη νέα ένοικο κυρία Αικατερίνη Σακεραλλοπουλου, τέως Προέδρου του ΣτΕ.

Εξ αιτίας αυτού του γεγονότος θα θέλαμε να ευχαριστούσαμε τον κ. Παυλόπουλο που όχι μόνο τίμησε το αξίωμα του ΠτΔ, αλλά πάντα με παρρησία υπερασπιζόταν το εθνικό συμφέρον.

Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν, όταν στην επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου στην Αθήνα δεν δίστασε μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες να τον βάλει ενώπιον των ευθυνών του επικαλούμενος ότι αυτό που καθορίζει τις διμερείς σχέσεις των κρατών είναι το διεθνές δίκαιο και οι Συνθήκες που έχουν υπογραφεί ανάμεσα στα κράτη.

Όταν τόλμησε να μιλήσει ο Ερντογάν για την Συνθήκη της Λωζάνης και για ποιο λόγο η Ιαπωνία ήταν συμβαλλόμενο μέρος σ’ αυτήν νομίζοντας ότι μιλά στο ακροατήριο του κόμματος του. Η Ιαπωνία ως νικήτρια δύναμη του Α’ παγκοσμίου πολέμου συνυπέγραψε την Συνθήκη και μάλιστα πλήρωσε όπως και εμείς και οι άλλοι σύμμαχοι, το Οθωμανικό Χρέος (άρθρα 46-48) της Συνθήκης.

Θα θέλαμε με το ίδιο σθένος και παρρησία η νέα Πρόεδρος να τιμήσει το αξίωμα. Και επειδή μίλησαν πολλοί ότι μίλησε εκτός χειρογράφου όταν της ανακοίνωσε ο Πρόεδρος της Βουλής το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας και επειδή τις περισσότερες φορές αλλάζει ο λόγος όταν αλλάζει ο ρόλος, να της υπενθυμίσουμε τι έγραφε στη «Περί Ύψους» πραγματεία (8,1) ο Λογγίνος, ώστε οι ομιλίες της να είναι σύμφωνα με τους κανόνες που έθετε:

«… ἐπεὶ δὲ πέντε, ὡς ἂν εἴποι τις, πηγαί τινές εἰσιν αἱ τῆς ὑψηγορίας γονιμώταται, προϋποκειμένης ὥσπερ ἐδάφους τινὸς κοινοῦ ταῖς πέντε ταύταις ἰδέαις τῆς ἐν τῷ λέγειν δυνάμεως, ἧς ὅλως χωρὶς οὐδέν, πρῶτον μὲν καὶ κράτιστον τὸ περὶ τὰς νοήσεις ἁδρεπήβολον, ὡς κἀν τοῖς περὶ Ξενοφῶντος ὡρισάμεθα· δεύτερον δὲ τὸ σφοδρὸν καὶ ἐνθουσιαστικὸν πάθος· ἀλλ᾽ αἱ μὲν δύο αὗται τοῦ ὕψους κατὰ τὸ πλέον αὐθιγενεῖς συστάσεις, αἱ λοιπαὶ δ᾽ ἤδη καὶ διὰ τέχνης, ἥ τε ποιὰ τῶν σχημάτων πλάσις (δισσὰ δέ που ταῦτα, τὰ μὲν νοήσεως, θάτερα δὲ λέξεως), ἐπὶ δὲ τούτοις ἡ γενναία φράσις, ἧς μέρη πάλιν ὀνομάτων τε ἐκλογὴ καὶ ἡ τροπικὴ καὶ πεποιημένη λέξις· πέμπτη δὲ μεγέθους αἰτία καὶ συγκλείουσα τὰ πρὸ αὑτῆς ἅπαντα, ἡ ἐν ἀξιώματι καὶ διάρσει σύνθεσις.»

Δηλαδή (μετάφραση Μ.Ζ.Κοπιδάκης):

Πέντε είναι, θα μπορούσε να πει κανείς, οι πιο παραγωγικές πηγές της υψηγορίας -κοινή τους βάση βέβαια η φυσική ευχέρεια στην έκφραση· χωρίς αυτήν την προϋπόθεση τίποτε δεν μπορείς να επιτύχεις.

α) Πρώτη και σημαντικότερη είναι η ικανότητα να συλλαμβάνεις υψηλά διανοήματα. (Αυτό το θέμα πάντως το έχω διασαφήσει στη μελέτη μου για τον Ξενοφώντα).

β) Δεύτερη, το σφοδρό και εμπνευσμένο πάθος. (Βέβαια οι δύο αυτές πηγές είναι μάλλον φυσικά χαρίσματα· οι υπόλοιπες τρεις εξαρτώνται και από κάτι άλλο: τη μελέτη και την άσκηση).

γ) Ορισμένα σχήματα λόγου. (Τα σχήματα αυτά είναι δύο ειδών: διανοίας και λέξεως).

δ) Η ρωμαλέα φρασεολογία, όπου εντάσσονται η επιλογή των λέξεων, οι μεταφορές και οι νεολογισμοί.

ε) Η πέμπτη αιτία μεγέθους, που κλείνει και τον κατάλογο, είναι η επιβλητική και εξυψωμένη σύνθεση.