Από το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ το 1996 και την εποχή Σημίτη στη νίκη Ανδρουλάκη: Ο αφανής ρόλος του Γιώργου Παπανδρέου

Του Χαρίτωνα Κουτουζή

Ήταν τέλος Ιουνίου πριν από 25 χρόνια. Στο πλέον δραματικό συνέδριο του τότε πανίσχυρου ΠΑΣΟΚ, μετά τον θάνατο του ιδρυτή του Ανδρέα Παπανδρέου, ο εσωκομματικός του αντίπαλος Κώστας Σημίτης εξέρχεται το βράδυ της 30ης Ιουνίου από το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας νέος ηγέτης της δημοκρατικής παράταξης. 

Είχαν προηγηθεί κόντρες, αποδοκιμασίες, βυζαντινισμοί και ίντριγκες που μόνο το ΠΑΣΟΚ παρήγαγε και μπορούσε να καταναλώσει. Καθοριστικός παράγοντας για τη νίκη του Κώστα Σημίτη αναδείχθηκε ο Γιώργος Παπανδρέου.

Πολλοί ακόμη και σήμερα πιστεύουν ότι χωρίς την υποστήριξή του Γιώργου, οι 408 ψήφοι (και πολλές ακόμη) που απείχε ο Κώστας Σημίτης από τον αντίπαλό του Άκη Τσοχατζόπουλο θα είχαν πάει στην άλλη πλευρά. Μάλλον έτσι έχουν τα πράγματα.

Μια νέα περίοδο άνοιξε για το ΠΑΣΟΚ. Με τον Κώστα Σημίτη το κόμμα χωρίστηκε στα δύο. Από τη μια οι νοσταλγοί του ιδρυτή και από την άλλη οι εκσυγχρονιστές. Ο Νίκος Ανδρουλάκης ήδη από τη Νεολαία βρέθηκε στη δεύτερη πλευρά. Επί 8 χρόνια οι εσωκομματικές μάχες ήταν σκληρές και στη Νεολαία συχνά συνοδεύονταν από ύβρεις και καρεκλιές. 

Ο Γιώργος Παπανδρέου όλο αυτό το διάστημα κρατούσε ίσες αποστάσεις. Για να είμαστε ειλικρινείς, τότε ο ίδιος αισθανόταν πιο άνετα με την αισθητική του Σημίτη παρά με τους «παναγιωτακόπουλους». Χωρίς να αντιδρά ενθάρρυνε τον «εκσυγχρονισμό», από τον οποίο αντλούσε τη δροσιά της ανανέωσης και που – κακά τα ψέματα – είχε βοηθήσει και ο ίδιος να γεννηθεί. 

Σύντομα ο Γιώργος Παπανδρέου έγινε ο αδιαφιλονίκητος διάδοχος του Σημίτη. Όσο διαρκούσε αυτή η διαδικασία ένα παράλληλο ρεύμα δημιουργούνταν στο ΠΑΣΟΚ που κυοφορούσε νέα βρέφη, όπως ο Νίκος Ανδρουλάκης. Ήταν το ρεύμα που αφετηρία του είχε την αμφισβήτηση των παρακαταθηκών του Ανδρέα Παπανδρέου και στο οποίο κανείς δεν τολμούσε να πει κουβέντα για τον Σημίτη. 

Ως πολιτικό lifestyle το ρεύμα αυτό ταίριαζε στον Γιώργο, όμως οργανωτικά δυσκολεύονταν να συναντηθούν. Μεσολαβούσε ο πολύς Ευάγγελος Βενιζέλος.

Πέρασαν 8 χρόνια και ως επιστέγασμα της ώσμωσης αυτής ο Σημίτης το 2004 παραδίδει το δαχτυλίδι της διαδοχής στον Γιώργο. Αλλά πέραν της ώσμωσης, πολλά μπορεί να καταλογίσει κανείς στον Σημίτη, όμως τα γραμμάτιά του ξέρει να τα αποπληρώνει.

Από τότε μέχρι, εφτά χρόνια μετά, το 2011 που παραιτήθηκε από την πρωθυπουργία, το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου μπορεί να αποτυπωθεί στο πρώτο ψηφοδέλτιο επικρατείας που σχημάτισε: είχε λίγο από ροζ αριστερά της Μαρίας Δαμανάκη, λίγο από μετανοημένο ΚΚΕ του Μίμη Ανδρουλάκη και μπόλικο νεοφιλελευθερισμό Μάνου και Ανδριανόπουλου. 

Ο Γιώργος Παπανδρέου έφτιαξε μια γενιά νέων στελεχών που στις ιδιωτικές συζητήσεις τους διακρίνονταν από μεγάλη προθυμία αμφισβήτησης του Ανδρέα Παπανδρέου, όμως τα επιχειρήματά τους στέρευαν όταν έπρεπε να επικρίνουν τον Κώστα Σημίτη. 

Ο Νίκος Ανδρουλάκης αν και «βενιζελικός» σαφώς ανήκε στη νέα γενιά που έβλεπαν με δέος τους τεχνοκράτες και με μια υποτιμητική διάθεση τους ιδεολόγους της παλιάς φρουράς. Αν εξαιρέσει κανείς τα της νομής της εξουσίας, ο Γιώργος Παπανδρέου εκείνη την περίοδο ήταν ευχαριστημένος με αυτή την πρώτη νέα φουρνιά. 

Μια δεύτερη νέα φουρνιά ήρθε κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης. Ο Γιώργος Παπανδρέου δεν κατάφερε ποτέ να εξηγήσει τι πήγε στραβά δημιουργώντας κάποιους τότε 30ρηδες που βρίσκονταν είτε στο κόμμα, είτε σε καίριες θέσεις στην κυβέρνηση υπερασπιζόμενοι σχεδόν με υστερία τα μνημόνια. Οι περισσότεροι από αυτούς βρέθηκαν σήμερα στο πλευρό του Νίκου Ανδρουλάκη.

Η τελευταία «νέα γενιά» του ΚΙΝΑΛ, που εκφράζεται από τον νέο από εχθές πρόεδρό του, γαλουχήθηκε και εμπνεύστηκε την πολιτική κυρίως από τις πρωτοβουλίες και την προεδρία του Γιώργου Παπανδρέου.

Ο πρώην πρωθυπουργός θα πρέπει να αισθάνεται περήφανος που τα «παιδιά» του πλέον βγήκαν στο προσκήνιο και πήραν το κόμμα. Είναι μια νίκη του.

Βέβαια δεν πήραν απλώς το κόμμα. Τού πήραν το κόμμα. Έτσι η, ενδεχομένως, ύστατη αυτή νίκη του Γιώργου είχε κυρίως έναν ηττημένο: τον ίδιο. 

ΑΠΟ ΤΟ POLITICUS.GR