Του Νίκου Λακόπουλου
Τελικά ήρθαν οι πρώτες δημοσκοπήσεις μετά τη Συμφωνία των Πρεσπών κι αυτή του Eurogroop με τη Νέα Δημοκρατία να προηγείται και την ψαλίδα να είναι στο 6, στο 8 ή στο 14 % ανάλογα ποιο μέσο παρήγγειλε την δημοσκόπηση. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος πάντως σχολίασε -αν και δεν σχολιάζει δημοσκοπήσεις- με εμφανή ικανοποίηση: “Και οι σφοδροί πολέμιοι αναγνωρίζουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει πτώση. Αυτό κάτι πρέπει να δείχνει»».
Παρά τις διαδηλώσεις και την εμφάνιση στα τηλεοπτικά πλάνα ενός είδους νεο-Αγανακτισμένου- για το Μακεδονικό, παρά την “απόπειρα ανατροπής του πολιτεύματος- κατά τον Καμμένο”, η κυβέρνηση είναι συμπαγής -πλην μιας “αποστασίας” και η αντιπολίτευση δεν φαίνεται να καρπώνεται τα συλλαλητήρια για τους “μειοδότες”. Ούτε η κυβέρνηση τις συμφωνίες -“ορόσημο” που ο διεθνής τύπος υποδέχτηκε με διθυράμβους. Ακόμα.
Μιζέρια. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τρέχει στην Ευρώπη να πείσει το …Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα πώς η Ελλάδα δεν βγαίνει από τα μνημόνια και πως δεν θα ψηφίσει, αλλά ούτε θα καταργήσει την Συμφωνία για το Μακεδονικό, αλλά αλίμονο, όλοι -αριστεροί, σοσιαλδημοκράτες, κυβερνητικοί- είναι στο πλευρό του Αλέξη Τσίπρα.
Υπάρχουν και οι χαμένοι των δημοσκοπήσεων και είναι τα μικρότερα κόμματα που φαίνεται να μένουν εκτός Βουλής- αργά ή γρήγορα- με μεγάλο χαμένο το Κινάλ- χωρίς το αείμνηστο Ποτάμι πια- που δεν θα πάρει ποτέ την “τρίτη εντολή”: το μικρό ποσοστό του δεν του δίνει τον ρόλο του ρυθμιστή, ίσως να μην υπάρχει καν ως τις εκλογές.
“Η νομενκλατούρα αφανίζει την παράταξη” λέει ο γραμματέας του ΠΑΣΟΚ Στεφ. Ξεκαλάκης. Oι εκλογές που έρχονται δεν έχουν τα διλήμματα των προηγούμενων και η ιδέα της επιστροφής -όπως εκφράζεται από τον Σαμαρά ή τον Βενιζέλο ή την Φώφη Γεννηματά δεν έχει ιστορική βάση. Οι εκλογές δεν θα γίνουν για την σοσιαλδημοκρατία- που μάλλον προτιμά τον Τσίπρα στην Ευρώπη από την Γεννηματά.
Οι εκλογές δεν θα γίνουν ούτε για το “Μακεδονικό” όπου σχηματίζεται πάλι ένα “μέτωπο” ενός νέου Όχι με τους συνήθεις “αντιμνημονιακούς” να μετατρέπονται σε Μακεδονομάχους -κατά της νέας “προδοσίας”: όπως και στις πλατείες των Αγανακτισμένων ακροδεξιοί εθνικιστές, πατριδογνώστες και εθναμύντορες μαζί με παραεκκλησιαστικούς κύκλους, ψεκασμένους, αλλά και το …ΚΚΕ δημιουργούν το πλαίσιο ενός νέου Όχι- που δεν έχει σαφή ιδεολογικά χαρακτηριστικά: Η Μακεδονία τους χωράει όλους!
Τελικά, όπως φαίνεται ο ΣΥΡΙΖΑ με τα μονοψήφια ποσοστά στην Μακεδονία- όπως έλεγαν οι φήμες- όχι μόνο διατηρεί την δύναμή του, αλλά σε μια δημοσκόπηση εμφανίζει και μικρή αύξηση. Η καθήλωση της Νέας Δημοκρατίας σε ποσοστά πολύ κάτω από την δύναμη που είχε όταν εξέλεγε κυβερνήσεις της εξασφαλίζουν πρωτιά ακόμα και αυτοδυναμία, θυμίζουν τον νόμο ότι όταν μένεις στάσιμος στην πραγματικότητα μένεις πίσω.
Ούτε ο προεκλογικός αγώνας του ΣΥΡΙΖΑ άρχισε ακόμα, ούτε η κυβέρνηση έχει αρχίσει να υλοποιεί υποσχέσεις που αναθερμαίνει σαν κι αυτή για τον ΦΠΑ στα νησιά ή τα αντίμετρα στη μείωση των συντάξεων, το αφορολόγητο, την αύξηση του κατώτατου μισθού και την μείωση φόρων. Η ΝΔ φαίνεται να αντιπολιτεύεται μια κατάσταση που δεν υπάρχει πλέον μέσα σε συνθήκες που διαμορφώνει διαρκώς ο Αλέξης Τσίπρας.
Το παιχνίδι για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι εντελώς αναστρέψιμο. Ποτέ δεν είχε πραγματική δύναμη μεγαλύτερη από ό,τι του δίνουν οι δημοσκοπήσεις στην αφετηρία -πριν ξεκινήσει την κούρσα . Την ίδια ώρα η Νέα Δημοκρατία του Μητσοτάκη δεν έχει καταφέρει να συσπειρώσει την “πολυκατοικία”. Αντίθετα οι θέσεις της στο Μακεδονικό- όπου άλλαξε απόψεις, η συμπόρευση με την ακροδεξιά και η αποξένωσή της από την μετριοπαθή κεντροδεξιά- όπως δείχνει και η διαγραφή του Κων. Μίχαλου, η μίζερη στάση της για την έξοδο από το μνημόνιο την οδηγούν δεξιά, όπου υπάρχει συνωστισμός και αδιέξοδο.
Για πρώτη φορά σε μια δημοσκόπηση ο Αλέξης Τσίπρας εμφανίζεται ως πιο κατάλληλος για κοινωνική πολιτική από τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Βγαίνει δαφνοστεφανωμένος διεθνώς για την πολιτική του σε όλα τα επίπεδα και υπερτερεί απέναντι σε έναν αντίπαλο που η εμφάνισή του διαρκώς τον εκθέτει- αν και έχει τόσα …πτυχία, είναι ο …καλύτερος και μπορεί να “διοικήσει” ένα περίπτερο- σε αντίθεση με τον Τσίπρα και τους υπουργούς του.
Προφανώς- αν δεν γυρίσει ο κόσμος ανάποδα- οι εκλογές θα γίνουν μετά τον Μάη κι ίσως στο τέλος της τετραετίας. Η κυβέρνηση έχει όλο το χρόνο να ξεδιπλώσει μια κοινωνική πολιτική που εκφράζεται από την φράση του Αλέξη Τσίπρα σε πρόσφατη συνέντευξη για την “ανάκτηση πολλών βαθμών ελευθερίας για την ελληνική κυβέρνηση” – δηλαδή πλέον “αποφασίζουμε μόνοι μας”.
Οι εκλογές θα κριθούν από το πόσο μεγάλη θα είναι η αποχή και από το πού θα πάνε οι αναποφάσιστοι. Από αυτούς το 33% προέρχεται από το ΣΥΡΙΖΑ και το 7% από τη ΝΔ. Αν τα δυο μεγαλύτερα κόμματα μοιραστούν -όπως φαίνεται- ένα ποσοστό της τάξης του 60%, πράγματι προηγείται η Νέα Δημοκρατία, αλλά η αυτοδυναμία της ΝΔ δεν μπορεί να επιτευχθεί αν ο ΣΥΡΙΖΑ ξεπεράσει το 25% -ανάλογα και με πόσα κόμματα θα μπουν ή δεν θα μπουν στην Βουλή.
Αν μας δείχνουν κάτι οι δημοσκοπήσεις είναι η αναβίωση ενός ατελούς δικομματισμού, που θα ολοκληρωθεί αν τα μικρότερα ενδιάμεσα κόμματα εξαφανισθούν, υποχωρήσουν ή μείνουν εκτός Βουλής και οι μονομάχοι μοιραστούν 70-80% των ψήφων.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης απέτυχε να ανασυστήσει την δεξιά “πολυκατοικία” κι απειλείται από κόμματα αριστερά και δεξιά του που μπορεί να του στερήσουν -ακόμα και με μικρά ποσοστά- όχι μόνο την αυτοδυναμία, αλλά και την πρωτιά.
Ο Αλέξης Τσίπρας, παρά την απογοήτευση που προκάλεσε σε ψηφοφόρους του, παραμένει ο ηγέτης που πήρε ένα κόμμα το 4% και το οδήγησε σε χρόνο ρεκόρ στο 17%, στο 27% και στο 35%. Τώρα ξεκινά από το 17% και μια ενδεχόμενη πόλωση -με σενάρια αποστασίας- θα τον μετατρέψουν σε επικεφαλής όχι ενός αριστερού κόμματος- που δεν υπάρχει πλέον, αλλά σε ηγέτη της δημοκρατικής παράταξης που θα κληθεί να αντιμετωπίσει μια δεξιά -με σκληρά χαρακτηριστικά- παλινόρθωση.
Υπάρχει κάτι χειρότερο για τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τη Νέα Δημοκρατία – που αντιλαμβάνονται όσοι αντιδρούν στην προσπάθεια του προέδρου της να μειώσει το κόμμα, αρκεί να αυξήσει την πολιτική του ηγεμονία σ΄αυτό: ο Αλέξης Τσίπρας είναι ιδανικός συνομιλητής με συντηρητικά στρώματα, ακόμα και με την Εκκλησία που συζητά τον “διαχωρισμό” της από το κράτος.
Ο Κυριάκος στην προσπάθειά του να αποδείξει ότι είναι …δεξιός αποξενώνεται από αυτά τα στρώματα που -όπως ο Κ. Μίχαλος- βλέπουν καλή τη λύση στο ‘Σκοπιανό” ή θετική τη συμφωνία με τους εταίρους και την έξοδο από τα μνημόνια με ρεαλισμό που απέχει από την μικροπολιτική “εθνική” εξαλλότητα.
Μπορεί να κατέρρευσαν κόμματα στην Ελλάδα, αλλά δεν κατέρρευσαν οι παρατάξεις. Η ακροδεξιά πορεία του Κυριάκου Μητσοτάκη σπρώχνει δυνάμεις στις εκλογές με αντιδεξιά αντανακλαστικά, που δεν θα ψηφίσουν για να βγει ο Αλέξης Τσίπρας, αλλά για να μη βγει ο Μητσοτάκης.
Το ερώτημα είναι αν ο Αλέξης Τσίπρας μπορέσει να δημιουργήσει έναν «Αριστερό Συναγερμό» -που ταιριάζει στο προφίλ του εθνικού ηγέτη -με πρόγραμμα την ανάπτυξη, τον «αστερισμό» -όπως τον περιέγραψε ο Γιάννης Δραγασάκης: μια προοδευτική λαϊκή συμμαχία.
Προφανώς- από τον Αύγουστο- θα έχουμε ραγδαίες εξελίξεις και πιθανές εκπλήξεις. Πάντα τα κόμματα εκφράζουν την κοινωνία κι όχι το αντίθετο. Αυτό δεν κατάλαβε η ηγεσία του Κινάλ που δεν πήρε το μήνυμα που τις έστειλε η κοινωνία κι επιχείρησε να επιβάλλει στη βάση της τις επιθυμίες μιας άνεργης νομενκλατούρας για επιστροφή στην εξουσία με όποιον της την προσφέρει -χωρίς αρχές και σεβασμό στην ιστορία του χώρου.
Υπάρχει ένα κενό και η διάλυση του Κινάλ θα το κάνει μεγαλύτερο- αυτό λένε οι δημοσκοπήσεις, που καταγράφουν, όσο μπορούν, μια δεδομένη κατάσταση τη στιγμή που έχει πάψει να υπάρχει. Και ούτε η Φύση, ούτε η πολιτική αγαπούν το κενό -ούτε την κενότητα πολιτικού λόγου.
Πρακτικά αυτό σημαίνει πως η απουσία από τον πολιτικό χάρτη ορισμένων κομμάτων, όσο και η αποφασιστικότητα των “αναποφάσιστων”, αν δεν εκφραστούν με ένα νέο μεγάλο σχήμα, θα ενισχύσουν τα κόμματα εξουσίας -με πρώτο τον ΣΥΡΙΖΑ ή όπως θα λέγεται ο σχηματισμός του Αλέξη Τσίπρα.
Αν εξαιρέσουμε το ΚΚΕ η ελληνική πολιτική ζωή, εκτός από το κενό, απεχθάνεται και τα μικρά κόμματα- ιδιαίτερα αν δεν έχουν μια σαφή πολιτική και ιδεολογική ταυτότητα. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται πόλωση και μάλλον είναι αναπόφευκτο όταν οι εκλογές δεν γίνονται για την πολιτική έκφραση- γενικά και αόριστα- αλλά με -βίαια και πιεστικά- διλήμματα.
