Του Νίκου Λακόπουλου
Με εικοσιπέντε συλλαλητήρια σε διάφορες πόλεις της Βόρειας Ελλάδας για το Μακεδονικό την ώρα που η Ελλάδα φαίνεται να φτάνει σε συμφωνία με τα Σκόπια καθώς περιμένει την έξοδο από το μνημόνιο και ελάφρυνση του χρέους φαίνεται πως αυτό το καλοκαίρι δεν θα μοιάζει με άλλα.
Από πολλές πλευρές αυτό το καλοκαίρι είναι η κρίσιμη στιγμή. Με τον Τούρκο αντιπρόεδρο της κυβέρνησης να απειλεί με απαγωγή των 8 “Γκιουλενιστών”- θα τους “πακετάρει” λέει- και τις ΗΠΑ να στέλνουν μήνυμα πως “υπολογίζουν στον στρατηγικό τους σχεδιασμό την Ελλάδα ως έναν πυλώνα σταθερότητας για την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολική Μεσόγειο και των Βαλκανίων”.
Ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών που μαζί με την ΕΕ και τη Γερμανία θέλει “να δούμε τη πΓΔΜ να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ»- ο κ. Μίτσελ- έστειλε αυτή τη φορά ένα άλλο μήνυμα με ενδιαφέρον: Οι ΗΠΑ συνεχίζουν να στηρίζουν το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να προχωρήσει στην εκμετάλλευση των φυσικών πόρων που βρίσκονται εντός της ΑΟΖ της. Η αμερικανική κυβέρνηση έχει καταστήσει σαφές στην τουρκική πλευρά ότι «η παρενόχληση των γεωτρήσεων στην ΑΟΖ της Κύπρου δεν είναι κάτι που θα επιτρέψουμε να περάσει απαρατήρητο και κάτι για το οποίο δεν θα μιλήσουμε».
Στο μεταξύ καθώς είναι βέβαιο ότι η Ευρωζώνη θα καταρτίσει ένα σχέδιο ελάφρυνσης του κρατικού χρέους της Ελλάδας και δεν τίθεται θέμα παράτασης του ελληνικού «προγράμματος» πέραν της 20ης Αυγούστου η κυβέρνηση ανακοινώνει μέτρα- καθώς αποχαιρετά το ΔΝΤ.
Ο αν. υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης είπε ότι το υπερπλεόνασμα του 2019 θα δοθεί στο σύνολό του για φοροελαφρύνσεις το 2020. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, πέραν των 700 εκατ. –που ανέφερε ο πρωθυπουργός– τα οποία θα κατευθυνθούν σε μόνιμες μειώσεις φόρων από το 2019, θα υπάρχει επιπλέον χώρος για μόνιμες παρεμβάσεις και τα επόμενα χρόνια, ο οποίος μάλιστα θα διευρύνεται κάθε χρόνο».
Το βασικό πρόβλημα της κυβέρνησης, που ήρθε στα πράγματα, αλλά ανίσχυρη, είναι αν θα αξιοποιήσει τα μικρά περιθώρια που θα της δώσει η ανάκτηση των αποφάσεων -μετά την έξοδο από το μνημόνιο, με επιτήρηση- για να επανεκλεγεί ή αν θα καταφέρει να δώσει φόρα στην ελληνική οικονομία, την αγορά, την κοινωνία- οπότε και θα επανεκλεγεί, αν προλάβει να το κάνει.
«Μπορούμε να δώσουμε το στίγμα μεγαλύτερης δημοκρατίας, αναδιανομής και κοινωνικής ευαισθησίας. Μπορούμε να παλέψουμε για τον κόσμο της εργασίας ο οποίος έχει το δικαίωμα να είναι συμμέτοχος στα οφέλη της ανάκαμψης” θα πει ο υπουργός Οικονομικών. Μένει να αποδειχθεί αν είναι προεκλογικό πυροτέχνημα ή πολιτικό πρόγραμμα για την επόμενη μέρα.
Από την άλλη πλευρά αυτή η ανάκαμψη είναι ισχνή, η “καθαρή έξοδος” είναι παραμύθι, υπάρχει ήδη το “τέταρτο μνημόνιο”, πρέπει να πάμε σε εκλογές. Τίποτα χειρότερο δεν θα μπορούσε να συμβεί αυτή τη στιγμή από το να πάμε πάλι από την αρχή, νέες διαπραγματεύσεις με απρόθυμους εταίρους που έχουν άλλα προβλήματα, πιθανόν και νέο δανεισμό για εκλογικές παροχές.
Θα περάσουμε ένα καλοκαίρι με αγωνία και μονότονα δελτία ειδήσεων για τις συντάξεις που κόβονται και τη Μακεδονία -που είναι ελληνική, καθημερινές αναχαιτίσεις στο Αιγαίο, ενέσεις αισιοδοξίας για την Ελλάδα που βγαίνει από το τέλμα. Το φθινόπωρο θα είναι πιο καθοριστικό. Πέρα από την έξοδο από το μνημόνιο -με ό,τι σημαίνει αυτό, η Ελλάδα θα βρεθεί μπροστά στον πραγματικό κίνδυνο που αντιμετωπίζει από την Τουρκία.
Προφανώς δεν είναι πρόβλημα εθνικό το αν θα γίνει πρωθυπουργός ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αλλά μπορεί να αποδειχθεί ότι είναι πρόβλημα το να γίνει. Η στάση του στο Μακεδονικό, η επιμονή του να τινάξει στον αέρα την έξοδο της χώρας από το μνημόνιο -ίσως για να είναι αυτός που θα το κάνει τον καθιστά επικίνδυνο για την Ελλάδα.
Είτε γίνουν τώρα εκλογές με την διάλυση της κυβερνητικής συνεργασίας, είτε όχι το δημοκρατικό μέτωπο -που είναι η μόνη λύση με ανασχηματισμό αντί για εκλογές- δεν είναι μια πρόσκαιρη συνεργασία με οπτική τις εκλογές, αλλά η μόνη στρατηγική για την Ελλάδα.
Από τα συλλαλητήρια -μιας άλλης εποχής- όπου επωάζεται ο εθνικισμός με όλα τα παρεπόμενα, την επίθεση στον Μπουτάρη- μια εικόνα άλλης εποχής, τις Νύχτες Κρυστάλλων στην Μυτιλήνη, τις καθημερινές εικόνες αναβίωσης ενός συντηρητισμού είναι σαφές ότι η Ελλάδα στα χρόνια της κρίσης γύρισε πολλά χρόνια πίσω σε επίπεδο οικονομικό, πολιτικό, ιδεολογικό.
Ο εργασιακός μεσαίωνας, το τέλος του κοινωνικού κράτους, η ακροδεξιά απειλή με την προβιά του “πατριωτισμού”, η διάλυση της κοινωνικής συνοχής και οι απειλές στο Αιγαίο δημιουργούν την ανάγκη για ένα νέο πολιτικό σχέδιο, ένα όραμα, μια νέα ελπίδα.
Προφανώς αυτό το καλοκαίρι αλλάζει κάτι στην Ελλάδα. Κι όποιος δεν θέλει να φύγουμε μπροστά, θα μείνει πίσω. Τα πράγματα αλλάζουν -ίσως με ραγδαίες εξελίξεις- και αύριο τίποτα δεν θα είναι το ίδιο. Η επόμενη μέρα μπορεί να είναι χειρότερη, αλλά πρέπει να είναι καλύτερη. Όπως έλεγε κάποτε ένας ηγέτης άλλης εποχής: “Δεν έχουμε δικαίωμα να αποτύχουμε”. Αλλά, τελικά, απέτυχε ή -ίσως- έφερε ισοπαλία.
Η κυβέρνηση που θα σχηματισθεί, όπως φαίνεται, το φθινόπωρο, δεν θάχει περιθώριο για ισοπαλία, ούτε βέβαια για ήττα. Ούτε να παίρνει, όπως κάνει σημερινή, ότιδήποτε κι αν συμβαίνει, ως νίκη.
