Του Μανώλη Ροζάκη
Όταν τα πρότυπα που προβάλλονται κινούνται μέσα στην ομίχλη της υποκρισίας, τα αποτελέσματα των επιλογών θα είναι σίγουρα αρνητικά. Αν στη συνέχεια έρχεται στο φως και η αναίδεια τού παραλόγου, τότε το λάθος παράδειγμα παίρνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Κάθε “φιλότιμη” προσπάθεια επικοινωνιακού αντιπερισπασμού καταλήγει να φέρνει το αντίθετο αποτέλεσμα. Είναι και αυτή η ρημάδα “η ετερογονία των σκοπών”, μια φράση που συνήθιζε να χρησιμοποιεί ο Π. Κονδύλης, ή αλλιώς το τραγικό στοιχείο της ανθρώπινης φύσης.
Προσγειώνοντας την παραπάνω θεωρητική ανάλυση στη σημερινή ελληνική πραγματικότητα, η αναφορά που ακολουθεί με τη χρήση συγκεκριμένων παραδειγμάτων, τείνει προς επίρρωση και των αντίστοιχων συμπερασμάτων.
Όταν δηλαδή οι κεντρικές πολιτικές επιλογές (lockdown και εμβολιαστικος εφησυχασμός), και οι αστοχίες (μη συνταγογραφουμενα τεστ, θολή επιδημιολογική εικόνα, ανύπαρκτες παρεμβάσεις σε ΜΜΜ, χώρους εργασίας και σχολεία, υποτυπώδης προετοιμασία του ΕΣΥ, αντιφατικά μηνύματα και αλαζονική συμπεριφορά) στη διαχείριση της πανδημίας, δεν αναγνωρίζονται – έστω και εκ των υστέρων – το πρόβλημα μεγεθύνεται.
Ειδικότερα όταν η εμμονή στην υπεράσπιση του λάθους συνεχίζει να γίνεται στη βάση της ατυχούς (και μεροληπτικής) συγκριτικής ανάλυσης με άλλες χώρες, γνωρίζοντας την ιδιαιτερότητα κάθε κοινωνικού, παραγωγικού, χωροταξικού και περιβαλλοντικου εθνικού μοντέλου, σε συνδυασμό με τον παράγοντα χρόνο. Εδώ ίσως έγκειται η αποτυχία και η μεγάλη αδυναμία της σημερινής πολιτικής διαχείρισης. Η ικανότητα δηλαδή να μαθαίνει μέσα από τα λάθη της (lessons learned).
Το ίδιο συμβαίνει και στο πεδίο της οικονομίας. Οι επιλογές προσιδιάζουν σε ένα οικονομικό περιβάλλον που έζησε η χώρα μας και ο πλανήτης πριν από τριάντα χρόνια (απορρύθμιση εργασίας, αποψίλωση κεντρικών τομέων του δημοσίου και διεύρυνση ανισοτήτων). Επιλογές που έχουν απορριφθεί από το σύνολο των δυτικών κοινωνιών, επειδή αποτελούν, μεταξύ άλλων, και τις βασικές αιτίες των συνεχόμενων οικονομικών κρίσεων, ειδικότερα όταν όλοι γνωρίζουν ότι το τραπεζικό σύστημα δεν είναι λειτουργικό, τουλάχιστον στο βαθμό που ήταν πριν από 30-40 χρόνια.
Εμείς όμως επιμένουμε σε λανθασμένες συνταγές και επιλογές προσώπων σε κρίσιμες θέσεις. Το λάθος πάνω στο λάθος είναι το πρότυπο της υποκρισίας. Η μη ανάληψη της ευθύνης. Η αναίδεια της παράλογης υπεράσπισης κάθε αστοχίας και η αφελής προσδοκία ότι η κοινωνία δεν βλέπει, δεν καταλαβαίνει, αλλά παράλληλα μπορεί να ακολουθεί πίστα, τα αντιφατικά και αντικρουόμενα μηνύματα που εκπέμπονται απο την πολιτεία.
Ο συνεχής αντιπερισπασμός της κοινής γνώμης, προϋποθέτει μεγάλη κατανάλωση (ασκοπης) ενέργειας, με αβέβαια αποτελέσματα. Όταν τα μείζονα θέματα παραμενουν άλυτα και συνεχώς διογκώνονται, ενώ τα ελάσσονα αναδεικνύονται σε μείζονα, τοτε χάνεται και η μπαλα, οπως εύστοχα τέθηκε πρόσφατα και απο έναν έμπειρο συντάκτη.
Αν βάλουμε και στο τραπέζι τα εθνικά (ελληνο-τουρκικά) θέματα, η εμμονή στο λάθος και η ετερογονία των σκοπών δεν φαίνεται να μας σώζουν από τα δεινά μίας ανθρώπινης τραγωδίας.
Ας αλλάξουμε τώρα πλευρά…