Η Ευρώπη αποφάσισε έστω και καθυστερημένα

Του Μελέτη Ρεντούμη

Η σύνοδος κορυφής των ηγετών της ΕΕ, εξελίχθηκε τις τελευταίες ημέρες σε ένα θρίλερ για γερά νεύρα, καθώς μετά από αρκετές αντιρρήσεις διαφόρων κρατών μελών, όπως της Ολλανδίας, της Αυστρίας και της Σουηδίας, επιτεύχθηκε ο πολυπόθητος συμβιβασμός για το Ταμείο Ανάκαμψης της Ένωσης, μέσα από το οποίο θα διοχετευθούν κονδύλια αξίας 750 δις ευρώ προς τα 27 κράτη μέλη, για την προώθηση μεταρρυθμίσεων και την προσπάθεια ανάκαμψης της οικονομίας της Ευρώπης συνολικά, μέσα από την αναθέρμανση της ζήτησης αλλά και της παραγωγής.

Μπορεί το τελικό ποσό της εκταμίευσης να μην μεταβλήθηκε, όμως για να υπάρξει ο συμβιβασμός, υπήρξε μείωση των επιχορηγήσεων από 500 δις σε 390 δις, ενώ αντίστοιχα αυξήθηκε η αναλογία των δανείων προς τα κράτη μέλη από 250 δις σε 360 δις, ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη διασφάλιση για την χρήση αλλά και την επιστροφή των κονδυλίων στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.

Το σημαντικό στοιχείο της συμφωνίας, είναι το γεγονός ότι εντάσσεται στο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, το οποίο μαζί με το Ταμείο Ανάκαμψης ξεπερνά το 1 τρις ευρώ, με στόχο η ΕΕ να επιστρέψει μέσα στην επόμενη τριετία σε σημαντικούς ρυθμούς ανάπτυξης, αλλά και να τονωθεί η απασχόληση σε κάθε κράτος μέλος.

Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός, ότι οι δύο βασικοί πυλώνες που στηρίζεται το Ταμείο είναι η πράσινη οικονομία και ανάπτυξη καθώς και η ψηφιακή οικονομία, για τους οποίους το κάθε κράτος μέλος, θα πρέπει να καταρτίσει τα δικά του επιχειρησιακά σχέδια προς έγκριση προς την Κομισιόν.

Εκτός αυτού, υπάρχουν πλέον και ποιοτικές διασυνδέσεις όσον αφορά τα κονδύλια που θα λάβει η κάθε χώρα, καθώς ένας βασικός στόχος, είναι ο σεβασμός του κράτους δικαίου, καθώς και οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις όπου απαιτούνται προς αυτή την κατεύθυνση, για την ανεξαρτησία των θεσμών.

Με λίγα λόγια, το Ταμείο Ανάκαμψης, παράλληλα με τις ονομαστικές καταβολές, θέτει ποιοτικούς στόχους όσον αφορά την προάσπιση της δημοκρατίας και τον τρόπο που λαμβάνονται οι αποφάσεις σε κάθε κράτος μέλος, με αποτέλεσμα να απαιτείται ειδική πλειοψηφία στις περιπτώσεις που εντοπίζονται αποκλίσεις από τους στόχους.

Σε κάθε περίπτωση, η Ευρώπη ναι μεν πήρε μία ιστορική απόφαση την οποία και επικύρωσε μετά από ημέρες διαπραγματεύσεων στις Βρυξέλλες, παρόλα αυτά, οι πολιτικές αλλά και οικονομικές διαφορές σε αρκετά κράτη μέλη, κυρίως μεταξύ Βορρά και Νότου παραμένουν, ενώ δεν υπάρχουν ακόμη συγκλίσεις όσον αφορά ένα ενιαίο φορολογικό καθεστώς στην Ένωση, αλλά και σε μία περισσότερο ενοποιημένη δημοσιονομική πολιτική.

Τέλος, η διαδικασία έκδοσης κοινού χρέους με συγκεκριμένους κανόνες και προϋποθέσεις, είναι κάτι που εγκρίθηκε στην τελική απόφαση για το Ταμείο Ανάκαμψης, γεγονός που ενισχύει περισσότερο τόσο την οικονομική ανάκαμψη, όσο και την πολιτική εμβάθυνση της Ένωσης.

Όσον αφορά την Ελλάδα, οι αποκλίσεις από το αρχικό πακέτο που είχε προταθεί είναι μικρές, καθώς φαίνεται η χώρα μας να χάνει μόνο 2.5 δις ευρώ με βάση την αρχική προσέγγιση, ενώ αν αθροίσει κανείς τα κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα επιμέρους διαρθρωτικά ταμεία καθώς και το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, τότε φθάνουμε το δυσθεώρητο ποσό των 70 δις ευρώ, το οποίο με την κατάλληλη πολιτική, τις απαραίτητες επενδύσεις και τα απαιτούμενα κοστολογημένα σχέδια, μπορούν κυριολεκτικά να μεταμορφώσουν την χώρα μέσα στα επόμενα χρόνια.

Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός