Toυ Μανώλη Ροζάκη
Την προσοχή σας, λοιπόν.
Γιατί τώρα μιλάμε για τον θυσιαστικό μηχανισμό (Ρενέ Ζιράρ).
Δεν μιλάμε όμως για τον αποδιοπομπαίο. Αυτόν νομίζουμε ότι τον έχουμε βρει.
Δεν είναι όμως ο Τσίπρας. Όυτε ο σταθμάρχης των Τεμπών, ούτε και τα 57 αθώα θύματα. Ούτε οι πρόσφυγες και οι μετανάστες. Ούτε βέβαια η εξαθλίωση και η περιθωριοποίηση τού 1/3 τής κοινωνίας, σε συνδυασμό με την φτωχοποίηση της μεσαίας τάξης. Το τελευταίο, ειδικά, είναι πολύ επικίνδυνο για την λειτουργική συνέχεια μίας κοινωνίας.
Μέγα λάθος.
Γιατί ο κάθε δυνατός αποδιοπομπαίος, ουσιαστικά μάς αποπροσανατολίζει, εκεί πού θα περιμέναμε να μάς δώσει την λύση.
Δηλαδή την λύση πού αφορά στην μετάβαση σε ένα νέο παράδειγμα (υπόδειγμα). Ένα πολύ δύσκολο μεν, αλλά όχι άλυτο πρόβλημα.
Και η ελληνική εμπειρία μας λέει, ότι η μετάβαση από την ιδιωτική στην κοινωνική & στην πολιτική ελευθερία, όταν γονιμοποιηθεί από την «ελευθερία έναντι του εαυτού» μπορεί να λύσει το πρόβλημα (Θ. Ζιάκας).
Αυτό είναι το διακύβευμα.
Επειδή το κοινωνικό πεδίο είναι πάντα θεσμισμένο, το πρόβλημα έγκειται στην μετάβαση από έναν τύπο θέσμισης σε έναν άλλο, και το συνεπαγόμενο επίσης πρόβλημα της ταυτότητας.
Γιατί το επιθυμητικό μπορεί να αφορά και σε μεθεκτικά αγαθά. Την γλώσσα, την παιδεία, την καλλιέργεια, την ευγένεια, την ομαδικότητα, την πρόνοια. “Στην πληρότητά τους τα αγαθά αυτά αναφέρονται στο «ευ ζην», το συνδεδεμένο με το αριστοτελικό τρίτο και περιεκτικό επίπεδο συλλογικότητας”. (Θ. Ζιάκας)
Ας αφήσουμε πίσω για λίγο την ζούγκλα. Δεν είναι λειτουργικό “ο καθένας για την πάρτη του”. Η ανάγκη μάς καλεί όλους.
Έτσι λοιπόν και η “θυσία” αποτελεί την αναγκαία συνθήκη για τη σύνδεση μας με την κοινωνία. “Προσθέτοντας ότι ο δρόμος προς την ικανή συνθήκη περνά από την επιλογή της αυτοθυσίας” (Θ. Ζιάκας)
Απέναντι λοιπόν στον φόβο τού “ιδιώτη”.
Αναζητώντας στην “αυτοθυσία” των λίγων προνομιούχων να μεταγγίσουν το περίσσευμά τους στο συλλογικό, καθώς και των λοιπών φοβισμένων και βολεμένων πού κοιτούν μόνον την πάρτη τους.
Αυτό.
Το περίσσευμα πλούτου μαζί με την ενεργοποίηση τού συναισθήματος και τής λογικής (φρόνηση), για το κοινό καλό. Την μέθεξη σε μία κοινωνία, πού ευημερεί συλλογικά, αναπτύσσεται αρμονικά, και αντιμετωπίζει τούς κύκλους των κρίσεων ενωμένη.
Αυτή η θυσία ας γίνει λοιπόν, το συλλογικό μας πρόταγμα.
ΥΓ: “Επίμετρο στο αφιέρωμα στον Ρενέ Ζιράρ”, Θ. Ζιάκας (Αντίφωνο)