Του Ραγκίπ Ντουράν
Όταν το 2002 το νέο κόμμα, το ΑΚΡ, που είχε προκύψει από το Κόμμα της Ευημερίας του καθηγητή Νετσμετίν Ερμπακάν, κέρδισε τις εκλογές, ο Ερντογάν περιστοιχιζόταν και υποστηριζόταν από πολλές πολιτικές δυνάμεις: Τους φιλελεύθερους, την δεξιά, την σέχτα του Γκιουλέν, τους Κούρδους, τους μουσουλμάνους ακόμη και από μέρος της Αριστεράς.
Ο Ερντογάν, που τότε ήθελε να κάμψει την πολιτική κυριαρχία του στρατού ήταν ο «γοητευτικός πρίγκιπας» της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ουάσιγκτον. Επιπλέον, το σύνολο του ισλαμικού κόσμου τον λάτρευε. Μιλούσαμε για το τουρκικό μοντέλο, που είχε προσπαθήσει να συνθέσει το ισλάμ και την δημοκρατία.
Μέσα σε 17 χρόνια, όμως, πολύ νερό κύλησε στο αυλάκι. «Ο μεγάλος μεταρρυθμιστής του Βοσπόρου» ή «ο αρχιτέκτονας της σιωπηλής επανάστασης», τίτλοι που του απέδωσαν τα δυτικά ΜΜΕ, εξελίχθηκε σε έναν στυγνό δικτάτορα. Η συγκέντρωση της εξουσίας στα χέρια ενός μόνο ανθρώπου, ο εξισλαμισμός στα θεμέλια μιας κοινωνίας μέχρι πρότινος κοσμικής, ο διά της βίας εφαρμοσθείς νεοφιλελευθερισμόςστην οικονομία, η πάγια παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η κατάρρευση του Κράτους Δικαίου και φυσικά η διαφθορά στα ανώτερα στρώματα είναι πλέον τα κύρια χαρακτηριστικά της νέας Τουρκίας.
Αυτή η διαδικασία μετασχηματισμού ήταν αργή αλλά ριζική. Το έδαφος ήταν ήδη εύφορο, καθώς πραγματική δημοκρατία δεν υπήρξε ποτέ μετά την διακήρυξη της Δημοκρατίας το 1923. Η νοσταλγία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ήταν πάντα παρούσα στη φαντασίωση του Κράτους αλλά και στη συλλογική μνήμη της τουρκικής κοινωνίας. Οι Τούρκοι έπρεπε να είναι ένας μεγάλος και ισχυρός λαός που θα μπορούσε να λύσει όλα τα προβλήματα. Υπό αυτές τις συνθήκες, ο Ερντογάν αντί να λύσει τα υπάρχοντα προβλήματα, δημιούργησε ένα πολιτικό, οικονομικό, ιδεολογικό και κοινωνικό χάος.
Η ήττα την οποία υπέστη στις τοπικές εκλογές της 31ης Μαρτίου δεν πρόκειται απλά για απώλεια των μεγάλων δήμων όπως η Κωνσταντινούπολη, η Άγκυρα και άλλες, αλλά για την απόδειξη της πτώσης ενός μονάρχη. Έχασε όλους τους παλιούς του συμμάχους και φίλους ακόμη και εντός του κόμματός του. Οι παλαιοί του ψηφοφόροι δεν ψηφίζουν πια τον Ερντογάν και το ΑΚΡ. «Η πιο μικρή συνιστώσα του ΑΚΡ είναι αυτή του Ερντογάν», σχολιάζει ο Αχμέτ Νεσίν, αρθρογράφος του Arti Gercek. Οι γραφειοκράτες και οι δικαστικοί λαμβάνουν τα μέτρα τους: Εάν ο Ερντογάν πέσει, θα πέσουμε μαζί του, λένε.
Στο εξωτερικό, ο Ερντογάν παραμένει σε σύγκρουση με την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες. Ο αραβικός κόσμος, με την εξαίρεση του Κατάρ, δεν είναι με το μέρος του Προέδρου Ερντογάν. Ο δε τελευταίος είναι θλιμμένος από την απώλεια του «στενού του φίλου» Προέδρου Ομάρ Αλ Μπασίρ του Σουδάν.
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν, από πλευράς του, μεγάλος σκακιστής, προσπαθεί διαρκώς να προκαλέσει διαμάχες μεταξύ της Άγκυρας και της Ουάσιγκτον.
Ο Τούρκος μονάρχης είναι πλέον υποχρεωμένος να ικανοποιήσει τους παλιούς και πιθανώς νέους του συμμάχους: Ο στρατός, που πλέον είναι διασπασμένος σε πολλές ομάδες (κεμαλιστές, νατοϊκοί, αντιερντογανικοί, φιλορώσοι), η ακροδεξιά που περιθωριοποιείται, η μεγάλη αστική τάξη, οι δικοί του νεόπλουτοι. Όλοι στο πρόγραμμα!
Καμία πολιτική δύναμη, τουρκική ή ξένη, δεν θα πάρει εύκολα το ρίσκο να στηρίξει έναν ηγέτη που καταρρέει. Ο Ερντογάν το ξέρει. Για αυτό τον λόγο ήδη από τις 31 Μαρτίου είναι πιο ήρεμος και απευθύνει καλέσματα για «ενότητα στην Τουρκία» και για «ενίσχυση της οικονομίας». Πρόκειται για δυο στόχους που είχε αμελήσει για 17 χρόνια!
* Ο Τούρκος δημοσιογράφος Ραγκίπ Ντουράν, με ρεπορτάζ και αναλύσεις, καταγράφει κάθε Σαββατοκύριακο στο Tvxs.gr, τις εξελίξεις στην Τουρκία.
ΑΠΟ ΤΟ TVXS
