Η μυστική διπλωματία του Κυριάκου Μητσοτάκη: ο διάλογος άρχισε, αλλά δεν τον ξέρουν οι υπουργοί του;

Toυ Νίκου Λακόπουλου

Στον απόηχο όσων (δεν) συνέβησαν στις 21 Ιουλίου και τις επόμενες μέρες οι συζητήσεις για τον ρόλο που έπαιξε η Μέρκελ -σε επικοινωνία με τις ΗΠΑ- και την ετοιμότητα του ελληνικού στόλου μαζί με την αποφασιστικότητα της ελληνικής κυβέρνησης δίνουν και παίρνουν.

Η Τουρκία ανακοίνωσε ότι θα κάνει έρευνες, αλλά τελικά το Oruc Reis δεν τόλμησε να βγει ποτέ από τον ναύσταθμο του Αξάζ. Ή δεν σκόπευε να βγει ποτέ παρά μόνο να οδηγήσει την Ελλάδα σε “διάλογο” -που σύμφωνα με τον Τούρκο υπουργό Άμυνας άρχισε ήδη, αλλά ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών δεν το ξέρει!

Ο Χουλουσί Ακάρ από την Αδριανούπολη μίλησε για επικείμενη συνάντηση μεταξύ αξιωματούχων Ελλάδας και Τουρκίας τις επόμενες ημέρες στην Αγκυρα «προκειμένου να συζητηθούν ζητήματα που οδήγησαν σε κλιμάκωση της έντασης μεταξύ των δύο πλευρών τις προηγούμενες ημέρες».

Προκειμένου να …διευκολύνει τον διάλογο με τον “γείτονα’ η Τουρκία έστειλε το ερευνητικό πλοίο «Μπαρμπαρός» στην κυπριακή υφαλοκρηπίδα, ενώ ο Ερντογάν αφού έκανε σαφές ότι οι αντίστοιχες δραστηριότητες του «Ορούτς Ρέις» στην ελληνική υφαλοκρηπίδα απλώς αναστέλλονται.

O Eρντογάν έκανε σαφές πως δεν πρόκειται για οπισθοχώρηση, αλλά για τελεσίγραφο: Ή ελάτε στη μάχη ή αρχίστε διαπραγματεύσεις”. Ο Νίκος Δένδιας όμως λέει πως «δεν έχουμε φτάσει σε ένα σημείο, στο οποίο να μπορούμε να πούμε ότι έχουμε συμφωνήσει ακόμα και την έναρξη διαλόγου, που διακόπηκε το 2016, δηλαδή των διερευνητικών συζητήσεων».

Θάλεγε κανείς πως ο Ακάρ γνωρίζει κάτι που ο Δένδιας αγνοεί, αλλιώς ψεύδεται. Από τις μυστικές συναντήσεις πρωθυπουργικού συμβούλου με τον Καλίν με “διαιτητή’ την Γερμανία φαίνεται όμως πως ο Ερντογάν απέσυρε το ερευνητικό σκάφος «Oruc Reis» «εν αναμονή συνομιλιών με την Ελλάδα».

Η Τουρκία δεν αναγκάστηκε να αναδιπλωθεί “λόγω της αποτελεσματικής διπλωματικής προσπάθειας”, αλλά πήρε διαβεβαιώσεις πως η Ελλάδα είναι έτοιμη για διάλογο αρκεί «να σταματήσει η τουρκική πλευρά τις προκλήσεις».

Η Τουρκία ωστόσο ανέβαλε τις έρευνες κοντά στο Καστελόριζο, αλλά δεν σταμάτησε τις προκλήσεις, αφού έστειλε ένα άλλο ερευνητικό σκάφος στην ΑΟΖ της Κύπρου -που εκτός από το ότι δεν έχει στρατιωτική δύναμη, ‘είναι μακρυά” και δεν συνδέονται τα δύο θέματα σύμφωνα με την άποψη άλλου πρωθυπουργικού συμβούλου: ‘Άλλο η Κύπρος, άλλο η Ελλάδα”.

Το ενδεχόμενο να μην γνωρίζει ο υπουργός Εξωτερικών τι κάνει ο Πρωθυπουργός -με μυστικοσύμβουλους- δεν είναι απίθανο για την κυβέρνηση Μητσοτάκη: για μια ακόμα φορά μαθαίνουμε για συνομιλίες όχι από την κυβέρνηση, αλλά από τους Τούρκους -που φαίνεται να έχουν λόγους να αποκαλύπτουν όσα επιχειρεί να κρύψει ο Πρωθυπουργός.

Η αποτροπή επιτεύχθηκε λοιπόν με τον “συνδυασμό διπλωματίας και στόλου” για κυβερνητικούς κύκλους, αλλά πρακτικά χάρη στην διαμεσολάβηση της Καγκελαρίου Άγκελα Μέρκελ,αφού σύμφωνα με την Süddeutsche Zeitung “ο Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν δεν φοβάται τους στρατιωτικούς κινδύνους”.

Η Άγκυρα ανέβαλε προς το παρόν τις προκλητικές γεωτρήσεις της. Τώρα θα πρέπει να μιλήσουν ‘γράφει η μάλλον καλά πληροφορημένη εφημερίδα ” Αυτό όμως σημαίνει πως η Αθήνα θα πρέπει να απομακρυνθεί από τις σκληρές θέσεις της για τα κυριαρχικά δικαιώματα των 3.000 νησιών και νησίδων της. Κάτι που για τον ξιφομάχο Ερντογάν, ο οποίος προσβλέπει στο διαμοιρασμό των πρώτων υλών, είναι μια αναμφισβήτητη νίκη».

Ο Ακάρ όταν λέει «προσπαθούμε να λύσουμε προβλήματα μέσω τέτοιων συναντήσεων -συνεχίζουμε να κινούμαστε προς αυτή την κατεύθυνση» υπαινίσσεται συνεχείς συναντήσεις, αλλά ο Νίκος Δένδιας λέει πως «δεν έχουμε φτάσει σε ένα σημείο, στο οποίο να μπορούμε να πούμε ότι έχουμε συμφωνήσει ακόμα και την έναρξη διαλόγου”. Tι ακριβώς συμβαίνει;

O Kυριάκος Μητσοτάκης είχε πετύχει -με… μέσο- να μιλήσει ο ίδιος με τον Ερντογάν που δεν …του μιλούσε και δυο μέρες μετά μετέτρεψε την Αγιά Σοφιά σε τζαμί -για λόγους “κυριαρχίας”, όπως είπε. Η ελληνική κυβέρνηση δεν αντέδρασε και πολύ δυναμικά, αλλά μάλλον “χλιαρά” -κατά μία έκφραση του Αντώνη Σαμαρά -για την Ευρώπη που “κοιμάται”.

Η δήλωση των ΗΠΑ για «αμφισβητούμενα ύδατα’ -που διόρθωσαν μετά είναι μια νίκη για τον Ερντογάν χωρίς να χρειαστεί να βγάλει τα πλοία του και η προτροπή στις τουρκικές αρχές από την Γερμανία να αποφύγουν μέτρα που αυξάνουν τις εντάσεις συνοδεύτηκε από προφανώς από κάποιες δεσμεύσεις και από την Ελλάδα.

Ήδη ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών βρίσκει την συμφωνία με την Ιταλία ως… ιδανική- ειδικά στο κομμάτι που αποδέχεται μειωμένη επήρεια νησιών- και η μυστική συνάντηση στην Γερμανία της διπλωματική σύμβουλου του Κ. Μητσοτάκη, Ελένης Σουρανή και του εξ απορρήτων του Ερντογάν, Ιμπραχίμ Κολίν είχαν κάποιο θέμα συζήτησης.

Για την κυβέρνηση “η μοναδική διαφορά Ελλάδας-Τουρκίας είναι η υφαλοκρηπίδα και η ΑΟΖ στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο”. Η Ελλάδα θα δεχόταν να πάει στο Δικαστήριο της Χάγης και να επιλυθεί εκεί η διαφορά. Η Τουρκία όμως φαίνεται πως άρχισε -μόνη της; -ένα διάλογο “για όλα”.

Όσες φορές η Ελλάδα έκανε “διάλογο” πάντα έχανε κάτι. Μιλάει για δώδεκα μίλια χωρίς να τολμά να το κάνει ούτε καν στο Ιόνιο ή δεν οριοθετεί ΑΟΖ με την Κύπρο, αλλά επιχειρεί τμηματική με την Αίγυπτο. Άρα έχει υποχωρήσει ήδη από την κυριαρχία της που επικαλείται αλλά δεν ασκεί.

Στο μεταξύ πολλές φωνές ακούγονται πως η προσφυγή στη Χάγη αντί για πλήρη αναγνώριση αυτοτελούς υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ θα οδηγήσει σε μεσοβέζικες λύσεις και σε κάθε περίπτωση η Τουρκία θα κερδίσει.

Οι επόμενες βδομάδες θα είναι αποκαλυπτικές τόσο για τον Μητσοτάκη και την μυστική διπλωματία του, όσο και για τον Ερντογάν και την φανερή διπλωματία του: ελάτε να τα μοιραστούμε. Διαπραγματεύσεις ή πόλεμος και για την ακρίβεια διαπραγματεύσεις υπό την απειλή πολέμου.