Του Νίκου Λακόπουλου
Μπορούμε. Αλλά τι; O Kυριάκος Μητσοτάκης ανεβαίνει στην Θεσσαλονίκη για να πείσει πώς θα είναι ο επόμενος πρωθυπουργός, αλλά ο Αλέξης Τσίπρας δεν του άφησε και πολύ χώρο για να κινηθεί. Μετά το άνοιγμα του και στην Κεντροδεξιά μπορεί να τον έχει περικυκλώσει.
Είναι πιθανό οι επόμενες δημοσκοπήσεις που αναμένονται να δείξουν κάτι που πολλοί υποψιάζονται: την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ και την μείωση της περίφημης ψαλίδας- που αν δείχνει κάτι είναι πως οι επόμενες εκλογές θα περιέχουν εκπλήξεις.
Η δυσαρέσκεια για την κυβέρνηση είναι δεδομένη, αλλά -μάλλον για πρώτη φορά- ο κόσμος εκφράζει απογοήτευση σε μεγάλα ποσοστά -πάνω από 70%- και για την αντιπολίτευση. Αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί και πολύ μεγάλη επιτυχία για τον Μητσοτάκη που εμφανίστηκε ως αντι-Τσίπρας με προσωπικές επιθέσεις στον πρωθυπουργό με εκφράσεις καφενείου που δεν δείχνουν και πολιτική μεγαλοφυΐα, όσο πολιτική κατινιά.
Τις προάλλες πάλι τον κατηγόρησε ότι του κλέβει το πρόγραμμα -που όμως δεν περιέχει και τίποτα σοβαρές προτάσεις. Απλώς αφού η κυβέρνηση είναι επικίνδυνη για τη χώρα, τα πράγματα θα βελτιωθούν μόλις φύγει. Είναι πιο αξιόπιστος ως “καλύτερος” -και μόλις εκλεγεί θα κάνει επαναδιαπραγμάτευση με τους εταίρους. Που μάλλον προτιμούν- και εκθειάζουν μάλιστα- τον Τσίπρα για έναν απλό λόγο: ήταν ο μόνος από τους πρωθυπουργούς που έβγαλε τη χώρα από τα μνημόνια- κάτι που αρνείται ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Η Ελλάδα δεν βγαίνει μόνο από τα μνημόνια, αλλά από την πολιτική μυθολογία της μεταπολίτευσης που στηρίζονταν σε μία απλή- ή καλύτερα απλοϊκή- ανάλυση: για όλα φταίνε οι Ξένοι. Κι οι ντόπιοι βέβαια υπηρέτες τους, οι προσκυνημένοι, οι Γερμανοτσολιάδες, οι Άλλοι.
Τελικά θα πρέπει να πούμε πάλι Όχι ή Ναι σ΄αυτές τις εκλογές, αλλά ποιο θα είναι το ερώτημα; Από πολλές πλευρές οι επόμενες εκλογές -που πολλοί βλέπουν ως ρεβάνς- μπορεί να είναι η βασική μάχη μιας αναμέτρησης που άρχισε το 2012 και δεν τέλειωσε το 2015. Μόνο που τώρα δεν υπάρχουν το αντιμνημονιακό μέτωπο, ούτε η ρητορεία του Όχι.
Ήταν μια ρητορική μιας άλλης εποχής με όλα τα απωθημένα της μεταπολεμικής Ελλάδας που άθροισε στο 62% του Όχι στο Δημοψήφισμα αντι-ιμπεριαλιστές -κομμουνιστές και εθνικιστές- και γενικά αντιδυτικούς όπως η Εκκλησία σε ένα πολιτικό μέτωπο που δεν μπορούσε να υπάρξει.
Η πορεία του χρόνου έδειξε πως οι δυνάμεις του Όχι- που καμιά φορά μπέρδευαν Γερμανούς, Τούρκους και …Πέρσες- σε έναν άδειο ψευτοηρωισμό δεν κατέληγαν σε ένα αντιευρωπαϊκό μέτωπο. Οι οπαδοί της επιστροφής της δραχμής ηττήθηκαν όπως και τα “αντιμνημονιακά” κόμματα, αφού πρώτα σχεδόν διαλύθηκαν τα “μνημονιακά” με πρώτο το ΠΑΣΟΚ.
Ο Αλέξης Τσίπρας που ξαναθυμήθηκε τον εφιάλτη που έζησε τότε ξανά τις προάλλες κι αφού μίλησε στο Ευρωκοινοβούλιο έδωσε μια συνέντευξη όπου με λίγα λόγια είπε πως έκανε λάθος- για την ακρίβεια “έγιναν λάθη και από τις δύο πλευρές”.
“Ο στόχος και η στρατηγική της κυβέρνησης είναι να ολοκληρώσει την τετραετία. Μάλιστα εξήγησα το πόσο μας συμφέρει πολιτικά αυτή η εξέλιξη, στο βαθμό που στις ευρωπαϊκές εκλογές που μεσολαβούν, θα έχουμε τη δυνατότητα να καταγράψουμε τους πραγματικούς συσχετισμούς που επικρατούν στην ελληνική κοινωνία, που δεν έχουν καμία σχέση με τις διαρκώς υποτιμημένες – εγώ δεν θα πω εσκεμμένα, ίσως για μεθοδολογικούς λόγους – δημοσκοπικές μετρήσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας”.
Πότε θα γίνουν οι εκλογές
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ με λίγα λόγια είπε πως πρώτα θα δει το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών και μετά θα αποφασίσει για το πότε θα γίνουν οι εκλογές με στόχο να τελειώσει την τετραετία, πράγμα που ανοίγει παράθυρο για εκλογές -δυο-τρεις μήνες νωρίτερα, όπως θα πει ο Πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης. Δηλαδή τον Ιούνιο, άντε αρχές Ιουλίου.
Από άλλες δηλώσεις συνάγεται πως ο Πάνος Καμμένος δεν θα ρίξει την κυβέρνηση νωρίτερα -αν βέβαια μπορεί να το κάνει. Και έτσι προτείνει είτε δημοψήφισμα για τη Συμφωνία των Πρεσπών -που όμως έχει αποκλειστεί από τον πρωθυπουργό- είτε να συζητηθεί στο τέλος της …τετραετίας.
Οι εκλογές θα γίνουν βέβαια κάποτε- αφού προχωρήσει η Υπόθεση Novartis “και “αποδοθεί δικαιοσύνη στο όνομα των θυσιών, του ελληνικού λαού”όπως έχει πει στη Βουλή ο Αλέξης Τσίπρας. “Διότι οι Έλληνες πολίτες πλήρωσαν πολύ ακριβά τις αμαρτίες του παρελθόντος, αμαρτίες που δεν ήταν δικές τους, αμαρτίες που δεν προέκυψαν τυχαία, αμαρτίες για τις οποίες κάποιος πρέπει να φέρει την ευθύνη».
Η μαγική λέξη -που εξηγεί την παράταση της συνεργασίας με τον Καμμένο- ονομάζεται “κάθαρση” και αποτελεί εφιάλτη για τη Νέα Δημοκρατία και το Κινάλ. “Όλοι μας γνωρίζουμε ότι συγκεκριμένοι άνθρωποι, καταχράστηκαν την εξουσία τους” θα πει ο Αλέξης Τσίπρας. “Επέλεξαν απολύτως συνειδητά να εκμεταλλευτούν την εξουσία τους για ιδιοτελείς σκοπούς. Έτσι δημιουργήθηκε ένα τερατώδες σύστημα διαπλοκής και διαφθοράς που συνέβαλε καθοριστικά στη χρεοκοπία της χώρας και τελικά, το μάρμαρο το πλήρωσαν οι Έλληνες πολίτες».
Η συνταγματική αναθεώρηση
Υπάρχει και ένα ακόμη πρόβλημα για τα δύο κόμματα που ονομάζεται “συνταγματική αναθεώρηση”. Προφανώς δεν είναι μόνο ο περίφημος νόμος για την ευθύνη των υπουργών, ούτε η συζήτηση για το διαχωρισμό κράτους και εκκλησίας- που μπορεί να θεωρηθεί και πολιτικό ανέκδοτο. Είναι η προσπάθεια του Αλέξη Τσίπρα για θεσμικές παρεμβάσεις στο πολιτικό σύστημα.
Αν και πολλοί περιμένουν τις εκλογές για να τελειώσει ο Τσίπρας- και “να πάνε από κει που ήρθαν”- ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε το πρόγραμμα της …επόμενης τετραετίας. Η αντιπολίτευση διαμαρτύρεται που δεσμεύει την επόμενη κυβέρνηση γιατί θεωρούν ότι θα είναι …δική τους. Δεν υπάρχει καν στο μυαλό τους το ενδεχόμενο να χάσουν τις εκλογές.
Αλλά, όπως έχει πει πάλι ο σημερινός πρωθυπουργός “ο μόνος τρόπος για να περάσουμε στην εποχή της δίκαιης ανάπτυξης, ο μόνος τρόπος να οικοδομήσουμε ένα νέο παραγωγικό, οικονομικό και κοινωνικό μοντέλο είναι να ξεριζώσουμε τις πρακτικές της διαφθοράς».
Φαίνεται πως ο Αλέξης Τσίπρας απαλλάχτηκε από τις ιδεοληψίες του παρελθόντος, αλλά έχει εμμονές με φαινόμενα όπως είναι “η διαφθορά, οι έκνομες πρακτικές, οι καταχρήσεις εξουσίας, ο θεσμικός και ηθικός εκφυλισμός τόσο της πολιτικής εξουσίας”.
Από την πλευρά του ο Κυριάκος Μητσοτάκης καθώς περιδιαβαίνει τους δρόμους της Θεσσαλονίκης έτοιμος να κερδίσει τη μάχη με τους μπολσεβίκους ωρύεται: “Σας λέει ψέμματα, δεν θα βγούμε από τα μνημόνια»- «Μην το πιστεύετε, είναι απατεώνας»!
Η κινδυνολογία του Μητσοτάκη, η συστηματική καλλιέργεια του φ ό β ο υ -μάλλον θα στρέψει τον συντηρητικό πολίτη σ΄αυτόν που εγγυάται την σταθερότητα, την ελπίδα, την θετική εικόνα για την Ελλάδα- τον Αλέξη Τσίπρα- που μεταξύ των άλλων προχωρά σε συνεργασία δυνάμεις της Κεντροδεξιάς, όσο ο πρόεδρος της ΝΔ αγκαλιάζει την Ακροδεξιά.
Υπάρχει ένα σοβαρό ενδεχόμενο, που προκαλεί οργή στη Νέα Δημοκρατία και ιδιαίτερα στο Κινάλ: να κερδίσει κι αυτές τις εκλογές ο Αλέξης Τσίπρας ή να επανέλθει πολύ σύντομα -αν χάσει- και να συνεχίσει το πρόγραμμά του.
Η κυβέρνηση που δεσμεύει είναι πιθανόν να είναι η δική του, αλλά σε κάθε περίπτωση -όπως έχει πει “οι επόμενες κυβερνήσεις θα είναι κυβερνήσεις συνεργασίας -και για τον λόγο αυτό θα πρέπει να εκπαιδευτεί και να συνηθίσει το πολιτικό σύστημα στις συνθέσεις, μέσα και από τον εκλογικό νόμο της απλής αναλογικής».
Πέρα από τις εκλογές
Υπάρχουν πολλές ενδείξεις πως όσο ο Κυριάκος αγωνιά για τις επόμενες εκλογές, ο Αλέξης βλέπει πέρα από τις …μεθεπόμενες. Ο ΣΥΡΙΖΑ, αν κινηθεί σωστά μπορεί να κερδίσει τις εκλογές, αν πείσει τις δυνάμεις που τον εγκατέλειψαν. Έχει να διανύσει μια μικρή απόσταση -να αποσπάσει ψήφους από την καθηλωμένη ΝΔ κι από αυτή την άποψη το άνοιγμα στην κεντροδεξιά εξυπηρετεί αυτό τον στόχο.
Υπάρχει όμως και η δήλωση του Αλέξη Τσίπρα πως έχουμε “έναν εξαιρετικό Πρόεδρο της Δημοκρατίας ” που μπορεί να σημαίνει πολλά για τις πολιτικές εξελίξεις. Ακόμα κι αν εκλεγεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα έχει βραχεία θητεία και θα βρεθεί απέναντι στην πολιτική του και τις συμμαχίες του.
Ο Αλέξης Τσίπρας έχει την πολιτική ηγεμονία. Έχει κατανοήσει πως για να κυβερνήσει πρέπει να ενώσει δυο-τρία πολιτικά ρεύματα- όπως έκαναν ο Καραμανλής κι ο Παπανδρέου. Μακροπρόθεσμα διαμορφώνει ένα κόμμα πλειοψηφικό με αριστερό προσανατολισμό και δεξιές συμμαχίες που θα καρπωθεί το κενό που θα αφήσει το τέλος των ενδιαμέσων κομμάτων- όπως είναι το Κινάλ και το Ποτάμι.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μπορεί να γίνει ή να μη γίνει πρωθυπουργός, αλλά δεν έχει καταφέρει να γίνει ηγέτης. Στην προσπάθειά του να αποδείξει ότι είναι καλός δεξιός, αποδείχτηκε κατώτατος των περιστάσεων και όσο περισσότερο προβάλλεται στην κάμερα, τόσο εκτίθεται με νέες γκάφες.
Σίγουρα μπορούμε. Και χωρίς τον Μητσοτάκη.
