Του Απόστολου Γατή
«Η πραγματική μας πατρίδα είναι η παιδική ηλικία», είχε πει ο Γάλλος σημειολόγος, Ρολάν Μπαρτ. Εκεί έχουμε εξορίσει όλα όσα μας έχουν σημαδέψει στην πορεία μας προς την ενηλικίωση, βίαια ή μη. Και εκεί, ίσως, καταφεύγουμε κάποιες φορές, αρκεί να «εργαλειοποιούμε» την υποκειμενική και συλλογική μας αυτογνωσία.
Έχει περάσει αρκετός καιρός απ’ όταν ο ΣΥΡΙΖΑ βρισκόταν σε αυτό το στάδιο. Μπορεί ο επιταχυντής για τη μετάβασή του στη βίαιη πολιτική του ωρίμανση να ήταν η ανάληψη της κυβερνητικής ευθύνης, που ωστόσο δε φαινόταν να είχε υποστασιοποιήσει επαρκείς όρους ιδεολογικής ηγεμονίας. Το ότι ο πολίτης καταψηφίζει κάποιον άλλον δεν αποτελεί πάντα τεκμήριό της. Άλλως κάποιες επιλογές, που έρχονταν σε ευθεία σύγκρουση με το πολιτικό και ιδεολογικό του περιεχόμενο, δε θα είχαν περιθώρια ευκαιριών.
Ο ΣΥΡΙΖΑ κυβέρνησε, και κρίθηκε. Είναι κάτι σαν το μήλο της Εύας. Το διάστημα από την αποκοπή της αθωότητας και της παιδικής ηλικίας μέχρι τη βίαιη ωρίμανση και τα πεπραγμένα εμπεριείχε και θετικά στοιχεία, τα οποία, όμως, ο ΣΥΡΙΖΑ αδυνατεί να κεφαλαιοποιήσει. Όπως αδυνατεί να τα προβάλλει ως συλλογικά, κοινωνικά κεκτημένα. Όσο υφίσταται αυτή η αδυναμία τόσο πιο πολύ τα ερεθίσματα της κυβέρνησης στην κοινή γνώμη θα γίνονται πιο αποδοτικά όσο πιο παραπλανητικά διαμορφώνονται.
Η σημερινή κυβέρνηση είναι πρόδηλα μια «μιντιοκατασκευή», αλλά το να το διαπιστώνει κανείς δε σημαίνει ότι είναι και η λύση. Με όρους πολιτικούς και φιλοσοφικούς, αυτό μπορεί να λέει πολλά, σε όρους, όμως, κοινωνίας δε λέει απολύτως τίποτα. Το φάντασμα που πλανάται πάνω από τη χώρα εξακολουθεί να χασκογελά, να περιπαίζει και να ηθικολογεί αμαρτάνον.
H ΝΔ έχει κατορθώσει -συν ΜΜΕ και χείρα κίνει- να προβάλλει εκτός από κάποιες φαιδρές περιπτώσεις, που θα έκαναν σίγουρα καριέρα σε κόμικς, την παιδική ηλικία του ΣΥΡΙΖΑ, τα όποια υπαρκτά ή αιτιολογημένα φοβικά σύνδρομα μιας ιδεολογικής περιχαράκωσής του, λες και σε διαφορετική περίπτωση θα οδηγούνταν σε κάποιας μορφής «αντιαξία». Αυτό το καψύλλιο εκτός του ότι δείχνει τη λογική της επικράτησης της αγοράς, έχει μαζέψει πάρα πολύ υγρασία. Αν πάρα ταύτα θελει να εξακολουθεί να αποτελεί ομφαλοσκοπικό προβαλλόμενο, τότε κάποια στιγμή θα πρέπει ο Αλέξης Τσίπρας να δώσει πρώτος το παράδειγμα αρπάζοντας το φραγγέλιο και να αρχίσει μπροστά στη «βουλγκάτα» το αυτομαστίγωμα. Δεν είναι, όμως, σίγουρο ότι όλοι θα τον μιμηθούν.
«Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κόμμα εν κινήσει», είχε πει ο Αλέξης Τσίπρας κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του στις 19.11.2019 στο OPEN. Όσο η εσωστρέφεια, η ατολμία για ανανέωση, η λογική του «μαγαζιού» ή του περιπτερά, που βλέπει κι ερμηνεύει τον κόσμο μέσα από το μικρό του παραθυράκι, η αντιστοίχισή του με τον κοινωνικό ΣΥΡΙΖΑ θα είναι κενό λήμμα. Ο καιρός των ραβδοσκόπων έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί και για έναν επιπλέον λόγο. Υπάρχει και μία άλλη δυναμική σταθερά, την οποία την έβαλε και θα τη βάλει πάλι πάνω στο τραπέζι η ίδια η κοινωνία: η εμπιστοσύνη.