Ιχσάν Αλή – Ένας φωτισμένος συμπατριώτης μας

Του Γιαννάκη Λ. Ομήρου

Με την ευκαιρία της συμπλήρωση 42 χρόνων από το θάνατο του πρωτοπόρου μαχητή της ειρηνικής συνύπαρξης Ε/Κ και Τ/Κ Ιχσάν Αλή, αποτίουμε φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης στο φωτισμένο συμπατριώτη μας.

Έχουν περάσει 42 χρόνια από το θάνατο του κορυφαίου μαχητή της ενότητας και της ανεξαρτησίας της Κύπρου Ιχσάν Αλή. Πέρα από κοινότυπες επαναλήψεις, επίθετα και χαρακτηρισμούς που συνοδεύουν συνήθως όσους έφυγαν από τη ζωή, η περίπτωση του μεγάλου αυτού Κύπριου ενέχει μια ιδιαιτερότητα. Γιατί ο Ιχσάν Αλή δεν υπήρξε απλώς ένας ακούραστος εργάτης και ένας μεγάλος αγωνιστής της ειρηνικής ελληνοτουρκικής συμβίωσης στην Κύπρο. Ήταν κάτι πολύ περισσότερο. Ήταν ένας πολιτικός που απέφευγε τις επιφανειακές και συνήθως ανούσιες αναλύσεις για την αναγκαιότητα συνύπαρξης των δύο κοινοτήτων. Είχε άποψη για τα αίτια και τα αιτιατά της κυπριακής κρίσης, και είχε καταλήξει σε σαφή συμπεράσματα για τους ενόχους και τις ενοχές. Είχε ολοκληρωμένη αντίληψη για την εξωκυπριακή συνωμοσία που στόχευε στη διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Κατονόμαζε την Άγκυρα ως την πληγή της συνωμοσίας κατά της Κύπρου και καθόριζε ως συνένοχο τον Βρετανικό παράγοντα, ιδιαίτερα για την περίοδο αμέσως μετά την ανεξαρτησία.

Αργότερα μετά την εγκαθίδρυση της δικτατορίας στην εξουσία στην Ελλάδα, θεωρούσε τη Χούντα ως θανάσιμο εχθρό της ανεξαρτησίας και της ενότητας του Κυπριακού κράτους. Όπως και δεν είχε κανένα δισταγμό να θεωρεί το ίδιο επικίνδυνες μέσα στις δυο Κοινότητες τις παράνομες οργανώσεις ΤΜΤ και ΕΟΚΑ Β γιατί διαπίστωνε και στις δυο τον ίδιο τυφλό σωβινιστικό φανατισμό που οδηγούσε στην καταστροφή της πατρίδας μας.

Θα πρέπει ακόμα να επισημάνουμε ότι ο Ιχσάν Αλή μετά την τραγωδία του 1974 δεν είχε αμφιταλάντευση, δισταγμό ή επιφύλαξη να καταδικάσει την τουρκική εισβολή και την κατοχή και να συντάσσεται με την ανάγκη ενός κοινού αντικατοχικού αγώνα Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.

Ο μεγάλος αυτός Κύπριος  ποτέ δεν υπήρξε σύμφωνος με απόψεις που έβλεπαν το Κυπριακό ,πριν και μετά το 1974, ως το πρόβλημα που προέκυψε από διχογνωμίες, έριδες και συγκρούσεις Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Γι΄ αυτό άλλωστε το λόγο δεν δεχόταν τη σύγχυση ανάμεσα σε παραχωρήσεις προς τους Τουρκοκυπρίους και υποχωρήσεις προς τα κατοχικά δεδομένα. Αντίθετα ο Ιχσάν Αλή και πίστευε και διακήρυσσε ανοικτά πως οι υποχωρήσεις απέναντι σε διχοτομικές απαιτήσεις που θα μονιμοποιούσαν την κατοχική παρουσία και θα εξουδετέρωναν οριστικά το ρόλο και την υπόσταση των Τουρκοκυπρίων.

Αποδίδοντας τον οφειλόμενο φόρο τιμής στον φωτισμένο επιστήμονα – γιατρό, αγωνιστή της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας της Κύπρου επιτελούμε ένα επιβαλλόμενο χρέος. Πέρα όμως  από αυτό, η θύμηση της πολιτικής πορείας και των πολιτικών υποθηκών του Ιχσάν Αλή μας βοηθά να αντλήσουμε διδάγματα για τους αναγκαίους και σήμερα χειρισμούς της κυπριακής υπόθεσης, που δεν πρέπει να οδηγούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σε διαχωριστικές γραμμές και μονιμοποίηση ξένης στρατιωτικής παρουσίας. Που αντίθετα πρέπει να οδηγούν σε λύση που θα επιτρέπει σε Έλληνες και Τούρκους να ζήσουν ξανά ειρηνικά, μακριά από κηρύγματα μισαλλοδοξίας και τυφλού εθνικού φανατισμού. Μια λύση που να διασφαλίζει ειρηνικό και δημιουργικό μέλλον για ολόκληρο τον Κυπριακό λαό.

Σε αντίθεση με μια τέτοια λύση  βρίσκονται οι θέσεις της Τουρκίας  και του σημερινού Τ/Κ ηγέτη Ερσίν Τατάρ. Η λύση που επιδιώκουν στηρίζεται στη λογική δύο κρατών, σε φυλετικό και εθνικιστικό διαχωρισμό, σε μόνιμη κηδεμονία της Τουρκίας μέσω των αναχρονιστικών εγγυήσεων και σε μόνιμες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών.

Μια τέτοια λύση θα συναντούσε την απόλυτη άρνηση του Ιχσάν Αλή που υπήρξε θιασώτης της ενότητας της Κύπρου , της ανάμειξης Ε/Κ και Τ/Κ σε ενιαίες κοινωνίες και της απόρριψης κάθε έξωθεν κηδεμονίας.

Χρέος μας να οικοδομήσουμε πολιτικές μέσα στις σημερινές συνθήκες που να εμπνέονται και να καθοδηγούνται από τη ζωή, τη δράση και τα διδάγματα αυτού του πρωτοπόρου θεμελιωτή και σκαπανέα του οράματος μιας κοινής πατρίδας για Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους.

Σημ: Ο Ιχσάν Αλή έφυγε από τη ζωή στις 7  Νοεμβρίου 1978

Πρώην Προέδρου Βουλής των Αντιπροσώπων