Του Βασίλη Σκουρή
Μπορεί να μην υπάρχει ερώτημα για τον αν χρειάζονται παραιτήσεις για το «ναυάγιο στο χιόνι»;
Ο υπογράφων ποτέ δεν έχει αμφισβητήσει αποτελέσματα συγκεκριμένων δημοσκοπήσεων, αλλά και ποτέ δεν θα σιωπήσει σε προβλήματα μεθοδολογίας ή σκοπιμοτήτων.
Επίσης, εκτιμώ ως άνθρωπο και επιστήμονα τον Γιάννη Κωνσταντινίδη που παρουσίασε τη μέτρηση της εταιρείας ABACUS το βράδυ της Τετάρτης στην τηλεόραση του Alpha, τρανή απόδειξη ότι του έχω ζητήσει συνεντεύξεις στο iEidiseis, όπως και η αρθρογραφία του στο σάιτ. Οφείλω, όμως, να καταθέσω ορισμένα ερωτήματα που χρήζουν πειστικών απαντήσεων-και δεν θα μπω στα θέματα των διαφορών στην πρόθεση ψήφου ή στα ποσοστά του πρώτου, δεύτερου και τρίτου κόμματος:
Πρώτον, πόσο δεοντολογικό είναι η παρουσίαση μιας έρευνας την ημέρα που κορυφώνονται τα προβλήματα από το χιονιά στο Λεκανοπέδιο και σε μεγάλο τμήμα των νησιών μας και στην Κρήτη και η οποία έρευνα έχει πραγματοποιηθεί πριν το χιονιά; Είναι ίδια η κατάσταση πριν και μετά το «ναυάγιο της κυβέρνησης στο χιόνι»; Αν αυτό κρίνουν οι αρμόδιοι μάλλον υπάρχει πρόβλημα.
Δεύτερον, μπορεί να μην υπάρχει ερώτηση για το αν χρειάζονται παραιτήσεις αρμοδίων ή όχι; Εδώ βουλευτές της ΝΔ όπως ο Νικήτας Κακλαμάνης και ευρωβουλευτές όπως ο Γιώργος Κύρτσος ζητούν δημοσίως ερωτήσεις υπουργών, ενώ σε κατ΄ ιδίαν συναντήσεις το θέμα των παραιτήσεων θέτουν ακόμα και υπουργοί που βρίσκονται εκτός του κάδρου των ευθυνών. Μπορεί να μην υπάρχει λοιπόν ερώτηση για παραιτήσεις;
Τρίτον, το ερώτημα εάν «φταίνε οι δομές ή τα πρόσωπα», να μας συγχωρείτε, δεν είναι καθόλου κατανοητό. Το 80% απαντά οι «δομές». Πιστεύετε ότι γνωρίζουμε όλοι αν μας ρωτήσουν στο τηλέφωνο τι σημαίνει «δομές»; Κατά τη γνώμη μας, το ερώτημα θυμίζει τον Χατζηχρήστο να ρωτά στον «Ηλία του 16ου» τον Βέγγο «Ρε, πεινάνε τα παιδάκια σου; Είναι άρρωστη και η μανούλα σου;»!
Τέταρτον, δεν γνωρίζουμε τον αριθμό των αναποφάσιστων-πριμένουμε να τον μάθουμε. Και να δούμε την ανάλυση γιατί η μεγάλη τους πλειοψηφία (από τέσσερις έως ΚΑΙ επτά μονάδες) κατανέμονται στη Νέα Δημοκρατία.
Πέμπτον, με ενδιαφέρον παρατηρήσαμε πως εκτός Βουλής μένει η Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου, κάτι που δεν προκύπτει από καμίας άλλη δημοσκόπηση.
Η συζήτηση στη Γαλλία -Τι γράφει το «Politico»
Θα μπορούσαμε να σημειώσουμε και άλλες μας απορίες, χωρίς να επιμένουμε πως σε όλες έχουμε δίκιο. Το θέμα των δημοσκοπήσεων, άλλωστε, είναι αρκετά περίπλοκο στις μέρες μας και κανείς μας, ούτε οι σχολιαστές αλλά ούτε και οι δημοσκόποι που κάνουν το μεροκάματο του τρόμου, πρέπει μαζί με το νερό να πετάμε και το μωρό.
Το iEidiseis, στις 18 Ιανουαρίου παρουσίασε ένα θέμα με τίτλο «Σύγκρουση στη Γαλλία για τις δημοσκοπήσεις – Τι γράφει το Politico». Υπότιτλος του κειμένου ««Οι δημοσκοπήσεις γίνονται πιο ανελέητες, φαίνεται να λένε στους ψηφοφόρους τι πρέπει να σκέφτονται, όχι τι σκέφτονται», αναφέρει μεταξύ άλλων ο δημοσιογράφος, Τζον Λίχφιλντ σε άρθρο του στο Politico σχετικά με τις δημοσκοπήσεις στη Γαλλία για τη Προεδρία της χώρας». Επειδή το άρθρο έχει τεράστιο ενδιαφέρον, η στήλη το αναδημοσιεύει:
Περίπου τρεις μήνες πριν τη διεξαγωγή των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία οι δημοσκοπήσεις έχουν πάρει φωτιά. Χαρακτηριστικό είναι ότι τις πρώτες 11 μέρες του 2022 πραγματοποιήθηκαν όχι μία, ούτε δύο, αλλά 9 σχετικές δημοσκοπήσεις, ενώ τον Δεκέμβριο είδαν το φως της δημοσιότητας άλλες 17.
Ο δημοσιογράφος και πρώην ανταποκριτής της εφημερίδας «Independent» στο Παρίσι, Τζον Λίχφιλντ, σχολίασε, με άρθρο του στο «Politico», ακριβώς αυτό το φαινόμενο, αλλά και τον ρόλο των δημοσκοπήσεων στην πολιτική ζωή της χώρας. Διαβάζοντάς το παρατηρεί κανείς αρκετές ομοιότητες με τις δημοσκοπήσεις στην Ελλάδα.
«Οι δημοσκοπήσεις είναι ένα νόμιμο δημοκρατικό εργαλείο. Απειλούν επίσης να γίνουν κίνδυνος για τη δημοκρατία», ανέφερε μεταξύ άλλων για τις δημοσκοπήσεις στη Γαλλία καθώς «διαμορφώνουν τα γεγονότα, αντί να τα προβλέπουν απλώς¨».
«Το 2002 υπήρχαν 193 δημοσκοπήσεις κατά τη διάρκεια ολόκληρης της εκστρατείας για τις γαλλικές προεδρικές εκλογές. Το 2017, υπήρχαν 560. Αυτό το ρεκόρ είναι πιθανό να καταρριφθεί φέτος.
Η χιονοθύελλα των γαλλικών δημοσκοπήσεων μπορεί να εξηγηθεί με διάφορους τρόπους. Η έρευνα απόψεων είναι ευκολότερη και φθηνότερη, χάρη στο διαδίκτυο. Η ζήτηση για δημοσκοπήσεις είναι μεγαλύτερη, χάρη στην άνοδο των 24ωρων τηλεοπτικών καναλιών ειδήσεων.
Το πρόβλημα είναι, όπως έχω υποστηρίξει και στο παρελθόν, ότι οι δημοσκοπήσεις στη Γαλλία είναι ακόμη πιο ισχυρές από άλλες χώρες. Έχουν γίνει μέρος του μηχανισμού της πολιτικής, παρά απλώς σχολιασμός της», αναφέρει στο άρθρο του ο δημοσιογράφος και συνεχίζει: «Το σύνθετο αποτέλεσμα μιας κυρίαρχης προεδρίας, ενός αδύναμου κοινοβουλίου, δύο γύρους ψηφοφορίας, η κατάρρευση του διπλού αριστερού-δεξιού και η πτώση των ισχυρών, σταθερών πολιτικών κομμάτων σημαίνουν ότι οι δημοσκοπήσεις διαμορφώνουν τα γεγονότα στη Γαλλία, αντί να τα προβλέπουν απλώς».
Και συνεχίζει: «Όσοι ασχολούνται με την πολιτική παρακολούθησαν με δυσπιστία την άνοδο του ξενοφοβικού τηλεοπτικού ειδήμονα Έρικ Ζεμούρ. Από το πουθενά βρέθηκε στο 19% σε ό,τι αφορά στην υποστήριξη του κόσμου και πλέον έχει πέσει στο 13% από τότε που μπήκε επίσημα στην κούρσα για τη γαλλική προεδρία, στις 30 Νοεμβρίου, σύμφωνα με τη δημοσκόπηση του Politico για τις δημοσκοπήσεις .
Είναι οι δημοσκοπήσεις υπεύθυνες για τη δημιουργία μιας φούσκας Ζεμούρ; Ή μήπως χάραξαν με ακρίβεια την άνοδο και την πτώση του;»
Στη συνέχεια ο Τζον Λίχφιλντ αναφέρεται στο παράδειγμα του συντηρητικού προέδρου της περιφέρειας της βόρειας Γαλλίας, Ξαβιέ Μπερτράν, ο οποίος παρά τα καλά ποσοστά που συγκέντρωσε αρχικά στη συνέχεια έχασε στον πρώτο επίσημο προκριματικό γύρο. «Με άλλα λόγια, όλη η εκστρατεία του Μπερτράν πολεμήθηκε και χάθηκε στις δημοσκοπήσεις», ανέφερε μεταξύ άλλων.
«Εθισμός στις δημοσκοπήσεις»
«Δεν υπάρχουν στοιχεία ότι οι γαλλικές δημοσκοπήσεις είναι χειρότερες από αυτές σε άλλες χώρες. Αν μη τι άλλο, στις εθνικές εκλογές, το ρεκόρ τους είναι αρκετά καλό (παρά τις μεγάλες αποτυχίες το 1995 και το 2002). Το πρόβλημα στη Γαλλία είναι η αδυσώπητη ένταση των δημοσκοπήσεων από 14 διαφορετικές οργανώσεις. Τα ευρήματα, όσο και αν είναι σταδιακά, συχνά χαρακτηρίζονται από τους συνεργάτες των μέσων ενημέρωσης ως «αποκλειστικά» ή «σοκ».
Ένας επιτυχημένος και σεβαστός γαλλικός ειδησεογραφικός οργανισμός αποφάσισε να αντισταθεί σε αυτή τη φρενίτιδα της αναζήτησης γνώμης. Η Ouest-France, η μεγαλύτερη γαλλόφωνη εφημερίδα στον κόσμο, ανακοίνωσε τον Οκτώβριο ότι δεν θα διενεργήσει δημοσκοπήσεις για τη γαλλική προεδρία κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του 2022 και ότι δεν θα αναφέρει ή σχολιάζει τέτοιες δημοσκοπήσεις που δημοσιεύονται από άλλους.
Ο αρχισυντάκτης του Ouest-France, François-Xavier Lefranc, περιέγραψε τη γαλλική έκρηξη των εκλογών ως «la grande manip» – τη μεγάλη χειραγώγηση. Στο πρωτοσέλιδο άρθρο του στις 23 Οκτωβρίου, ανέφερε: «Η εμμονή με τις δημοσκοπήσεις εμποδίζει όλους να δουν την ποικιλομορφία αυτής της χώρας, να ακούσουν τους ανθρώπους της και τις περιφερειακές της διαφορές. Η ψηφοφορία μας φέρνει σε ψευδαισθήσεις. Μας τυφλώνει. Μας τραβάει το μαλλί στα μάτια».
Είπε στο Politico: «Η συντριπτική πλειοψηφία των αναγνωστών αντέδρασε θετικά — πολύ θετικά. Νέοι άνθρωποι έρχονται στα Δυτικά της Γαλλίας γιατί, λένε, θέλουν μια εφημερίδα που να διερευνά τα θεμελιώδη ζητήματα, όχι μόνο την επιφάνεια ή το θεαματικό».
«Η βαθιά μου πεποίθηση είναι ότι οι δημοσκοπήσεις εντείνουν την περιφρόνηση για τα μέσα ενημέρωσης. Μας απομακρύνουν από το να κάνουμε σωστά τη δουλειά μας».
Δεν είναι το μόνο άτομο που υποστηρίζει ότι οι πολιτικές δημοσκοπήσεις τροφοδοτούν τη λαϊκή οργή με τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης. Ο Πάτρικ Μάρεϊ, διευθυντής του αξιοσέβαστου Ινστιτούτου Δημοσκόπησης του Πανεπιστημίου Monmouth στο Νιου Τζέρσεϊ, δήλωσε τον Νοέμβριο ότι σκόπευε να εγκαταλείψει όλες τις δημοσκοπήσεις για την εκστρατεία.
Τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων δεν ήταν πιο ανακριβή από ό,τι στο παρελθόν, είπε, αλλά ακόμη και μικρά λάθη τροφοδότησαν τώρα την αντιδημοκρατική ατζέντα.
«Τα ειλικρινή λάθη συγχέονται με «ψεύτικα νέα»», έγραψε ο Μάρεϊ», αναφέρει ο δημοσιογράφος στο άρθρο του.
«Νέα προσέγγιση»
«Ο Jean-Yves Dormagen, καθηγητής πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Μονπελιέ, υπερασπίζεται τις γαλλικές δημοσκοπήσεις, αλλά επικρίνει τις χρήσεις στις οποίες χρησιμοποιούνται.
«Οι δημοσκοπήσεις για πολιτική και κοινωνική έρευνα είναι απαραίτητες», είπε στο Politico. «Το πρόβλημα στη Γαλλία είναι ότι η σχέση μεταξύ δημοσκοπήσεων και ανάλυσης έχει σπάσει ή αποδυναμωθεί. Οι δημοσκοπήσεις χρησιμοποιούνται συχνά ως τροφή για πρωτοσέλιδα ή για πολεμικές τηλεοπτικές συζητήσεις, αντί για να φωτίσουν τα ζητήματα στην εκστρατεία».
Η απάντηση του Dormagen στον πολλαπλασιασμό των γαλλικών δημοσκοπήσεων ήταν να ιδρύσει τη δική του εταιρεία δημοσκοπήσεων – τη «Cluster17», η οποία υιοθετεί κάπως διαφορετικές μεθόδους.
Η «Cluster17» δίνει μεγαλύτερη βαρύτητα σε άτομα που δεν είναι βέβαιοι αν θα ψηφίσουν. Η κύρια συνέπεια είναι να εντοπιστεί μεγαλύτερη υποστήριξη – περίπου 13% αντί περίπου 10% – για τον υποψήφιο της σκληρής Αριστεράς Jean-Luc Mélenchon.
Η οργάνωση δημοσκοπήσεων στοχεύει επίσης να αντιμετωπίσει την κατάρρευση της αριστερής-δεξιάς πολιτικής και την περίπλοκη, πολιτική ανθρωπολογία των αρχών του 21ου αιώνα.
Ο Dormagen και η ομάδα του έχουν χωρίσει τη Γαλλία σε 16 ομάδες ή πολιτικές φυλές. Οι συστάδες δεν χρησιμοποιούνται για τη στάθμιση ή τη διαμόρφωση της δημογραφίας των δειγμάτων που χρησιμοποιήθηκαν στη δημοσκόπηση του «Cluster17». Χρησιμοποιούνται εκ των υστέρων για την ανάλυση των αποτελεσμάτων: γιατί, για παράδειγμα, ορισμένοι ψηφοφόροι είναι πιο πιθανό να μετακινηθούν από τη σκληρή αριστερά στην άκρα δεξιά παρά από τη σκληρή αριστερά στη μέτρια αριστερά.
Οι 16 «συστάδες» είναι πολυπολιτισμικοί, σοσιαλδημοκράτες, προοδευτικοί, κοινωνοί (αλληλέγγυοι ), κεντρώοι, αντάρτες, απολιτικοί, σοσιαλρεπουμπλικάνοι, εκλεκτικοί, συντηρητικοί, φιλελεύθεροι, αρνητές (refractaires ), ευρωσκεπτικιστές, σοσιαλπατριώτες.
Οι ερωτηθέντες απαντούν σε 30 ερωτήσεις που τους τοποθετούν σε ένα από τα συμπλέγματα, όπως οι μαθητές στα μυθιστορήματα του Χάρι Πότερ που «ταξινομούνται» στα διάφορα σχολικά σπίτια του Χόγκουαρτς.
«Αν μου πείτε τι πιστεύετε για τη θανατική ποινή, την αναδιανομή του πλούτου, το πολιτικό κατεστημένο, την πλούσια και την πυρηνική δύναμη, θα σας πω ποιον είναι πιο πιθανό να ψηφίσετε και ποιον δεν θα ψηφίσετε ποτέ», είπε ο Dormagen.
Μια άλλη συχνή κριτική για τις δημοσκοπήσεις, και όχι μόνο στη Γαλλία, είναι ότι γίνονται λιγότερο ακριβείς επειδή περισσότεροι άνθρωποι αρνούνται να συμμετάσχουν σε αυτές. Με άλλα λόγια, ο θυμός με τις δημοσκοπήσεις κάνει τις δημοσκοπήσεις πιο ανακριβείς.
Η έρευνα δείχνει ότι αυτό δεν είναι αλήθεια. Οι δημοσκοπήσεις δεν είναι πιο δύστροπες από ποτέ. Εάν οι δημοσκόποι κάνουν σωστά τη δουλειά τους και συγκεντρώνουν δημογραφικά ακριβή δείγματα, δεν θα έχει σημασία (θεωρητικά) εάν περισσότεροι άνθρωποι αρνούνται να συμμετάσχουν.
Ο Κορνήλιος Χιρς, ο οποίος διευθύνει τη δημοσκόπηση του Politico, δεν έχει πειστεί. «Νομίζω ότι η αυξανόμενη απροθυμία ορισμένων ανθρώπων να απαντήσουν στους δημοσκόπους είναι ένα σοβαρό πρόβλημα. Επηρεάζει ορισμένα τμήματα του πληθυσμού περισσότερο από άλλα. Είναι ένα σύμπτωμα δυσπιστίας προς τις δημοσκοπήσεις και δεν μπορεί απαραίτητα να διορθωθεί με δειγματοληψία και στάθμιση», συνέχισε ο Τζον Λίχφιλντ.
Καταλήγοντας, έγραψε: «Ένα θεμελιώδες αίνιγμα παραμένει.
Η πολιτική δημοσιογραφία χωρίς δημοσκοπήσεις μπορεί να είναι πιο δημιουργική ή επίπονη, όπως προτείνει ο Lefranc. Θα ήταν επίσης πιο τυφλό και πιο ευάλωτο στην κομματική προκατάληψη. Αν δεν υπήρχαν ανεξάρτητες δημοσκοπήσεις, θα υπήρχαν κομματικές, ιδιωτικές και ανέντιμες δημοσκοπήσεις.
Οι επικρίσεις των Ouest-France και του Πανεπιστημίου Monmouth εξακολουθούν να ισχύουν – ειδικά σε μια χώρα όπως η Γαλλία όπου οι εκλογές μπορούν να διαμορφωθούν με δημοσκοπήσεις. Καθώς οι δημοσκοπήσεις γίνονται πιο ανελέητες, φαίνεται να λένε στους ψηφοφόρους τι πρέπει να σκέφτονται, όχι τι σκέφτονται.
Οι δημοσκοπήσεις είναι ένα νόμιμο δημοκρατικό εργαλείο. Απειλούν επίσης να γίνουν κίνδυνος για τη δημοκρατία.
Μακάρι να ήξερα την απάντηση σε αυτό το αίνιγμα. Δεν το ξέρω».
ΑΠΟ ΤΟ IEIDISEIS.GR