Κράτος λάφυρο ή εργαλείο κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης;

Του Χάρη Τσιόκα

Μεσούντος του καλοκαιριού δύσκολα μπορούν να αντισταθούν οι άνθρωποι σε συνθήκες ραστώνης που αυτό προσφέρει!

Αυτή ακριβώς την περίοδο διάλεξε η ΝΔ, ο κ. Μητσοτάκης και οι πρόθυμοι μαζί του  για να παλινορθώσουν πολιτικές γύρω από την αντίληψη τους για το ρόλο του κράτους που κυριάρχησαν πριν και μετά τους μεγάλους πολέμους!

Αναφέρομαι στην πρακτική που ακολούθησαν κύρια οι συντηρητικοί συσχετισμοί εξουσίας  αλλά όχι μόνο, να αντιλαμβάνονται δηλαδή την πολιτική τους επιβολή ως εξουσιοδότηση να χρησιμοποιήσουν το κράτος ως τρόπαιο !

Δηλαδή να το «καταλαμβάνουν» ως λάφυρο τόσο με τη στελέχωση όσο και με την άνευ όρων εξουσιοδότηση της χρήσης του για ιδιοτελή επιδίωξη που σε πολλές περιπτώσεις γίνεται σε βάρος των «υπολοίπων» πολιτών!

Σ’ αυτήν ακριβώς τη διχαστική κοινωνικά και αντιαναπτυξιακά  οικονομικά λογική της κατάληψης οι προοδευτικές δυνάμεις αντιπαράθεσαν ιστορικά τη στρατηγική διαμόρφωσης ενός κράτους προσβάσιμο σ’ όλη την κοινωνία με κανόνες – που είναι προσβάσιμοι χρήση απ’ όλους – όχι μόνο στη στελέχωση αλλά και στους όρους πρόσβασης, εποπτείας και άσκησης εξουσίας που αφορούν τα δημόσια αγαθά, την οικονομία, την δημοκρατία,  την ασφάλεια, τη συνοχή…

Αυτή η κοινωνική και πολιτική προοδευτική κατάκτηση που χαρακτηρίζει το σύγχρονο οικοδόμημα των δημοκρατιών, αυτή η κατάκτηση που χαρακτηρίστηκε  ως σύγχρονο κοινωνικό συμβόλαιο των δημοκρατιών στην Ελλάδα και την Ευρώπη τα τελευταία χρόνια, δέχεται ισχυρά πλαγιοκοπήματα από τη βουλιμία -μέσω του Νεοφιλελευθερισμού και της δεξιάς σοσιαλδημοκρατίας-των αχαλίνωτων αγορών και των ισχυρών που θέλουν να χειραγωγούν τις κατακτήσεις της  επιστήμης και της πληροφορίας-ενημερωσης!

Παρότι έχει ήδη χυθεί πολύ μελάνι για το ρόλο του κράτους στην εξέλιξη των κοινωνιών και των χωρών εν τούτοις τα τελευταία χρόνια οι νεοφιλελεύθεροι όπου αναλαμβάνουν κυβερνητική εξουσία δείχνουν να ευνοούν τον περιορισμό του ρόλου του κράτους σε θέματα ασφάλειας -αστυνόμευσης, αφήνοντας -πιο σωστά εκχωρώντας –  στην  (κερδοσκοπική) αχαλίνωτη αγορά όλο και περισσότερο δήθεν να αυτορρυθμίζει  τους κανόνες πρόσβασης των συντελεστών της παραγωγής στο αποτέλεσμα και των χρηστών των αγαθών στη βουλιμία ! (Και όλα αυτά με το αζημίωτο για τους λίγους ισχυρούς).

Είναι οι ίδιοι όμως που σε περιόδους οικονομικής κρίσης χρησιμοποιούν αλλιώς το κράτος-λάφυρο  προκειμένου να επιμερίζονται άνισα οι επιπτώσεις της κρίσης σε ευρύτερες δυνάμεις της κοινωνίας, της εργασίας,της καινοτομίας της επιστήμης και των αδύναμων χωρών!

Ακριβώς γι’ αυτό το λόγο επιλέγουν το πλαίσιο των κανόνων που θεσπίζουν να αφορά κυρίως τις επιδιώξεις του χρηματιστηριακού κεφαλαίου και όχι της πραγματικής οικονομίας, των συντελεστών της παραγωγής και της κατανάλωσης!

Ασφαλώς είναι νωρίς ακόμα για να αποτιμήσει κανείς με ασφάλεια το πλαίσιο που διαμορφώνει η ΝΔ για το ρόλο του κράτους και τη σχέση του με τη κοινωνία και την οικονομία. Όμως τα φαινόμενα και οι προθέσεις είναι ανησυχητικές !

Για παράδειγμα: Ο τρόπος που στελεχώνει και συγκεντρώνει εξουσίες ο Πρωθυπουργός,

Η δήθεν «βιασύνη» να εκχωρήσει ελαχιστοποιώντας τους όρους χρήσης, οικονομικές δραστηριότητες σε επενδυτές.

Η πρόθεση να παραχωρήσει μερίδια αγοράς σε κοινωνικά αγαθά, όπως π.χ. της υγείας, της παιδείας, της ασφάλισης και επιλεγμένων κρατικών αρμοδιοτήτων, ανοίγοντας το δρόμο σε ολιγοπωλιακές καταστάσεις που η επίπτωση θα είναι να έχουν πρόσβαση μόνο όσοι θα  έχουν τη οικονομική δυνατότητα.

Ο θανάσιμος εναγκαλισμός με τα δίκτυα ενημέρωσης και ο τρόπος διαχείριση της δικαιοσύνης δεν προοιωνίζουν εξελίξεις με θετικό πρόσημο στην κοινωνία, την πραγματική οικονομία, την ανάπτυξη, τη συνοχή και τη δημοκρατία!

Εκ των πραγμάτων λοιπόν προβάλλει αδήριτη η ανάγκη, όχι μόνο να υπάρξει υπεράσπιση των προοδευτικών κατακτήσεων για το ρόλο του κράτους αλλά και να απαντηθεί το ερώτημα:

Η παλινόρθωση της πολιτικής επιδίωξης του «κράτους λάφυρο» στα χέρια των ισχυρών είναι κοινωνικά και παραγωγικά και δημοκρατικά ωφέλιμο;

Συμπερασματικά:

Για τους ενδεικτικούς λόγους που προηγούμενα παρέθεσα γίνεται σαφές πως προοδευτική κοινωνική και παραγωγική πλειοψηφία έχει λόγους να αντιπαραθέσει και να διεκδικήσει έναν άλλο δρόμο!

Δρόμο που θα ισχυροποιεί την ανάδειξη λειτουργίας του κράτους με κανόνες πρόσβασης για όλους, με πολιτικές που στηρίζουν την πραγματική ανάπτυξη με μικτή οικονομία και ανταγωνισμό -όχι ολιγοπώλια-, την κοινωνική συνοχή, το περιβάλλον, τα δημόσια αγαθά, την πρόσβαση στη γνώση, τις τεχνολογίες και την πλουραλιστική ενημέρωση !

Και είναι κρίσιμη υποχρέωση των δυνάμεων που συμπαρατάσσονται με την προοδευτική πλειοψηφία να συγκροτηθούν σε κορμό της μεγάλης δημοκρατικής προοδευτικής παράταξης και να μεταφέρουν την ατζέντα της πολιτικής αντιπαράθεσης και του ανταγωνισμού στα θέματα που μετατρέπουν το σύγχρονο κράτος σε εργαλείο ανάπτυξης, με συνοχή, δημοκρατία και αλληλεγγύη.

Είναι κρίσιμο και χρήσιμο να αναδειχθεί με πολύπλευρες δράσεις ότι η πληθυντική αριστερά διεκδικεί ένα άλλο δρόμο προγραμματικής σύγκλισης που ενώνει την κοινωνία σε διακριτούς στόχους, που την αφορούν και την οδηγούν σε πρόοδο!